حجتالاسلام تکیهای بیان کرد؛
دهههشتادیها در صف اول اعتکاف/ ۸۴ درصد هزینههای اعتکاف را مردم پرداخت میکنند
رئیس ستاد مرکزی اعتکاف با اشاره به رشد چشمگیر اعتکاف پس از انقلاب اسلامی، از پیشبینی حضور بیش از یک میلیون معتکف در اعتکاف رجبیه ۱۴۰۴ خبر داد و گفت: اعتکاف امروز به یک جریان ملی، مردمی و جوانمحور در سراسر کشور تبدیل شده است.
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجتالاسلام سید علیرضا تکیهای، رئیس ستاد مرکزی اعتکاف، در نشست خبری با اصحاب رسانه، به تشریح برنامهها و ابعاد مختلف برگزاری مراسم اعتکاف رجبیه پرداخت و با اشاره به نزدیکی آغاز این آیین معنوی، اعتکاف را یکی از رویشهای مهم و ماندگار انقلاب اسلامی دانست.
رئیس ستاد مرکزی اعتکاف با بیان اینکه اعتکاف از جمله پدیدههای رو به رشد فرهنگی پس از انقلاب اسلامی است، اظهار داشت: اعتکاف امروز به یک جریان ساری و جاری در سراسر کشور تبدیل شده و هم از نظر جمعیتی و هم از نظر گستره جغرافیایی، رشد چشمگیری داشته است.
وی افزود: در حال حاضر، اعتکاف از شمالیترین نقاط کشور تا جنوبیترین مناطق، و از شرق تا غرب ایران اسلامی برگزار میشود؛ بهگونهای که کمتر نقطهای در کشور یافت میشود که از این سنت حسنه بیخبر باشد. از روستاهای بزرگ تا شهرها، شهرستانها و استانها، همگی میزبان مراسم اعتکاف هستند.
حجتالاسلام تکیهای با اشاره به شرایط پیش از انقلاب اسلامی تصریح کرد: اعتکاف پیش از انقلاب، پدیدهای محدود، کمجمعیت و ناشناخته بود و عمدتاً به جمعهای اندک و خاصی از روحانیون محدود میشد؛ اما امروز این سنت الهی به یک حرکت مردمی، فراگیر و تأثیرگذار تبدیل شده است.
وی با بیان نمونههایی از اشتیاق نسل نوجوان و جوان به اعتکاف، خاطرنشان کرد: گاهی شاهد هستیم که حتی چند نوجوان بهصورت خودجوش، مکانی خلوت را برای اعتکاف انتخاب میکنند و با کمترین امکانات، خود را به این ارتباط معنوی با خداوند میرسانند که این نشاندهنده عمق نفوذ معنویت در نسل جدید است.
حجتالاسلام تکیهای با بیان اینکه در سالهای ابتدایی انقلاب، اعتکاف بهصورت طبیعی و متناسب با ماهیت دینی انقلاب رشد کرد، گفت: انقلاب اسلامی در ذات خود یک انقلاب فرهنگی، مذهبی و مکتبی بود و به همین دلیل، زمینههای احیای سنتهایی همچون اعتکاف بهصورت خودجوش فراهم شد. در آن سالها، مسجد امام قم بهتنهایی میزبان معتکفان بود، اما بهتدریج مساجد دیگری به این جریان افزوده شدند.
رئیس ستاد مرکزی اعتکاف افزود: پس از مسجد امام، به ترتیب مسجد اعظم قم، مسجد جامع خیابان آذر، مسجد جامع عتیق، مسجد جمکران و سپس مساجد تهران، مسجد گوهرشاد مشهد و دیگر شهرها به جمع میزبانان اعتکاف پیوستند. این روند تا سال ۱۳۷۳ با شیبی ملایم ادامه داشت و جمعیت معتکفان به حدود ۱۶ هزار و ۵۰۰ نفر رسید.
وی با اشاره به ترکیب جمعیتی معتکفان در آن مقطع تصریح کرد: اگرچه اعتکاف دیگر محدود به روحانیون یا دانشجویان نبود و اقشار مختلف در آن حضور داشتند، اما غالب شرکتکنندگان را افراد میانسال و بالاتر تشکیل میدادند و حضور جوانان و بهویژه بانوان بسیار کمرنگ بود.
حجتالاسلام تکیهای با اشاره به نقطه عطف اعتکاف در سال ۱۳۷۳ خاطرنشان کرد: در آن سال، ستاد اعتکاف قم طی نامهای به محضر مقام معظم رهبری اعلام کرد که اگر نگرانی از تهاجم فرهنگی وجود دارد، باید از ظرفیت اعتکاف بهره گرفت. این نامه با واکنش سریع رهبر معظم انقلاب همراه شد و در کمتر از یک هفته، از طریق شورای سیاستگذاری ائمه جمعه به سراسر کشور ابلاغ شد.
رئیس ستاد مرکزی اعتکاف افزود: پس از این حمایت، موضوع اعتکاف به تریبونهای نماز جمعه سپرده شد و از رسانه ملی نیز خواسته شد که این جریان معنوی را پوشش و ترویج کند. همین اقدامات موجب شد اعتکاف بهتدریج به یک پدیده ملی تبدیل شود.
وی با ارائه آمارهایی از روند رشد اعتکاف اظهار داشت: در سال ۱۳۷۳ جمعیت معتکفان حدود ۱۶ هزار و ۵۰۰ نفر بود؛ اما ظرف ده سال، این عدد به ۳۰۰ هزار نفر رسید و تا سال ۱۳۹۳ به حدود ۶۰۰ هزار نفر افزایش یافت. در ادامه و با وجود چالشهایی همچون شیوع کرونا، حوادث اجتماعی و تهاجم سنگین رسانهای، در سال ۱۴۰۳ جمعیت معتکفان به حدود یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر رسید.
حجتالاسلام تکیهای دلیل این رشد چشمگیر را فطرت خداجوی انسان دانست و گفت: بشر ذاتاً دارای فطرت الهی است و هرگاه این فطرت آبیاری شود، بهسرعت شکوفا میشود. هدایت حکیمانه و حمایتهای رهبر معظم انقلاب نقش اساسی در فعالسازی این ظرفیت معنوی داشته است.
رئیس ستاد مرکزی اعتکاف با اشاره به ترکیب جمعیتی معتکفان تصریح کرد: ۶۱ درصد شرکتکنندگان در اعتکاف را بانوان تشکیل میدهند و ۳۹ درصد آقایان هستند. همچنین حدود ۷۰ درصد معتکفان زیر ۳۰ سال و نزدیک به ۵۰ درصد آنان از دهه هشتادیها و دانشآموزان هستند؛ آماری که نشان میدهد نسل جوان امروز، برخلاف برخی ادعاها، نهتنها از معنویت فاصله نگرفته، بلکه در صف مقدم جریانهای دینی و معنوی قرار دارد.
وی تصریح کرد: اعتکاف امروز در تقویم فرهنگی انقلاب اسلامی و ایران، بهعنوان «نوروز معنویت» شناخته میشود و تجلی اخلاق، معنویت و خودسازی است. این آیین عبادی به صحنهای برای روایت پیشرفت معنویت در ایران اسلامی تبدیل شده و رهبر معظم انقلاب نیز در بیانات سالانه خود، از اعتکاف بهعنوان یکی از شاخصهای رشد اخلاق و معنویت در نظام اسلامی یاد میکنند.
رئیس ستاد مرکزی اعتکاف با اشاره به جایگاه مسجد امام بهعنوان محل برگزاری اعتکاف یکصدساله، افزود: این مسجد با آرایش خاص قبله، نماز و فضای عبادی، بستر شکلگیری معنویت و روحانیتی ویژه را فراهم کرده و همواره نقش محوری در جریان اعتکاف داشته است
وی با توصیف فضای کنونی کشور گفت: امروز نهتنها شوراهای راهبری، بلکه امامان جماعت، هیئتامنای مساجد، مدارس، بسیج دانشآموزی، دانشگاهیان، حوزویان و جریان بانوان بهطور گسترده درگیر این حرکت شدهاند؛ بهگونهای که میتوان از آن بهعنوان یک «انقلاب معنوی» یاد کرد.
رئیس ستاد مرکزی اعتکاف، در ادامه، با تشریح دستاوردهای محتوایی، آموزشی و اجرایی اعتکاف، از گسترش زیرساختهای فرهنگی، رشد کمنظیر مشارکت مردمی و افزایش چشمگیر ثبتنامها در اعتکاف رجبیه ۱۴۰۴ خبر داد.
وی با اشاره به تولید و انتشار مجموعهای از کتابهای تخصصی اعتکاف گفت: کتاب «قرار بندگی» ویژه مبلغان، کتاب «راه و رسم عاشقی» برای مدیریت جوانان، نوجوانان و دانشآموزان، کتاب «سه روز رو به آسمان» با محور مدیریت فردی معتکف و خودسازی روزانه، کتاب «رستاخیز شهر» شامل ۴۰ نکته تبیینی، پاسخ به شبهات و نوآوریهای کاربردی، و همچنین کتاب «سیاستهای رسانهای پوشش مراسم معنوی اعتکاف» از جمله آثار منتشرشده در این حوزه هستند.
رئیس ستاد مرکزی اعتکاف افزود: این کتابها به زیور طبع آراسته شده و متناسب با نیاز مناطق مختلف، در سراسر کشور توزیع میشود. در مجموع، طی یک سال گذشته ۱۰ عنوان کتاب در حوزه اعتکاف منتشر شده که بخشی از آنها آموزشی، بخشی تخصصی و بخشی ناظر به تجربهنگاری و دستاوردهای اجرایی اعتکاف است.
وی با اشاره به توسعه زیرساختهای دیجیتال اعتکاف اظهار داشت: پرتال جامع اعتکاف با بیش از ۱۲ هزار محتوای متنی، صوتی و تصویری، بهعنوان بانک اطلاعاتی اعتکاف راهاندازی شده و بهنوعی گنجینه معنویت به شمار میرود. همچنین کتابخانه دیجیتال اعتکاف، واحد آموزش مجازی خادمان و سامانههای مهارتافزایی، بهصورت فعال در حال خدمترسانی در سراسر کشور هستند.
حجتالاسلام تکیهای با بیان اینکه در اعتکاف سال گذشته حدود ۹۰ هزار خادم فعالیت داشتند، گفت: پیشبینی میشود در اعتکاف امسال تعداد خادمان از ۱۰۰ هزار نفر فراتر رود که این امر ضرورت مهارتافزایی گسترده را دوچندان کرده است.
رئیس ستاد مرکزی اعتکاف با اشاره به روند ثبتنام اعتکاف رجبیه ۱۴۰۴ تصریح کرد: فرآیند ثبتنام از ۲۰ آذرماه آغاز شد و در بسیاری از کلانشهرها از جمله قم، تهران، مشهد، شهرری، شیراز و یزد، ظرفیتها در همان روزهای نخست تکمیل شد. استقبال بهقدری بالا بود که در برخی شهرها برای نخستین بار قرعهکشی انجام شد.
وی یکی از چالشهای اصلی پیشرو را کمبود مساجد مناسب برای میزبانی اعتکاف دانست و گفت: با وجود تعداد بالای مساجد در کشور، مساجدی که از نظر امکانات، تهویه، خدمات، نظافت، ظرفیت و امنیت محیطی مناسب اعتکاف باشند، محدود هستند. در همین راستا، «قرارگاه مسجد» با ریاست رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و با هماهنگی دولت، طرح تجهیز و آمادهسازی هزاران مسجد برای اعتکاف را در دستور کار قرار داده است.
حجتالاسلام تکیهای تأکید کرد: اعتکاف نمونه موفق همافزایی دستگاههای فرهنگی و جریانهای مردمی است. بیش از ۸۴ درصد هزینههای اعتکاف شامل افطار، سحر و امور اجرایی توسط خود مردم تأمین میشود، حدود ۱۴ درصد را خیرین تقبل میکنند و نقش دستگاههای فرهنگی عمدتاً تسهیلگری، حمایت و مانعزدایی است.
رئیس ستاد مرکزی اعتکاف تصریح کرد: اجرای اعتکاف بر اساس تأکید رهبر معظم انقلاب، کاملاً مردمی، مسجدمحور و با محوریت امامان جماعت، هیئتامنا و خادمان است و همین مردمیبودن، راز ماندگاری، گسترش و اثرگذاری عمیق این حرکت عظیم معنوی در کشور به شمار میرود.
وی با بیان اینکه به دلیل مردمیبودن اعتکاف، آمار متمرکز و دقیقی پیش از برگزاری در دسترس نیست، اظهار داشت: برخلاف برخی مناسک مانند اربعین که سامانههای ثبتنام متمرکز دارند، اعتکاف متولی واحد ندارد و بسیاری از مردم بهصورت خودجوش در مساجد محلی، شهرها و بخشها معتکف میشوند؛ از همین رو آمار دقیق، معمولاً پس از پایان مراسم قابل اعلام است.
حجت الاسلام تکیه ای در ادامه با تأکید بر اهمیت شعار اعتکاف گفت: شعار، انسانساز و هدایتگر خروجی اعتکاف است و میتواند برکات این آیین را در سطح ملی و حتی جهانی افزایش دهد. شعار اعتکاف امسال «معنویت، اتحاد و استقامت» انتخاب شده است؛ اعتکاف ذاتاً معنوی است و چون یک معنویت جمعی محسوب میشود، بهصورت طبیعی اتحاد مقدس را به دنبال دارد و این اتحاد، ضامن استقامت همهجانبه خواهد بود.
رئیس ستاد مرکزی اعتکاف همچنین از برگزاری گسترده یادواره شهدای مقاومت و اقتدار همزمان با هفته مقاومت خبر داد و گفت: امسال نیز مانند سال گذشته، یادواره شهدای مقاومت در سراسر کشور برگزار خواهد شد. این برنامه همزمان با ولادت امیرالمؤمنین علی(ع) و سالروز شهادت سردار دلها حاج قاسم سلیمانی است که پیوندی معنادار میان «مولی» و «سرباز مکتب علوی» ایجاد میکند.
وی در پایان با اشاره به سفرهای استانی خود خاطرنشان کرد: در این سفرها، اشتیاق بینظیر مردم، بهویژه نسل جوان، کاملاً ملموس است. در بسیاری از مناطق، جوانان بهدلیل کمبود ظرفیت، برای حضور در اعتکاف التماس میکنند. بدون اغراق میتوان گفت در سال ۱۴۰۴ شاهد «انفجار جمعیت جوان» در اعتکاف خواهیم بود.
ارسال نظرات