تدوین جلد دوم مفاتیح الجنان 70 درصد پیشرفت داشته است

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از روابط عمومی بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء، حجت‌الاسلام یدالله مقدسی اظهار داشت: تاکنون کار نگارش حدود 200 صفحه از کتاب مفاتیح الحیات انجام شده و 100 صفحه از آن را اخیرا به محضر حضرت آیت الله جوادی آملی ارائه دادیم که ایشان از انجام این حجم کار ابراز خرسندی کردند.

مدیرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحیانی معارج اظهار امیدواری کرد که روند انجام کار تدوین جلد دوم نهج البلاغه تا پایان امسال و یا اوایل سال آینده به پایان برسد.

وی با بیان اینکه اصل طرح انتشار جلد دوم مفاتیح الحیات به پیشنهاد حضرت آیت‌الله جوادی آملی بوده است، تصریح کرد: موضوع این طرح از 5 سال قبل با فرمایش حضرت آیت‌الله جوادی آملی در خطبه های نماز جمعه در مورد بهتر نگه داشتن محیط زندگی چه در طبیعت و چه در زندگی به عنوان یک شهروند مطرح شده و کار تقریبا به صورت تهیه یک طرح خام شروع شد.

وی اضافه کرد: دو سال قبل وقتی حضرت آیت‌الله جوادی آملی دوباره این موضوع را در خطبه های نماز جمعه مطرح کرده بودند، یکی از افرادی که پیگیر این طرح بود، طرحی ارائه کردند و ما این طرح را خدمت ایشان مطرح کردیم و حضرت آیت‌الله جوادی آملی تا آن زمان فکر می کردند کار تدوین جلد دوم مفاتیح الجنان در دست اقدام است و حتی در خطبه های نماز جمعه اعلام کرده بودند که تعدادی از فضلا در حال تدوین این اثر هستند.

حجت الاسلام مقدسی با بیان اینکه این افراد بعد از مدتی نتوانستند این کار را به سرانجام برسانند، به تهیه طرح اولیه توسط گروه دیگری از پژوهشگران اشاره کرد و یادآور شد: این کار با تشکیل شورای پژوهشی شروع شد و جلسات متعددی در زمینه مدخل یابی برای موضوع مورد پژوهش تشکیل شد و در این جلسات طرح اشاره شده 5 بار تغییر یافت و تکامل پیدا کرد.

مدیرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحیانی معارج اظهار داشت: این طرح نهایتا در چهار موضوع شامل روابط انسان در زندگی مربوط به خود، روابط انسان با افراد دیگر، چگونگی روابط انسان‌ها با حیوانات و روابط انسان با طبیعت تهیه شده است.

وی با اشاره به اینکه هر یک از این موضوعات دارای زیرمجموعه هایی می باشد، خاطرنشان کرد: پس از تکمیل این طرح سئوالات و ابهاماتی وجود داشت که سئوالات را برای حضرت آیت الله جوادی آملی ارسال کردیم و در جلسه ای ایشان به ابهامات پاسخ دادند.

حجت الاسلام مقدسی تاکید کرد: بعد از فرمایشات ایشان دوباره تغییرات مختصری در این طرح انجام دادیم و شروع مجدد این کار با مطالعه حدود 100 عنوان کتاب حدیثی و بعضا تاریخی و اخلاقی همراه بوده است.

وی اظهار داشت: فیش های به دست آمده مورد کنترل قرار گرفت و مواردی که چندان ارتباطی با این طرح نداشت جدا شد و مطالب مربوط به موضوعات مفاتیح الحیات در قالب بیش از 6 هزار حدیث آماده شد.

مدیرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحیانی معارج تهیه، نرم افزار را از دیگر مراحل انجام این کار برشمرد و گفت: پس از تهیه این نرم‌افزار، نیازمند تهیه نمایه بودیم و برای نمایه سازی در روایات از ظرفیت افرادی استفاده کردیم که سابقه خوب کاری داشتند.

حجت الاسلام مقدسی با اشاره به زمان‌بر بودن نمایه سازی در روایات افزود: پس از حذف مکررات عنوان ها و نمایه ها، حدود 14 هزار نمایه آماده شد تا از این نمایه ها برای موضوعات مورد نظر استفاده کنیم.

وی با تشریح مراحل بعدی انجام این کار اظهار داشت: در مرحله بعدی کار نگارش آغاز شد و در این مرحله نیازمند آئین نامه نگارش بودیم که از صاحبنظران و پژوهشگرانی که در کار نگارش تجربه داشتند استفاده شد.

وی خاطرنشان کرد: پس از تهیه آئین نامه نگارش بر مبنای رهنمود حضرت آیت الله جوادی آملی، کار نگارش به صورت آزمایشی شروع شد و هر یک از پژوهشگران قسمتی از کار را بر عهده گرفتند.

حجت الاسلام مقدسی ادامه داد: برای اینکه وحدت رویه بیشتر، نگاشته های پژوهشگران توسط شورای پژوهش بررسی و ارزیابی و اصلاح شد و پس از آن، کار نگارش به صورت جدی تر پیگیری شد و برای اینکه جهت مشخصی در انجام کار داشته باشیم، کارهای انجام شده را آماده و از حضرت آیت الله جوادی آملی درخواست دیدار کردیم تا گزارشی از روند انجام کار ارائه دهیم.

مدیرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحیانی معارج با اشاره به دیدار اعضای گروه تدوین مفاتیح الحیات با حضرت آیت الله جوادی آملی اظهار داشت: معظم له در این دیدار مطالبی که ارائه کردند بسیار عمیق‌تر و زیباتر از دیدارهای قبل بود. ایشان فرمودند از قرآن کریم سه اصل کلی در خصوص زندگی انسان بر می آید که عبارت است از جهان بینی، جهان داری و جهان آرایی.

وی گفت: ایشان همچنین توضیح دادند که جهان بینی در فلسفه و کلام مطرح می شود و بحث های مفصلی در این بخش ها ارائه کردند و گفتند که جهان‌داری کار سیاسیون است و اگر جهان داری بر مبنای جهان بینی باشد می‌توان جهان را نگهداری کرد و از هرج و مرج پیشگیری کرد.

وی ادامه داد: حضرت آیت الله جوادی آملی همچنین بحث جهان آرایی را با استفاده از دو آیه مبارکه به این صورت مطرح کردند که در قرآن کریم نظام تکوین و تدوین وجود دارد. نظام تدوین مباحث عبادی را مطرح می کند که می فرماید خداوند بشر را برای بندگی و عبادت آفرید. و نظام تکوین این آیه را مطرح می کند که خدای سبحان بشر را برای عمران و آبادانی زمین آفریده است. اگر بشر بر اساس این هدف آفریده شد، علمی که در اختیار بشر قرار می گیرد هدفدار می شود و آن وقت علوم انسانی و سایر علومی که بشر از آنها استفاده می کند باید خدامحور باشد.

حجت الاسلام مقدسی تاکید کرد: اگر ما مهندسی و معماری داشته باشیم و بخواهیم بگوئیم زمین شناسی و فیزیک و هندسه را بشناسد باید بر مبنای این زمینه که پروردگاری دارد، این مسئله بر مبنای جهان بینی آن علم عالم است، ولی اگر خدا در مباحث علمی اش مطرح نباشد طبیعی است آن علم بر مبنای جهان بینی الهی نیست. اگر ما مسائل قرآنی، حتی متن قرآن را از خدایی بودن و الهی بودن بیرون ببریم و به صورت یک سری مطالب ادبی که مطالب فقه را با خودش دارد ـ علم بدون انتساب به خدا ـ مطرح کنیم، این متن غیرالهی می شود.

وی با اشاره به ادعای سکولاربودن علوم که از سوی برخی ها مطرح می شود اظهار داشت: اینکه در علوم فیزیک می گویند علم سکولار است و اسلامی بودن و غیراسلامی بودن آن مطرح نیست به دلیل این است که اگر انتساب به خدا مطرح نباشد این حرف ها بیان می شود و اگر بحث انتساب به خدا مطرح باشد تفسیر قرآن هم الهی است و علم سکولار نخواهیم داشت.

مدیرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحیانی معارج با بیان اینکه بر مبنای این جهان بینی باید زمین را آباد کنیم و این دستورالعمل ها را از آیات و روایات بگیریم، تصریح کرد: اگر بخواهیم جهان بینی زمین بر مبنای آیات و روایات باشد دستورالعمل ها باید از سنت نبوی و وحی گرفته شود. به همین جهت در بخش بندگی خدا و عالم تدوین که عبادات مطرح می شود مسائل و راهکارهای بندگی و عبادت را در کتاب های دعا و زیارات مانند مفاتیح الجنان می بینیم.

حجت الاسلام مقدسی تصریح کرد: اگر بخواهیم زمین را آباد و طبیعت را احیاء کنیم و ارتباط های زندگی اجتماعی بشر را بر مبنای دستور خدا پیش ببریم باید کتاب و متنی داشته باشیم که این راهکارها را به ما نشان دهد، اینجاست که ضرورت نوشتن کتاب مفاتیح الحیات معنا پیدا می کند.

وی ادامه داد: در این کتاب ما علاوه بر اینکه چگونگی ارتباط با خودمان را با انسان های همنوع  ـ چه مسلمان، چه کافر، چه غنی و چه فقیر ـ را باید ببینیم، باید راهکارهای ارتباطمان با طبیعت، دستورالعمل های ارتباط با حیوانات و چگونه زندگی کردن در جامعه را بر مبنای دین داشته باشیم و حتی در مسائل اقتصادی هم باید این توجه را داشته باشیم که طبق دستورات دین تولید حداکثری و قناعت در مصرف مورد توجه باشد.

وی تولید زیاد و استفاده از منافع آن برای عمران و آبادانی زمین را روشی دینی و طبق دستور الهی دانست و تاکید کرد: اینجاست که بحث جهان آرایی معنای وسیع ترین پیدا می کند و وجهه الهی بودن را به خود می گیرد.

حجت الاسلام مقدسی یادآور شد: دین می گوید شما اگر نهایت تلاش خود را حتی در مسائل اقتصادی داشته باشید و سودش را برای عمران و آبادانی زمین و زندگی به کار گیرید پاداشی که خدا به شما می دهد بهشتی است که وسعت آسمان و زمین را دارد، به تعبیری دیگر در دستورات دینی به ما توصیه شده که تمام کارهای ما پاداش اخروی دارد و حتی چندین برابر پاداش برای آنها منظور می شود و اگر این نگرش در زندگی همگان به وجود آید، هم مشکلات زندگی انسان کم می شود و هم در بهداشت کوچه و خیابان و چگونگی زندگی و استفاده از طبیعت تاثیرگذار است.

مدیرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحیانی معارج گفت: هدف این است که دستورالعمل ها و آموزه های دینی در اختیار مردم قرار گیرد و ما تلاش می کنیم که آیات و روایات را در اختیار مردم قرار دهیم تا مردم بر اساس باوری که به دین دارند، به راهکارهای دینی عمل کنند و در این صورت طبعا زندگی وجهه خدایی پیدا می کند و مشکلات هم کمتر می شود و بخشی از بداخلاقی ها در زندگی کاهش می یابد.

وی با اشاره به برخی سرفصل های این کتاب اظهار داشت: به عنوان مثال اگر بخواهیم ببینیم که در روایات ما درباره قانون مداری افراد در جامعه چه دستوراتی وجود دارد با مفاهیمی همچون حق الناس، عرف آداب، برآورده کردن نیازهای دیگران، اصلاح نزاع های افراد، رازداری و اطلاع از اسرار دیگران، مشورت دهی، همکاری ها و تعاونی ها، تشکل های مردمی، کار و کارگر و کارفرما، دستورالعمل ها در محیط زندگی، برخورد با همسایگان و دوستان و همکاران و طبقات مختلف جامعه، برخورد با حوادث طبیعی و ... مواجه می شویم. /901/د102/ع