استاد حوزه علمیه مشهد:
حوزویان در برابر کاستی‌های فرهنگی جامعه مسؤول هستند
خبرگزاری رسا ـ استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه حوزویان در خط مقدم جبهه فرهنگی قرار دارند و باید به سایر رزمندگان فرهنگی خط مشی دهند، گفت: به روز شدن متناسب با نیازهای جامعه، تحول خروجی‌های حوزه، توجه به محتوای متون آموزشی خصوصا فلسفه و مباحث عقلی و تهذیب و اخلاق از عوامل مؤثر در جبران کاستی‌های فرهنگی از سوی حوزه است.
حجت الاسلام غلام نبی گلستانی، استاد حوزه و دانشگاه مشهد، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد در خصوص مطالبات رهبری از حوزه های علمیه اظهار داشت: از مهمترین خواسته های ایشان، تدوین نظام جامع آموزشی، پژوهشی و تبلیغی حوزه بود تا بر این اساس، اولویت های حوزه مشخص و برنامه ریزی هدفمند صورت گیرد.
تبلیغ زمانی کارآمد است که برآمده از آموزش و پژوهش صحیح باشد
وی افزود: میان آموزش، پژوهش و تبلیغ رابطه تنگاتنگی وجود دارد و مکمل و متمم هم هستند به گونه ای که در پرتو پژوهش است که آموزش و متون درستی نوشته می شود و تبلیغ هم وقتی کارآمد و تأثیرگذار است که برآمده از آموزش و پژوهش صحیح باشد از این رو نمی توان این سه مؤلفه را به شکل جزایر جداگانه تصور کرد، وقتی آموزش، پزوهش و تبلیغ با هم ارتباط عمیق و جدی پیدا کنند کارآیی بیشتری داشته و مثمر ثمر خواهند بود.
حجت الاسلام گلستانی تصریح کرد: تبلیغ بایستی متناسب نیاز، پاسخگوی شبهات و عامل تعالی فکری و معرفتی باشد و این ها در صورتی حاصل می شود که تبلیغ از پشتوانه کارشناسی، پژوهشی و مخاطب شناسی برخوردار باشد؛ اینکه برخی حوزویان در محیط های دانشگاهی نمی توانند چندان موفق باشند و ارتباط برقرار کنند به خاطر این است که زبان و نیازهای مخاطب را شناسایی نکرده اند و هر یک در وادی خود به سر می برد، پس برای تحول در تبلیغ نکاتی همچون مخاطب شناسی، رعایت تناسب نیازها و پشتوانه پژوهشی باید مورد توجه قرار گیرد.
مباحث غیرکابردی از متون آموزشی و پژوهشی حذف شود
وی ادامه داد: به همین دلیل رهبر معظم انقلاب تأکید دارند که این سه محور خود را پیدا کرده و در یک حرکت جدی به کمک هم بشتابند تا تبلیغات ما برآمده از پژوهش های عمیق و کارشناسانه باشد و از سوی دیگر پژوهش ها نیز در ارتباط با مسائلی باشد که جامعه از لحاظ فکری و استراتژیکی و عملی با آن درگیر است نه مباحثی که از رده خارج شده است.
این استاد حوزه با تأکید بر ضرورت حذف حشو و زوائد در پژوهش ها خاطرنشان کرد: در بخش آموزش در گذشته بسیاری مباحث چه اصولی و فقهی و ادبی در حوزه خوانده می شد که در زمان خود مسأله روز بوده باشد اما اکنون دیگر جایگاهی ندارد لذا متون آموزشی ما هم بایستی مورد بازنگری جدی واقع شده و مسائل روز مورد تحقیق قرار گیرد.
حوزویان در برابر نقایص فرهنگی جامعه مسوولند
این استاد دانشگاه مشهد با اشاره به اینکه رهبری بسیاری از نقایص فرهنگی جامعه را ناشی از ضعف عملکرد حوزه های علمیه ذکر کردند افزود: متولی اصلی فرهنگ، اندیشمندان و دانشمندان جامعه هستند چه در قالب حوزوی که در اولویت اول هستند و چه در قالب دانشگاهی؛ حوزه خود را متولی فرهنگ دین و مدافع آن می داند و حوزوی کسی است که در خط مقدم جبهه فرهنگی و تبادل یا تهاجم فرهنگی قرار دارد و باید به سایر رزمندگان خط مشی دهد که چگونه مسیر را طی کنند بنابراین در ضعف و قوت این عملکرد آنان هم نقش مهمی دارد.
حجت الاسلام گلستانی ابراز داشت: البته در دانشگاه هم خصوصا در رشته های علوم انسانی و اسلامی در این عرصه نقش بسزایی دارند اما حوزویان به عنوان حافظان فرهنگ اسلام باید از آن حراست و حمایت کرده و با تبیین معارف آن، پاسخگوی شبهات مطرح باشند .
راهکارهای جبران ضعف عملکرد حوزه در عرصه فرهنگ به روز شدن متناسب با نیازهای جامعه است
وی در پاسخ به این سوال که حوزه علمیه چگونه می تواند این ضعف خود را جبران کرده و حضور پر رنگ در عرصه فرهنگ داشته باشد اظهار داشت: در این زمینه باید به چند نکته توجه شود که هریک در جای خود بحث مبسوطی را می طلبد اما به طور خلاصه عرض می کنم که حوزه ابتدا باید نیازهای جامعه را به خوبی رصد کرده و به روز شود؛ یعنی در دنیای امروز که دنیای دیجیتال و اینترنت و وسایل و جریانات مجازی و انفجار اطلاعات و گسترش ارتباطات است و حوزه هم باید به این موارد مجهز شده و اطلاعات و آگاهی لازم را در این زمینه داشته باشد.
ارتقای سطح آموزشی و تحول خروجی های حوزه
استاد دانشگاه مشهد ادامه داد: در خروجی های حوزه نیز باید تحول ایجاد شود زیرا در گذشته همین که خروجی های حوزه چند مساله شرعی و آیات و روایات می دانستند کافی بود ولی این روند امروزه در مواجهه با نسلی که اطلاعاتش به مراتب بیش از یک حوزوی است پاسخگو نیست.
توجه بیشتر به محتوای متون آموزشی و جایگزینی تفکر و تأمل به جای حفظ مطالب
حجت الاسلام گلستانی یاداور شد: از گذشته تاکنون رویکرد حوزه بیشتر بر حفظ کردن متون است و اینکه فلان ضمیر به کجا برمی گردد و آن قدر که روی مسائل ادبی متون دقت می شود نسبت به مسائل محتوایی حساس نیستند، این همه وقت صرف کردن ها باید به تفکر و اندیشیدن و تعقل و تأمل تبدیل شود.
تهذیب و اخلاق
مدرس حوزه علمیه مشهد، تهذیب و اخلاق را از دیگر نکات مورد توجه در تحول حوره ذکر کرد و افزود: اخلاق برای همه لازم است اما برای یک حوزوی که می خواهد در قالب یک مبلغ نقش ایفا کند بیش از همه اثرگذار و مهم است.
توجه به فلسفه و مباحث عقلی
وی گفت: با توجه به سخنان رهبر معظم انقلاب، توجه به فلسفه نیز از دیگر محورهای تحول حوزه به شمار می رود چرا که بیشترین اشکالات مطرح در زمینه دین، رنگ و بوی فلسفی دارد لذا اگر طلبه ای با فلسفه آشنایی نداشته باشد صرفا با اتکا به فقه و اصول نمی تواند پاسخگوی این شبهات باشد.
درک و شناخت صحیح جامعه
حجت الاسلام گلستانی با اشاره به این فرموده پیامبراکرم(ص) که عاقل کسی است که به جامعه اش بصرت پیدا کند ادامه داد: بصیرت به معنای شناخت درست و صحیح جامعه از مهمترین محورهای تحول است، این فرمایش نبی مکرم اسلام که همیشه کمر اسلام را عالم بی بصیرت و دین دار بی دانش می شکنند نیز شاهد بر این مدعاست از این رو بینش و بصیرت یک مساله اساسی است.
مدیران حوزه داده‌های غربال شده در جمع نخبگان را اجرایی کنند
وی همچنین به توصیه رهبری مبنی بر مدیریت چابک و سبک در حوزه اشاره کرد و گفت: امروزه مساله مدیریت از مسائل بسیار مهم و اساسی است، طبعا هیچ جریانی بدون مدیریت تحقق پیدا نمی کند پس اگر بناست این تحولات در حوزه به وجود آید نقش مدیران و دست اندرکاران جامعه بسیار مهم است چراکه بایستی با هم اندیشی با یکدیگر، گروه هایی را در زمینه آموزش، پژوهش، تبلیغ، ساختارها و تشکیلات ایجاد کرده و با توجه به این تیم های فکری حوزه را مدیریت و زمینه های تحول و دگرگونی و تغییرات اساسی را ایجاد کنند از سوی دیگر مدیران قبل از همه خود باید ابزار و امکاناتی که در جهت ایجاد تحول لازم است را شناسایی کرده و پس از غربال و پرورش آن ها در جمع نخبگان، داده های غربال شده را در مدیریت خود اجرایی کنند.
بهره‌مندی از ظرفیت طلاب و فضلای جوان ساماندهی شده باشد
استاد حوزه علمیه مشهد در ادامه با اشاره به تأکید رهبری بر بهره گیری از ظرفیت طلاب و فضلای جوان خاطرنشان کرد: به یاد دارم سال های اول دهه 50 رهبر معظم انقلاب در درس خود با طلاب جوان، نظرات ان ها را هم جویا می شدند و در برابر تعجب ما می فرمودند من به عنوان استاد آنچه می دانستم به شما گفتم اما من نمی دانم شما چه یاد دارید لذا با اظهار نظر می توانید مرا در جریان این مسائل قرار دهید. همچنین آیت الله معرفت می فرمودند ذهن جوان جوالتر، تواناتر و پرشتاب تر است.
وی با بیان اینکه طلاب جوان هم در جریان مسائل روز جامعه هستند و هم از یک ذهن فعال برخوردارند افزود: چنانکه رهبری در نامه ای که چند سال جمعی از فضلا در خصوص تحول، تولید فکر و آزاد اندیشی به ایشان ارائه دادند، کاملا این نظر را تأیید کرده و ابراز خرسندی کردند، مدیران و اساتید و دست اندرکارانی که سن و سالی از ایشان گذشته است باید از ذهن و فکر جوانان استفاده کرده و با جهت دهی لازم، استفاده بهینه و ساماندهی شده از این افکار داشته باشند.
حجت الاسلام گلستانی در پایان یادآور شد: بهره مندی از نظرات نخبگان و فضلای جوان هرچه سامان یافته و منسجم تر باشد زودتر به نتیجه رسیده و جایگاه خود را پیدا می کند؛ مولا علی(ع) می فرمایند آراء و نظرات مختلف را بر یکدیگر عرضه کنید تا از دل این تضارب آراء، راه درست و صحیح به دست آید./930/ز501/س
ارسال نظرات