حجت الاسلام حائری در گفت‌وگو با رسا تبیین کرد؛
مدیریت بحران در سیره امامین انقلاب؛ از مردم‌پایه بودن تا هدایت جنگ روایت‌ها
استاد حوزه علمیه با اشاره به مردم‌محوری امامین انقلاب، تمرکز بر افکار عمومی بومی را ویژگی متمایز رهبر انقلاب دانست و گفت: ایشان با تکیه بر مبانی فقهی و راهبردهای رسانه‌ای، وحدت ملی را تقویت کردند.
اشاره : سیره مدیریت بحران رهبر معظم انقلاب و امام خمینی(ره) در اصل توجه به مردم و افکار عمومی پیوندی عمیق دارد؛ هر دو تلاش کردند با درک دقیق نیازها و دغدغه‌های جامعه، اعتماد عمومی را حفظ و انسجام ملی را تقویت کنند. تفاوت اصلی در زمینه تاریخی و اجتماعی دوران آن‌هاست؛ امام خمینی(ره) نظام نوپای انقلاب را با چالش‌های ساختاری و تهدیدات داخلی و خارجی مدیریت می‌کرد در حالی که رهبر معظم انقلاب در نظام تثبیت‌شده با پیچیدگی‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نوین مواجه‌اند. ویژگی متمایز ایشان تمرکز بر مردم‌پایه بودن تصمیم‌گیری و همزمان بهره‌گیری از تحلیل‌های تخصصی است. در جنگ ۱۲ روزه رهبر انقلاب با تکیه بر مبانی فقهی مانند حفظ نظام و دفاع از مظلوم و شناخت سنت‌های الهی ابتلا و استقامت مدیریت بحران را در ابعاد نظامی، رسانه‌ای و روانی به‌طور همزمان پیش بردند، وحدت ملی و انسجام گروه‌های مقاومت را حفظ کردند و با هدایت هوشمندانه گفتمان مقاومت از انحراف افکار عمومی داخلی و جهانی جلوگیری نمودند.
در این زمینه خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، گفت‌وگویی با حجت الاسلام مرتضی حائری استاد حوزه علمیه انجام داده است که در ادامه تقدیم مخاطبان گرامی خواهد شد:
رسا ـ چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی میان سیره مدیریت بحران امام خامنه‌ای و امام خمینی وجود دارد و ویژگی متمایز مدیریت بحران رهبر انقلاب چیست؟
سیره مدیریت بحران رهبر معظم انقلاب و امام خمینی(ره) در بسیاری از اصول بنیادین مشابهت دارد به ویژه در اهمیت دادن به افکار عمومی و مردم. هر دو رهبر در بحران‌ها بر مردم‌پایه بودن تصمیم‌گیری‌ها تأکید داشتند و تلاش می‌کردند با درک نگرانی‌ها، نیازها و احساسات جامعه راهکارهایی اتخاذ کنند که اعتماد عمومی را حفظ و تقویت نماید. این رویکرد به ویژه در بحران‌های سیاسی و اجتماعی موجب ایجاد انسجام ملی و کاهش تنش‌های احتمالی می‌شد.
با این حال تفاوت‌های مهمی نیز وجود دارد که بیشتر ریشه در شرایط تاریخی و اجتماعی دوران هر یک از امامین دارد. امام خمینی(ره) در دوره انقلاب اسلامی و تثبیت نظام تازه تأسیس با چالش‌هایی مواجه بود که شامل قیام عمومی علیه نظام سابق، ایجاد ساختار حکومتی نو و مواجهه با تهدیدات خارجی و داخلی بود.
رهبر معظم انقلاب اما در شرایطی مدیریت بحران می‌کنند که نظام جمهوری اسلامی تثبیت شده و ساختارهای حکومتی مستقر هستند، اما با پیچیدگی‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نوین مواجه‌اند. ویژگی متمایز مدیریت بحران ایشان نگاه مردم‌پایه و تمرکز ویژه بر افکار عمومی بومی است. علی‌رغم توجه به خواص و نخبگان و بهره‌گیری از تحلیل‌های تخصصی اصل تصمیم‌گیری‌ها و جهت‌دهی اقدامات بیشتر معطوف به افکار عمومی و واقعیت‌های اجتماعی جامعه است. ایشان تلاش می‌کنند با فهم دقیق نگرش‌ها و نیازهای مردم همزمان با حفظ انسجام نخبگانی راهکارهایی عملی و مؤثر برای حل بحران ارائه دهند.
رسا ـ در دوران جنگ ۱۲ روزه، رهبر معظم انقلاب بر اساس چه مبانی فقهی و اصولی بحران را مدیریت کردند و چه نکات کلیدی درباره سنت‌های الهی مانند ابتلا و استقامت در مواجهه با دشمن مطرح شد؟
رهبر معظم انقلاب در مدیریت بحران جنگ ۱۲ روزه بر مبانی فقهی و اصولی مهمی مانند اصل حفظ نظام، دفاع از مظلوم، نفی سبیل و قاعده لاضرر تکیه کردند. نکته برجسته‌ای که ایشان به آن اشاره کردند سنت‌های الهی بود؛ از جمله سنت ابتلا و سنت استقامت. ایشان با تبیین این سنت‌ها نشان دادند که در مواجهه با بحران رعایت آن‌ها پیامدهای مشخصی دارد: اگر استقامت کنیم نتیجه مثبت و حمایت الهی حاصل می‌شود و اگر از آن‌ها غفلت کنیم خطرات و آسیب‌ها افزایش می‌یابد. همچنین ایشان توضیح دادند که دشمن در مواجهه با این سنت‌ها چگونه واکنش نشان می‌دهد و اهمیت رعایت این اصول برای مدیریت موفقیت‌آمیز بحران را برجسته کردند. این نگاه ترکیبی از مبانی دینی و تحلیل واقعیت‌های اجتماعی و نظامی بود و بر هوشیاری، صبر و برنامه‌ریزی استراتژیک مبتنی بود.
رسا ـ در بُعد جنگ روایی و رسانه‌ای جنگ ۱۲ روزه، رهبر معظم انقلاب چگونه هدایت گفتمان مقاومت را بر عهده گرفتند و مانع از انحراف افکار عمومی داخلی و جهانی شدند؟
رهبر معظم انقلاب در جنگ ۱۲ روزه نقش هدایتگر افکار عمومی و گفتمان مقاومت را با تمرکز ویژه بر جنگ نرم و رسانه‌ای بر عهده داشتند. ایشان با سخنرانی‌ها و حضورهای هدفمند توانستند جریان‌های تبلیغاتی و تلاش‌های دشمن برای انحراف افکار عمومی را کنترل کنند و پیام ایران را به‌طور منسجم به داخل و خارج منتقل کنند. علاوه بر این رهبر معظم انقلاب با مدیریت سریع جایگزینی فرماندهان و ظرفیت‌سازی برای نیروهای نظامی نشان دادند که حرف‌ها و وعده‌ها در عمل نیز قابلیت تحقق دارند و روحیه ملی و مقاومت را تقویت کردند. اقدامات ایشان در ترکیب ابعاد روحی، روانی، نظامی و گفتمانی از جمله حضور در میان مردم در شب عاشورا و پاسخ‌دهی توانست هم انسجام داخلی ایجاد کند و هم اثرگذاری جهانی ایران را در این بحران حفظ نماید.
رسا ـ رهبر معظم انقلاب در ایام جنگ ۱۲ روزه با چه راهبردها و اقداماتی توانستند وحدت و اتحاد ملی و به‌ویژه میان گروه‌های مقاومت را تقویت کنند؟
رهبر معظم انقلاب با تأکید بر آیه «واعتصموا بحبل الله جمیعا ولا تفرقوا» و برجسته کردن اهمیت همبستگی، وحدت و اتحاد را به‌عنوان یک اصل اساسی مورد توجه قرار دادند. ایشان هرگونه اختلال یا اختلاف در سطوح مختلف حاکمیتی و میان گروه‌های مردمی را مخالف ارزش‌های انقلاب می‌دانستند و با این رویکرد تلاش کردند انسجام ملی را حفظ کنند. اقدامات ایشان شامل هدایت گفتمان همبستگی، تأکید بر نقش مشترک همه نیروها و بازنمایی اهمیت اتحاد در سخنرانی‌ها و تصمیم‌گیری‌های عملی بود. این راهبرد موجب شد که در برهه حساس جنگ ۱۲ روزه همکاری میان نهادها، مسئولین و مردم به‌طور هماهنگ تقویت شود و اثرگذاری ایران در مواجهه با بحران افزایش یابد.
ارسال نظرات