استاد دانشگاه تهران:
حوزه علمیه در راه‌اندازی طب اسلامی پیشگام شود
خبرگزاری رسا ـ استاد دانشکده طب سنتی دانشگاه تهران گفت: در خصوص راه اندازی پایه‌های طب اسلامی در کشور، حوزه علمیه باید در وسط میدان بوده و پیش قدم باشد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، سید سعید اسماعیلی، از استادان دانشکده طب سنتی دانشگاه تهران، در دومین نشست از سلسله نشست‌های طب سنتی که روز گذشته در دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد، با تأکید بر اینکه علمی که از تعالیم ائمه(ع) به دور باشد با اشتباه و غلط همراه خواهد بود، اظهار داشت: بشر در هر علمی که بدون توجه به تعالیم ائمه حرکت کرده و در ظاهر پیشرفت کرده آن علم خالی از اشکال و اشتباه نبوده است از این رو برای دستیابی به علم صحیح باید به ائمه متوسل شویم و از تعالیم آنها بهره ببریم.
وی با بیان اینکه در درمان بیمار باید نظام اسباب و عللی جهان هستی فراهم شود، ابراز داشت: مردم باید آموزش ببینند که درست است خدا درد و درمان را به انسان می دهد؛ اما با این وجود مراجعه به طبیب جهت برقراری نظام اسباب و عللی ضروری است؛ از این رو شاهد هستیم که ائمه نیز در هنگام بیماری به طبیب مراجعه می‌کردند ولی این امر ناشی از جهل ائمه نبود بلکه تلاشی برای برقراری همین نظام اسباب و عللی به شمار می رفت.
نمی توان دین را به مسائل عبادی محدود کرد
اسماعیلی با اشاره به تأثیری که مسائلی جسمی بر روح انسان می گذارد، ادامه داد: در روایات بسیاری بر تأثیرگذاری جسم و روح بر یکدیگر تأکید شده است؛ بنابر این نمی‌توان دین را به مسائل عبادی محدود کرد.
وی یادآور شد: مگر می شود اسلام که دینی همه جانبه است تنها به مسائل عبادی توجه کند و نسبت به مسائل دیگر بی توجه باشد؛ از این رو می‌بینیم حتی در قرآن نیز غذای طیب و حلال و انجام عمل صالح در چند مورد در کنار یکدیگر بیان شده است.
این استاد دانشگاه به اشاره به حدیث عنوان بصری که از سوی امام صادق(ع) بیان شده است، ابراز داشت: اکثریت مردم تصور می کنند که این حدیث یک حدیث اخلاقی است؛ اما می‌بینیم که از 9 توصیه ای که امام صادق(ع) به عنوان بصری می کند سه مورد طبی است و به مسائل جسمی مربوط می شود.
وی با بیان اینکه وظیفه اصلی انبیا و ائمه(ع) هدایت مردم بوده است، بیان داشت: بر اساس همین وظیفه انبیا وظیفه داشته اند به حوزه های مختلف زندگی بشر بپردازند با این حال توقع نیست که به عنوان مثال امام صادق(ع) در بحبوحه انحرافات فکری مردم، در اصطلاح امروز مطبی را ایجاد کنند اما ایشان سرنخ هایی را در اختیار ما قرار داده اند تا ما در عصر حاضر ساختمانی تحت عنوان طب اسلامی را بسازیم.
اسماعیلی با تأکید بر اینکه برای ایجاد یک مکتب علمی گاهی یک جمله کافی است، تصریح کرد: ما بر اساس آیات و روایات می توانیم نقشه ساختمان طب اسلامی و سنتی را طراحی کنیم اما متأسفانه تاکنون این کار صورت نگرفته و کسی گامی را در این راستا برنداشته است.
وی یادآور شد: معادن عظیمی از روایات طبی را در اختیار داریم که با مراجعه به آنها می توان پایه های طب اسلامی را پی ریزی کرد اما تاکنون به آن ها مراجعه نشده و بر روی آن ها تحقیق و بررسی صورت نگرفته است.
اصول طب اسلامی باید از آیات و روایات استخراج شود
استاد دانشکده طب سنتی با بیان اینکه اصول طب اسلامی باید از آیات و روایات استخراج شود، اذعان داشت: بر اساس طب اسلامی هیچ بیماری لاعلاجی وجود ندارد لذا اگر بتوانیم درست طب اسلامی را طراحی کنیم در آینده بیماری لاعلاجی نخواهیم داشت بنابراین طب اسلامی باید مراحل ابتدایی شکل گیری خود را بگذراند تا بعد از آن انتظار داشته باشیم که برای همه بیماری ها درمان داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه ما در حال ایجاد مکتب طب اسلامی هستیم، تصریح کرد: آیات و روایات طبی مصدر طب اسلامی به شمار می روند؛ در طب رایج اصالت با تجربه است، در طب سنتی قیاسات عقلی در کنار تجربه مورد توجه است اما در طب اسلامی عقل و تجربه در خدمت وحی قرار می گیرد و وجه تمایز طب اسلامی از سنتی همین موضوع است.
اسماعیلی ادامه داد: در طب اسلامی از تجربه برای درستی و امتحان فرضیه استفاده می کنیم و این تجربه برای فهم حدیث به کار می رود.
وی تصریح کرد: گاهی یک آیه یا بخشی از آن می تواند مبنای ساعت ها فکر کردن قرار گیرد تا ساختار طب اسلامی و مبنای رفیعی که می توان برای آن ایجاد کرد ایجاد شود.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه باید آیات و روایت را جدی گرفت و بیشتر و دقیق تر آنها را مورد توجه قرار داد، خاطر نشان کرد: متأسفانه ما همیشه دنباله رو غرب بوده ایم و بعد از اینکه آن ها علم جدیدی را مطرح کرده اند ما به دنبال این بوده ایم که ثابت کنیم آن موضوع در هزار و اندی سال پیش در قرآن بیان شده است در صورتی که این اقدام صحیح نیست و ما باید خود پیش قدم باشیم و قبل از اینکه غربی ها مطلبی را در علوم مختلف بیان کنند از روایات و آیات مختلف استفاده و علوم را استخراج کنیم.
وی با اشاره به اینکه معجزه از طب جداست اما می شود از آن ها استفاده کرد، ادامه داد: اینکه پیراهن یوسف موجب شفای چشمان یعقوب می شود خود موضوعی است که می توان پایه تفکر در موضوع علمی جدید قرار گیرد.
برداشت و فهم قرآن نیازمند متدولوژی و روش خاصی است
استاد دانشکده طب سنتی تهران با بیان اینکه برداشت و فهم قرآن نیازمند متدولوژی وروش خاصی است، گفت: روش ها و معیارهای برداشت و فهم قرآن را خود ائمه بیان کرده اند و آنچه که در حال حاضر از روایات و آیات استفاده می کنیم قواعدی دارد که بر اساس اصول فقهی است که اکنون در حوزه وجود دارد.
وی ابراز داشت: بر خلاف اسلام در مسیحیت هیچ گاه جدایی بین طب و این دین به وجود نیامد و همواره طب با دین مسیحیت آمیخته بود و تا این اواخر هم مطرح بوده است؛ می توان بیان کرد که در مسیحیت یگانگی بین طب و دین وجود داشته است به گونه ای که پرستاران را راهبه های مسیحی تشکیل می دادند و دیرها محل مداوای بیماران بود اما در اسلام این تفکیک ایجاد شده و کتاب های افرادی همچون بقراط و جالینوس بر تعالیم ائمه(ع) مقدم داشته شده که همین امر بیانگر مظلومیت ائمه است.
تفکیک بین طب اسلامی و سنتی توهین به طب سنتی نیست
اسماعیلی با بیان اینکه تفکیک بین طب اسلامی و سنتی توهین به طب سنتی نیست، بیان داشت: طب سنتی ایران بسیار موفق بوده و درمان بیماری های مردم نسبت به طب جدید موفق تر بوده اما با این جدایی و تفکیک می خواهیم جایگاه طب سنتی را مشخص کنیم تا دچار اشتباه نشویم.
وی با تأکید بر اینکه هیچ گاه قرآن و حدیث به عنوان مرجع در کتاب های طبی مسلمانان بعد از اسلام مطرح نبوده است، خاطر نشان کرد: در کتاب های متأخرین روایات طبی بیشتری بیان شده اما باز هم این روایان مبنای اصلی نبوده است زیرا ابتدا مطالب را بیان کرده و در ادامه روایتی را نقل می کنند.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه اصول و مبانی استخراج شده از قرآن در منابع طبی موجود نیست، افزود: حجم کتاب های یونانی ترجمه شده عرصه را در اختیار طب اسلامی قرار نداده است از این رو تفکیکی بین اسلام و طب ایجاد شد.
نهضت ترجمه در بحث طبی برای به حاشیه بردن ائمه ایجاد شده است
اسماعیلی با اشاره به اینکه از گذشته علمای اهل تسنن و تشیع اهتمام به نوشتن کتاب های طبی داشته اند، بیان داشت: بحث نهضت ترجمه در طب سنتی از توجه قابل ملاحظه ای برخوردار است، نهضت ترجمه در بحث طبی در مقابل ائمه شکل گرفته و برای به حاشیه بردن آن ها ایجاد شده است.
وی با بیان اینکه حوزه علمیه باید در خصوص راه اندازی پایه های طب اسلامی در کشور در وسط میدان بوده و پیش قدم باشد، اذعان داشت: توصیه ائمه در طب موردی نیست و کلی است.
استاد دانشگاه طب سنتی اظهار داشت: گاهی اوقات اشکالی که به احادیث طبی گرفته می شود این است که می گویند مواردی که در احادیث ذکر شده به زمان و همان شخص مربوط است و نمی توان آنها را به سایر افراد در زمان های دیگر عمومیت داد در صورتی که اگر این افراد اندکی مطالعه داشته باشند و با طب اخلاطی آشنا باشند خود در می یابند که این موارد به شخص و زمان خاص اختصاص ندارد.
وی با اشاره به رساله ذهبیه امام رضا(ع) افزود: درست است که این رساله خطاب به مأمون ارائه شده است؛ اما امام رضا(ع) فرصت پیدا می کنند در قالب این رساله مطالبی را برای همه مردم در آن زمان و نسل‌های بعد بیان کنند./934/ز502/س
ارسال نظرات