عضو هیئت رئیسه مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم؛
ولایت فقیه، محور فعالیت های مجمع نمایندگان طلاب است
خبرگزاری رسا ـ عضو هیئت رئیسه مجمع طلاب و فضلای حوزه علمیه قم، اعتقاد و حرکت بر مبنای ولایت مطلقه فقیه را محور برنامه ها و فعالیت های این مجمع دانست و از اجرایی شدن بیشتر مصوبات آن خبر داد.
حجت الاسلام عبدالرحیم علیزاده نماینده طلاب و فضلای رودسر و املش در مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم است که از دوره چهارم تا کنون ، سه دوره در مجمع حضور داشته است. یک دوره مسئول و یکسال نایب رییس کمسیون تحقیق و بررسی ؛ یکسال نائب رییس کمسیون جنبش نرم افزاری و تولید علم و مسئول پیگیری مصوبات مجمع بوده و چهار سال نیز عضو هیئت رئیسه مجمع نمایندگان طلاب است.
مدیر مسئول هفته نامه بصیر؛ ده سال سابقه معاونت سیاسی در تیپ 83 امام صادق، استاد تاریخ وعلوم سیاسی در مرکز تربیت راهنما و دارای کارشناسی ارشد علوم سیاسی است.
خبرگزاری رسا در آستانه سفر مقام معظم رهبری و با توجه به عنایت ویژه معظم له به مجمع طلاب و فضلای حوزه علمیه قم در مصاحبه ای با حجت الاسلام علیزاده به بررسی تاریخچه و کارکرد این مجمع پرداخته که در ادامه می آید:
رسا ـ در ابتدا مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه را به اجمال معرفی نمایید.
مجمع نمایندگان طلاب به فرمان امام و توسط جامعه مدرسین شکل گرفت. امام راحل در منشور روحانیت از طلاب می خواهند که جذب جامعه مدرسین شوند وگر نه در دام اسلام آمریکایی گرفتار می شوند و به جامعه مدرسین هم سفارش کردند که طلاب جوان را از خود بدانند و آنها را تحت پوشش خودشان بگیرند. بعد از این جامعه مدرسین تصمیم گرفت نمایندگانی از طلاب به صورت انتخابات تعیین شوند تا بدنه حوزه هم برای پیگیری مطالبات خودشان نمایندگانی داشته باشند. بعد از صدور منشور روحانیت از سوی امام ، آیت الله مشکینی در نامه ای به ایشان از انتخابات و شکل گیری مجمع نمایندگان طلاب خبر می دهد. حضرت امام در اردیبهشت سال 68 در جواب نامه آیت الله مشکینی بیان می کنند:«نامه جناب عالی در باره انتخابات حوزه علمیه قم رسید، از جنابعالی و سایر دست اندرکاران تشکر می نمایم. شما از قول من به فرزندان انقلابیم بفرمایید که تندروی عاقبت خوبی ندارد اگر آنان جذب حضرات آقایان جامعه محترم مدرسین نشوند در آینده گرفتار کسانی خواهند شد که مروج اسلام آمریکایی هستند من باز می گویم اگر طلاب انقلابی و مدرسین طرفدار انقلاب هماهنگ کار نکنند هر دو شکننده هستند باید تمام تلاش را نمود تا به این نقطه مهم رسید. آقایان به روشنی دیدند که دشمن از نقاط ضعف چه ضربه ای به اسلام و روحانیت زد.مومن از یک سوراخ دوبار نباید گزیده شود.»
با ابلاغ این فرمان مجمع نمایندگان به صورت رسمی کار خود را آغاز کرد و البته مورد تایید مراجع عظام و نهادهای مهم حوزوی قرار گرفت.
مجمع نمایندگان طبق اساسنامه یک نهاد مستقل حوزوی است اما تحت نظارت عالی و پشتیبانی جامعه مدرسین حوزه علمیه قرار دارد. نکته مهمی که در اساسنامه هم به آن اشاره شده این است که محور فعالیت های مجمع نمایندگان بر ولایت مطلقه فقیه است.
در اصل چهارم اساسنامه مجمع آمده است : «محور اساسی در پیدایش و استمرار مجمع وکلیه شئون آن ولایت مطلقه فقیه است بنابراین هر نوع تصمیم وپیشنهاد یا عملی که با نظام مقدس جمهوری اسلامی و اصل بنیادین ولایت فقیه سازگار نباشد فاقد اعتبار است.
مفاد این ماده بر اطلاق و عموم سایر مواد اساسنامه و همه مصوبات مجمع حکومت دارد و در هیچ شرایطی قابل تغییر نیست.» که این اصل در سایر مصوبات اخیر مجمع نه تنها مد نظر بوده که باعث تقویت این اصل هم شده. امروز هم مجمع این افتخار را دارد که هم چنان در خط اصیل ولایت فقیه و همسو و زیر نظر جامعه مدرسین است.
رسا ـ گزارشی از مصوبات مجمع و از کم و کیف آن و مراحل اجرایی آن را بفرمایید.
هر طرحی که در مجمع مطرح می شود به هیئت رئیسه رفته و از آنجا به کمسیون مربوطه فرستاده می شود. در آنجا بعد از کار کارشناسی در قالب یک طرح اصولی به هیئت رئیسه باز می گردد و در آنجا هم مورد بررسی قرار میگیرد و سپس برای تایید نهایی به مجمع عمومی می رود وابتدا کلیات و سپس ماده به ماده و تبصره به تبصره رای گیری می شود . پس از تایید نهایی در مجمع عمومی برای اجرایی شدن به شورای عالی سیاست گذاری فرستاده می شود . درآنجا هم طرح مورد بررسی قرار می گیرد که در صورت تصویب اجرایی وگرنه همراه با اشکالات وارده به مجمع برمی گردد. مجمع یا این اشکالات را وارد میداند و طرح را اصلاح میکند و یا اشکالات را وارد نمیداند که در این صورت برای میانجیگری به جامعه مدرسین فرستاده می شود. طرح های بسیاری بوده که در مجمع به تصویب رسیده و به شورای عالی سیاست گذاری حوزه علمیه فرستاده شده که قبل از تشکیل شورای عالی به شورای مدیریت فرستاده می شد واکثرا هم اجرایی شده است.
رسا ـ آیا شده مصوباتی داشته باشید که تایید و اجرایی نشده باشد؟
بله بوده ولی نه به این دلیل که اشکال محتوایی داشته باشد بلکه بنا به شرایطی قابل اجرا نبوده مثل بحث پراخت شهریه و طرح هماهنگ سازی مراکز تحقیقات حوزه و طرح دبیرستان حوزه برای تربیت فرزندان روحانیون.
البته غیر از ارائه مصوبات به شورای عالی، پیگیری های حضوری هم با نهادهای مربوطه داشته ایم و فقط به صدور یک مصوبه اکتفا نکرده ایم و هم چنین گزارش فعالیت های مجمع را به دفتر مراجع از جمله رهبر معظم انقلاب می فرستادیم.
رسا ـ جایگاه امروز مجمع را نزد مراجع و سطوح مختلف حوزه چگونه ارزیابی می کنید؟
در سطح عمومی اقبال خوبی نسبت به مجمع وجود دارد و انتخابات مجمع هر دوره با شکوه تر از دوره گذشته برگزار می شود.
در بین فضلا و اساتید حوزه هم همان طور که مستحضرید اکثریت قابل توجه نمایندگان طلاب از اساتید حوزه مسئولین نهادهای مختلف و از محققین حوزه هستند. حداقل شرایط حضور یک نماینده در مجمع داشتن سابقه پنج سال حضور در درس خارج است.
انتظارات مراجع از مجمع و برشمردن وظایف سنگین برای مجمع نشان از اعتماد آنان به این نهاد مستقل حوزوی است. بیشترین توقع را از مجمع نمایندگان در بین مراجع، رهبر معظم انقلاب و حضرت آیت الله مکارم شیرازی داشته اند.
حضرت آیت الله مکارم از مجمع خواستند تا به کیفیت آموزش در حوزه توجه کند و در رسیدگی به وضع درسی طلاب نقش ایفا کند که اینها غیر از مطالبات عمومی حوزه و مراجع است مانند حفظ اتحاد در حوزه. با توجه به عنایتی که مراجع به خصوص رهبر معظم انقلاب به مجمع داشتند به نظر می رسد مجمع می تواند یکی از ارکان چهارگانه حوزه باشد والبته هست. جامعه مدرسین ومجمع نمایندگان طلاب و شورای عالی سیاست گذاری حوزه های علمیه و مدیریت حوزه های علمیه چهار رکن حوزه هستند که البته مراجع هم در راس حوزه هستند.
باید توجه داشت که ما نهاد اجرایی نیستیم و تنها جنبه مشورتی و اتاق فکری برای حوزه هستیم.
رسا ـ اهدافی برای مجمع نمایندگان بر شمرده شده که یکی از آنها جذب و آموزش طلاب است؛ در این زمینه چه فعالیت ها و مصوباتی داشتید؟
اهداف مجمع در ماده شش اساسنامه در دوازده بند شمرده شده در بند اول جذب نیروهای لایق برای تحصیل در حوزه است.از دیگر اهداف مجمع کمک به تهذیب در حوزه، رشد و گسترش آموزشهای اخلاقی و رشد آگاهی های اجتماعی و سیاسی است. مجمع یکی از منابع معتبر برای جذب و پذیرش طلاب برای مدیریت حوزه های علمیه شناخته شده و در گزینش طلاب با این مجمع نیز مشورت می شود. مجمع برای جذب دو کار انجام می دهد یکی معرفی است که هنگام پذیرش طلاب هر طلبه ای باید تاییدیه ای از نماینده شهرستان خود تهیه کند ودیگری این که در تحقیق از وضعیت شان از نماینده گان طلاب استعلام می شود.
در دور چهارم مجمع، رهبر معظم انقلاب مطالبانی از مجمع داشتند که در یک تابستان گرم ، ریاست محترم مجمع وحدود چهل تا پنجاه نفر از نمایندگان طلاب داوطلبانه برای بررسی این مطالبات درسه موضوع در قم ماندند و سه کمیته شکل گرفت. کمیته اول به کیفیت و شیوه جذب طلاب پرداخت که در یک فعالیت میدانی طرحی برای جذب طلاب ارائه کرد. یک مصوبه این بود که به جای اعلام عمومی ثبت نام و هزینه های سنگین گزینش، افرادی که دارای صلاحیت درشهرستانها هستند از دبیرستان و دانشگاهها توسط نمایندگان هر شهر معرفی شوند و این نماینده می تواند با ارتباط و مشورت با امام جمعه، روحانیون شهرستان و مراکز فرهنگی و افراد به افراد واجد الشرایط دست پیدا کنند وآنها را برای تحصیل در حوزه به مرکز مدیریت حوزه معرفی کنند.
کمیته دوم به بررسی مسائل آموزشی ونظام آموزشی حوزه پرداخت. در طول 15 جلسه، تمام دیدگاه هایی که در باب مسائل آموزشی حوزه بیان شده بود را جمع آوری و بررسی کردیم و نکته جالب این که جمع بندی و خروجی این کمیته، دیدگاه رهبر معظم انقلاب را بهترین دیدگاه در آموزش و مراحل آموزشی حوزه تشخیص داد که در قالب جزوه ای تدوین شد که حاوی کیفیت نظام آموزش در ابعاد مختلف، منابع درسی، فضاهای آموزشی وغیره بود. هم چنین نقاط ضعف و قوت حوزه و وضعیت فعلی و وضعیت مطلوب و چگونگی گذر از این مرحله به مرحله مطلوب در آن بحث شد.
کمیته سوم کمیته خروجی های حوزه بود که در آن بررسی شد که روحانیت متولی نود و سه مسئولیت در جامعه است؛ ازرهبری و مرجعیت گرفته تا امام جماعتی یک مسجد.
رسا ـ این که گفتید به یک مقطع خاص برمی گردد. آیا برای برنامه های جاری مانند آموزش که هر ساله نیاز به تجدید نظر دارد، فعالیتی صورت می گیرد؟
سه کمسیون در مجمع هستند که مسئولیت تهیه طرحهایی برای برنامه ریزی های علمی و آموزشی حوزه را برعهده دارند. این کمسیون ها عبارتند از کمسیون آموزش، کمسیون تشکیلات و مدیریت و کمسیون حوزه و دانشگاه.
در باب آموزش هم مصوباتی کمسیون آموزش داشت که از جمله مصوبات، تعیین متون درسی درسطوح مختلف حوزه بود که مشخص شد و به تصویب رسید وبه شورای عالی فرستاده شده. درحال حاضر برای اتمام سطح سه حوزه با محاسبه اتمام پایان نامه تقریبا دوزاده سال به طول می انجامد؛ مجمع در این مصوبه طرحی پیشنهاد کرد که طلبه در طول دوازده سال دوره تخصصی خود را هم تمام کرده باشد. البته کسانی هستند که دیدگاهی دارند که باید این دوره ده ساله سطح به دوازده سال برسد.
ما در کمیته هایی که تشکیل دادیم در قسمت خروجی های حوزه به یک حقیقت تلخی رسیدیم که تنها یک مسیر علمی و تحصیلی برای تصدی مسئولیت های مختلف حوزوی وجود دارد.
رسا ـ برای پژوهش حوزه چه مصوبات و فعالیت هایی داشته اید؟
یکی از کمسیونهای اصلی ما کمسیون تحقیقات علمی است. بنده خودم چون مسئول پیگیری کمسیون ها بوده ام، در بررسی سوابق کمسیون ها، قطورترین پرونده ها مربوط به کمسیون آموزش و کمسیون تحقیقات می شود.
از اوایل شکل گیری مجمع نمایندگان به بحث تحقیقات حوزه توجه داشته است. از جمله طرح هایی که برای اجرا داده شده طرح تشکیل معاونت تحقیقات علمی حوزه بوده که این معاونت شکل گرفت و هم اکنون در حال فعالیت می باشد.طرح های دیگری هم بوده مثل ایجاد رشته تخصصی فقه با نگاه پژوهشی.
در دوره پنجم در راستای تحقق پژوهش وتحقیق در حوزه یک کمسیون ویژه ای تحت عنوان جنش نرم افزاری و تولید علم تاسیس کردیم که یکی از طرح های مهمی که این مرکز ارائه کرد طرح تجمیع مراکز پژوهشی بوده است.
غیر از این، برای کمک به رشد تحقیقات و پژوهش در حوزه کمسیون تحقیقات علمی مجمع با معاونت تحقیقات علمی حوزه ارتباط دارند.
رسا ـ تحلیل شما از وضعیت پژوهش در حوزه چیست؟
بر اساس آنچه شنیده ام در گذشته بودجه پژوهشی مناسبی در حوزه ها نبوده است. اما ظاهرا امسال بودجه قابل توجهی به پژوهش در حوزه اختصاص یافته است.
مشکل دیگری که در باب پژوهش درحوزه است این است که پژوهش در حاشیه حوزه پر رنگ تر از متن حوزه است و در قالب موسسات تخصصی انجام می شود و تحقیقات در خود حوزه سازماندهی ندارد که برای حل این مشکل مجمع طرح تجمیع مراکز تحقیقاتی را داده است. باید یک بانک تحقیقاتی در باره مشکلات جهان اسلام بوجود آید و محور پژوهش ها قرار بگیرد و نسبت به شبهات مطرح موجی از جواب ها و پاسخ ها داده شود تا امکان گسترش شبهه نباشد.حتی نسبت به شبهاتی از گذشته که پاسخ داده نشده و شبهات آینده که بعضی از آنها قابل پیش بینی است توجه شود و پاسخ های آن منتشر شود. فقه ما هم باید گسترش پیدا کند و جواب دادن صرف یک استفتاء مثلا در مسائل بانکی کافی نیست. ما باید کرسی فقه را در این ابواب ایجاد کنیم و به مسائلی چون فقه حکومت و فقه اقتصادی و بانکداری بپردازیم. بنده خودم قصد دارم ان شاء الله بحث فقه سیاسی را در حوزه تدریس کنم یا کسی از فضلا را وادار به این کار کنیم. در دیداری که مجمع با جامعه مدرسین داشت ، بنده عرض کردم که سازمان روحانیت باید متمرکز باشد و بتواند تمام حوزه های علمیه را تحت پوشش قرار دهد. امروز دیگر نمی شود به صورت جزیره ای عمل کرد. امروز حوزه علمیه نجف و دیگر بلاد نیاز به کمک و پشتبانی ما دارند.
رسا ـ مجمع نمایندگان تا به حال در طرح هجرت طلاب ورود داشته است؟
اول باید یک بررسی اجمالی بشود که ما برای هر چند نفر یک روحانی داریم. جمعیت کشور ما حدودهفتاد و دو سه ملیون نفر و حدود دویست و پنجاه ملیون شیعه در دنیا داریم برای اینها هم باید برنامه داشته باشیم.
در منطقه نمایندگی خودم حدود هشتصد آبادی و روستا وجود دارد که صد و پنجاه نفر روحانی مستقر شدند که رقم ناچیزیست. حتی در ماه مبارک رمضان که فصل تبلیغی است بسیاری از روستاهای ما فاقد روحانی بوده است.تمام اعزامهای معاونت تخصصی تبلیغ دو هزار و پانصد طلبه برای طرح استقرار بوده است. سازمان تبلیغات هم اعزامهایی داشته که آمار دقیق ندارم و ولی تعداد آنها هم زیاد نیست. بسیاری از شهرستانهای ما امام جمعه ندارد و یا حتی سازمان تبلیغات دفتری در آنجا ندارد.
سوال دیگری هم مطرح است که چرا نباید این مدیریت را خود حوزه انجام دهد و چرا نهادهای تبلیغی جدا از حوزه انجام می دهند. ما باید برنامه ریزی اصولی و کلان داشته باشیم با توجه به جمعیت و به تفکیک استانها و شهرستانها و تعداد مساجد، تا روحانیت مثل سایر اقشاری که مورد مراجعه مردم هستند در جامعه بتوانند در چهار چوب خاص و استانداردهایی فعالیت داشته باشند.
آنچه که نمایندگان طلاب انجام میدهند ارتباط هر نماینده با طلاب شهرستان خودش و روحانیون مستقر و نهاد های فرهنگی مثل امام جمعه و سازمان تبلیغات و ارشاد است .این کار ها به صورت شخصی بوده ولی کار منسجمی شکل نگرفته است.
رسا ـ ارتباط رسانی مجمع به چه صورتی بوده و خواهد بود؟
در اساسنامه مجمع یک خلاء قانونی وجود دارد که واحدی به عنوان واحد رسانه ای نداشتیم. در اصلاحیه جدیدی که به تصویب رسیده و برای تایید خدمت جامعه مدرسین فرستاده شده در ذیل ماده هفده یک واحد به عنوان واحد رسانه ای دیده شده و در آخرین جلسه هیئت رئیسه بررسی ایجاد یک سایت برای مجمع در دستور کار قرار گرفت.
رسا ـ کارویژه ای برای چشم انداز و تحول حوزه در مجمع صورت گرفته یا نه؟
ما در طی چند نوبت در چند همایش چشم انداز حوزه و بحث تحول در حوزه را مورد بررسی قرار دادیم که آخرین همایش قبل از ماه مبارک رمضان بود با موضوع تحول در حوزه که با حضور تمام نمایندگان دریک روز کامل برگزار شد. در این همایش سخنرانی رهبر معظم انقلاب در سال 86 محور بحث بود که سخنان ایشان به صورت موضوعی تفکیک و به کمسیونها مربوطه داده شد. نظرات این کمسیون ها اخذ شد و در قالب جزواتی به نهاد های مهم حوزه و دفتر مقام معظم رهبری فرستاده شد . ما در دوره چهارم بحث حوزه مطلوب را داشتیم و هنوز تعبیر چشم انداز رایج نشده بود؛ نظرات و طرحهای خودمان را برای ورودی و خروجی حوزه در راستای تحول در حوزه بیان کردیم.
رسا ـ از این که فرصتی را برای خبرگزاری اختصاص دادید سپاسگذاریم و امیدواریم بتوانیم اخبار و گزارش های مثبتی را از مجمع طلاب ، منتشر کنیم:
من هم در پایان به سهم به خودم از اطلاع رسانی هدفمند و به موقع خبرگزاری رسا تشکر می کنم که اولین خبرگزاری در حوزه هم بود و شکل گرفتن آن باعث خوشحالی ما شد. تشکر می کنم هم به عنوان یک طلبه بسیجی و هم به عنوان عضو هیئت رئیسه مجمع نمایندگان که اخبار مربوط به مجمع را پوشش می دهید. امیدورام تلاشتان را برای پوشش اخبار بیشتراز سابق کنید وفقر اطلاع رسانی را که دراین زمینه وجود دارد را پرکنید. این اخبار می تواند درخارج از ایران هم الهام بخش باشد هم برای سایر حوزه های علمیه و هم عموم مردم. حتی برادران مسئول حوزه های علمیه در خارج از کشور چندین بار پیش من آمدند و از من خواستند ما برای آنها نشریه ای تولید کنیم تا در جریان پوشش بحثهایی که در حوزه علمیه قم اتفاق می افتد باشند و بحمدالله با وجود این نوع خبرگزاری ها این فضاهای خالی پر می شود.
922/گ 401/ح
ارسال نظرات