یادنامه‌ای برای شهید آیت‌الله غروی تبریزی
شهید آیت‌الله میرزا علی غروی تبریزی با وجود سال‌ها فشار و تهدید حزب بعث، هرگز سنگر حوزه را ترک نکرد و سرانجام در راه پاسداری از مرجعیت و مکتب اهل‌بیت(ع) مظلومانه به شهادت رسید.
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، در تاریخ پر فراز و نشیب حوزه‌های علمیه شیعه، نام برخی از بزرگان به عنوان «فقیهان شاهد» و «عالمانی شهید» در حافظه تاریخی جهان تشیع ثبت شده است. از جمله این چهره‌های برجسته می‌توان به فقیه بزرگوار و مرجع عالیقدر شهید آیت‌الله میرزا علی غروی تبریزی اشاره کرد؛ عالمی که با وجود سال‌ها تهدید، فشار و شکنجه از سوی حزب بعث عراق نه‌تنها سنگر حوزه نجف را ترک نکرد بلکه جان خویش را در مسیر پاسداری از مرجعیت و حراست از مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام تقدیم کرد.
ولادت و تحصیلات ابتدایی
شهید میرزا علی غروی تبریزی در سال ۱۳۰۹ شمسی در خانواده‌ای مذهبی و اصیل در شهر تبریز دیده به جهان گشود. فضای معنوی خانواده و علاقه پدر و مادر به روحانیت و معارف اهل‌بیت از همان آغاز زمینه‌های ورود او به تحصیل علوم دینی را فراهم آورد. وی پس از گذراندن دوره‌های مقدماتی علوم دینی در تبریز رهسپار حوزه علمیه قم شد؛ حوزه‌ای که در آن ایام با حضور بزرگانی همچون آیت‌الله بروجردی و علامه طباطبایی دوران شکوفایی تازه‌ای را تجربه می‌کرد.
آیت الله غروی تبریزی پس از مدتی تحصیل در قم برای تکمیل مراتب علمی خود به نجف اشرف هجرت کرد. نجف در آن روزگار کانون بزرگ فقه و اجتهاد شیعه بود و او با حضور در درس مراجع بزرگ به مراتب عالی علمی دست یافت.
از جمله استادان برجسته او می‌توان به آیات عظام:
آیت‌الله حاج سید احمد خوانساری
آیت‌الله سید حسین بروجردی حجت کوه‌کمری
آیت‌الله سید حسین بن احمد قاضی طباطبائی تبریزی
آیت‌الله العظمی سید محمد حجت کوه‌کمری
اشاره کرد.
وی به دلیل نبوغ علمی تلاش و پشتکار فراوان به‌زودی در شمار فضلای برجسته حوزه نجف قرار گرفت و به حلقه خاص شاگردان آیت‌الله خویی پیوست. ارتباط نزدیک او با این مرجع بزرگ سبب شد که در طول حیات خویش یکی از خواص و معتمدین بیت آیت‌الله خویی محسوب شود.
حضور در کنار امام خمینی (ره)
از نقاط درخشان زندگی سیاسی ـ اجتماعی شهید غروی حضور فعال او در ماجرای هجرت امام خمینی (ره) به نجف است. وی از جمله علمایی بود که در استقبال تاریخی از امام شرکت داشت و تا سال‌ها در مسیر دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی، نقش‌آفرینی کرد. این همراهی با امام در شرایطی صورت می‌گرفت که رژیم بعث عراق به شدت مراقب ارتباطات علما بود و هرگونه حمایت از امام خمینی(ره) تبعات سنگینی در پی داشت.
با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران فشارهای رژیم صدام بر علمای ایرانی مقیم نجف دوچندان شد. بسیاری از آنان تبعید یا مجبور به ترک عراق شدند؛ اما آیت‌الله غروی با وجود اخراج فرزندانش توسط رژیم بعث تصمیم گرفت همچنان در نجف بماند و از حوزه علمیه و مکتب تشیع دفاع کند.
او بارها توسط نیروهای امنیتی عراق بازداشت و مورد بازجویی قرار گرفت. هدف اصلی حزب بعث از این فشارها، واداشتن او به ترک نجف یا همکاری با رژیم بود اما شهید غروی تبریزی هیچ‌گاه تن به سازش نداد. پایداری و مقاومت او سبب شد که به یکی از نمادهای صلابت و استقامت روحانیت شیعه در برابر صدام تبدیل شود.
فقه و اصول محور اصلی درس‌ها و پژوهش‌های آیت‌الله غروی بود. وی با دقت نظر و تتبع فراوان به تربیت شاگردان متعددی در نجف پرداخت. برخی از فضلا و مجتهدان امروز از برکات علمی او بهره‌مند شده‌اند.
در کنار مراتب علمی، تواضع، ساده‌زیستی، تقوا و اخلاص از مهم‌ترین ویژگی‌های اخلاقی وی بود. بسیاری از طلاب و مردم نجف او را عالمی مردمی و بی‌آلایش می‌دانستند که زندگی‌اش هیچ فاصله‌ای با طبقات محروم نداشت.
شهادت مظلومانه
سرانجام دشمنان اسلام تاب حضور این فقیه مجاهد را نیاوردند. در شامگاه ۲۸ خرداد ۱۳۷۷ شمسی پس از آنکه ایشان مراسم زیارت اربعین را در حرم امام حسین علیه‌السلام به پایان رسانده و از کربلا به سوی نجف بازمی‌گشت در مسیر راه توسط عوامل بعثی و مزدوران صدام هدف گلوله قرار گرفت و به شهادت رسید.
خبر شهادت او موجی از اندوه در نجف و سراسر حوزه‌های علمیه برانگیخت. با توجه به شرایط خفقان رژیم بعث پیکر این مرجع شهید به صورت مخفیانه و با محدودیت‌های بسیار در قبرستان وادی‌السلام نجف به خاک سپرده شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، در پیامی شهادت آیت‌الله غروی را تسلیت گفتند و از او به عنوان «یکی از فقها و مراجع بزرگ تقلید در نجف» یاد کردند. این تعبیر والا نشان‌دهنده جایگاه رفیع علمی و معنوی آن شهید در میان بزرگان حوزه است.
میراث و ماندگاری
شهادت آیت‌الله غروی تبریزی اگرچه ضایعه‌ای بزرگ برای حوزه نجف بود اما نام او را به عنوان «شهید مرجعیت» در تاریخ ثبت کرد. او نماد ایستادگی و وفاداری به آرمان‌های حوزه و مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام شد. مقاومت وی در برابر حزب بعث الهام‌بخش بسیاری از طلاب و روحانیان گردید که در سخت‌ترین شرایط به رسالت دینی و اجتماعی خویش پایبند بمانند.
یاد و نام این فقیه شهید امروز نیز در میان نسل جدید طلاب و روحانیان زنده است و زندگی او الگویی برای کسانی است که می‌خواهند در مسیر علم و جهاد گام بردارند.
جمع‌بندی
زندگی و شهادت آیت‌الله میرزا علی غروی تبریزی نشان می‌دهد که روحانیت شیعه همواره در کنار مردم و در خط مقدم دفاع از دین و ارزش‌ها حضور داشته است. او عالمی بود که در برابر سختی‌ها و تهدیدها ایستاد، به تکلیف عمل کرد و نهایتاً خون پاکش را در راه ولایت و مرجعیت فدا ساخت.
امروز حوزه‌های علمیه وظیفه دارند با بازخوانی این سیره، نسل جدید را با الگوی «فقیهان شهید» آشنا سازند و فرهنگ ایثار و مقاومت را در میان طلاب زنده نگه دارند.
ارسال نظرات