چه کسی از انحلال «حفاظت اطلاعات ارتش» جلوگیری کرد؟
در بحبوحه انقلابی که هر نشانی از گذشته را نشانه می‌رفت، یک افسر ارتش در برابر موجی ایستاد که قصد داشت بازوی امنیتی نیروهای مسلح را از کار بیندازد. او در برابر طرح انحلال اداره حفاظت اطلاعات شهربانی ایستادگی کرد و در جلسه‌ای سرنوشت‌ساز، با استدلال‌هایی قاطع، مسیر تاریخ را عوض کرد.
در روزهای پرآشوب پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برخی جریان‌ها با شعار مبارزه با بقایای رژیم گذشته، خواستار انحلال نهادهایی شدند که نقش کلیدی در حفظ امنیت و انسجام کشور داشتند. یکی از این نهادها، «اداره حفاظت اطلاعات شهربانی» بود که در آستانه انحلال قرار گرفت. اما در این میان، افسرانی آگاه و متعهد با درک دقیق از اهمیت این ساختارها، تلاش‌هایی مؤثر برای حفظ آن‌ها انجام دادند. در این روایت تاریخی، سرتیپ احمد ریسمانچیان با بازخوانی خاطرات خود، از پشت‌پرده تلاش‌ها برای انحلال این اداره و نقش خود در جلوگیری از آن می‌گوید. این روایت، بخشی کمتر گفته‌شده از تحولات امنیتی سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی است که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی با عنوان «سربلند در سپیده دم» منتشر شده است:
پپس از پیروزی انقلاب و به خاطر جوسازی‌هایی که عده‌ای برای منافع خاص خودشان به راه انداختند برخی از سازمان‌های مفید و ضروری برای بقای نیروهای مسلح نیز در آستانه حذف قرار گرفتند. در شهربانی هم تعدادی انقلابی‌نما پیدا شدند که خودشان را تافته جدابافته می‌دانستند. در دوره‌ای که آقای مهندس مصطفی میرسلیم معاونت سیاسی و اجتماعی وزارت کشور را برعهده داشت، این گروه طرح انحلال اداره حفاظت اطلاعات را ارائه دادند. برای این کار هم یک رشته توجیهاتی داشتند که این ادارات مثلا باعث تحکیم طاغوت می‌شوند.
حدودا اواخر سال ۱۳۵۸ با اوایل سال ۱۳۵۹ بود که روزی رئیس اداره، جناب سرهنگ برادر که می‌دانست من اهل تحلیل و بررسی هستم به من گفت که گروه بازسازی شهربانی پیشنهاد انحلال اداره حفاظت اطلاعات را داده است و می‌خواهند فقط دایره بررسی صلاحیت‌ها را در اداره کارگزینی ادغام کنند و معتقدند که اداره حفاظت اطلاعات کار پرسنلی می‌کند، پس لزومی ندارد تشکیلات جداگانه‌ای داشته باشد. ایشان به من مأموریت داد تا این مسئله را بررسی کنم.
من با توجه به تحصیلات تخصصی‌ام و درک ضرورت حفظ سازمان ضد اطلاعات جزو افسرانی بودم که در تثبیت این اداره نقش داشتم و برای بقا و جلوگیری از هم پاشیدگی آن تلاش نمودم که خوشبختانه مؤثر واقع شد و پس از آن مدتی تحت عنوان اداره مشاوره و بررسی و بعد تحت عنوان حفاظت اطلاعات، خوشبختانه به فعالیت خود ادامه داد.
علت تلاش من برای بقای آن هم این بود که تحصیلات اطلاعات نظامی داشتم و تبعات انحلال آن را می‌دانستم زیرا دوره تخصصی اطلاعات را در شهربانی دوره مقدماتی ضداطلاعات را در ارتش به مدت یک سال و مدت کوتاهی هم دوره عالی اطلاعات و ضد جاسوسی را در انگلیس گذرانده بودم البته سال‌های زیادی نیز در این زمینه تدریس نمودم. بدین سبب برای تثبیت این اداره طرح‌ها و پیشنهاداتی دادم و قرار شد جلسه‌ای در دانشگاه پلیس با حضور سران شهربانی در سال ۱۳۵۹ تشکیل گردد و هر کسی نظراتش را در این زمینه ارائه دهد. به همین جهت من که به صورت علمی و تکنیکی نقش حفاظت اطلاعات را در نیروی مسلح می‌دانستم و تحصیلاتی در این رشته‌ها داشتم، بررسی مفصلی در این زمینه کردم. یکی دو روز بعد جلسه‌ای در دانشگاه پلیس با حضور مهندس میرسلیم که سرپرست شهربانی و معاون وزارت کشور بود تشکیل شد. تمام رؤسا و معاونین شهربانی کل جمع شده بودند و من نیز به اتفاق سرهنگ برادر، رئیس اداره در آن‌جا حضور داشتم. وقتی بحث انحلال اداره حفاظت اطلاعات شد و نوبت رسید که آقای برادر توضیح بدهد، وی گفت: «سرگرد ریسمانچیان از طرف من توضیح می‌دهد» و من دفاعیه‌ای در لزوم حفظ این اداره را در آن‌جا خواندم و از ابقای اداره به نفع نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران دفاع کردم و در جهت ارتقا و درواقع استحکام نیروی پلیس که احتیاج به یک بازوی کنترلی به نام حفاظت اطلاعات دارد مطالبی را بیان کردم.
من با گزارش خودم و دلایلی که در ضرورت حفظ ضداطلاعات بیان کردم کلیه حاضرین در جلسه را متقاعد و مجاب نمودم که این اداره باید باقی بماند. البته تعدادی هم بودند که ساز مخالف می‌زدند و معتقد بودند این اداره باید در حد یک دایره برای بررسی صلاحیت پرسنل در اداره کارگزینی ادغام گردد. نتایج همان جلسه باعث شد که کار انحلال اداره حفاظت اطلاعات از دستور کار خارج شود. این کار برای من همواره یک سند افتخار است. یعنی به عنوان یک افسر اطلاعاتی که حدود شانزده سال در این اداره سابقه کار داشت فرصتی به او داده شد که در جهت ابقای این اداره به نفع نظام جمهوری اسلامی ایران دفاع کند و این‌قدر این استدلال محکمه‌پسند و به نظر من جاافتاده بود که مهندس میرسلیم و معاونین‌شان تأیید، و حذف این اداره را از دستور کار خارج کردند که الحمدالله امروز حفاظت اطلاعات در نیروی انتظامی هم به عنوان یک بازوی توانمند فعال است و پایه‌اش از همان سال‌ها گذاشته شده است...
منبع: «سربلند در سپیده‌دم» خاطرات سرتیپ احمد ریسمانچیان، تدوین حسین کاوشی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
ارسال نظرات