۱۷ اسفند ۱۳۸۹ - ۱۴:۱۶
کد خبر: ۹۹۹۶۳

چهارمین نشست تخصصی حقوق ادیان در تهران برگزار شد

خبرگزاری رسا ـ چهارمین نشست از سلسله نشست های تخصصی حقوق ادیان با ارائه دو مقاله، به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تهران برگزار شد.
همايش علمي، نشست علمي
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا،‌ چهارمین نشست از سلسله نشست های تخصصی حقوق ادیان با ارائه دو مقاله به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تهران برگزار شد.

در این نشست سید عبدالمجید میردامادی مقاله ای با عنوان «چیستی و چرایی حقوق ادیان» و ضیایی فر نیز مقاله‌ای با عنوان «سیاست تقنینی مقابله با توهین به ادیان» را ارائه کردند که پس از آن حجج اسلام محمدی و مظفری و همچنین دکتر حکمت نیا این دو مقاله را مورد نقد و برسی قرار دادند.

بخشی از مقاله چیستی و چرایی ادیان که از سوی ‌میردامادی ارائه شد به شرح ذیل است:

حقوق ادیان از جمله قدیمی‌ترین موضوعات حقوق در حوزه مطالعات حقوق کلیسا و دولت است که به خصوص پس از جدایی رسمی دولت و کلیسا و در ترسیم حقوق کلیسا در قرن 19 شکل گرفت، ابتدا به گونه‌ای که می‌دانیم زمینه شکل‌گیری این جدایی از قرن 15 میلادی به بعد فراهم می‌آید که این خود نیز از فکر تفکیک امور به امر قدسی و غیر قدسی در قرن یازدهم میلادی نشأت می‌گیرد، تاریخ تدوین حقوق دین در اروپا، تاریخ منازعه کلیسا و دولت و برآمد آن تدوین‌«حقوق ادیان» است که در قالب بک مفهوم حقوقی به عنوان حق مذهب در چهار چوبه قوانین دولتی بالاخره گنجانده شده است و دولت نیز صرفا از این دریچه به نهاد دین در کشور می نگرد.

البته از آن جهت که دین مقوله جدی در ساختار اجتماعی، فرهنگی جوامع بشری است، موضوع حقوق ادیان در تمامی جوامع به هر گرایش سیاسی و فرهنگی حداقل به دلیل حضور پیروان ادیان، مبتلا به حکومت ها است.

ار این رو هیچ یک از نظام های سیاسی اعم از نظام های ضد مذهبی، سکولار و لائیک و همچنین نظام های کاملا دینی به دلیل حضور پیروان ادیان و بنابر راکندگی جغرافیایی ادیان و آیین ها در قلمرو حکومت ها با گرایشات مختلف، موضوعیت محسوس پیدا می کند. نمونه آن تدوین این قوانین در کلیه کشورهای اتحادیه اروپایی است که در مطالعه محموعه قوانین آنان به بخشی قابل توجه از این نوع قوانین برخورد می کنیم که متوجه مسایل و مقتضیات جریانات دینی در قوانین اساسی و مجموعه قوانین مدنی در خصوص ادیان و آئین هاست و نه تنها مشمول کلیسا و ادیان رسمی حتی آن محموعه از ادیانی که در قانون به رسمیت شمای بدون سبقه تاریخی صرفا به خاطر حضور جوامع آنها به رسمیت شمرده شده اند نیز موضوعیت دارد.

با شکل‌گیری اتحادیه اروپا کلیه قوانین و مقررات کشورهای عضو اتحادیه با حفظ بخشی از قوانین خود، قوانین ملی تابع اتحادیه اروپا شد که برای اعضا حجیت حقوقی دارد.

بخش‌هایی از دومین مقاله ارائه شده از سوی ضیایی‌فر مقاله با عنوان تأملی بر تحولات قانونگذاری کشورهای مختلف در مقوله توهین به ادیان و اثرات آن بر مطالعات حوزه ادیان و حقوق دینداران به شرح ذیل است:

جهان معاصر از گذر پیشرفت‌های شگرف در حوزه‌های مختلف از جمله ابزارهای ارتباطات و اطلاعات به وضعیتی رسیده که تأثیر و تأثرهای مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی ملت‌ها از و بر یکدیگر، به مراتب نسبت به گذشته بیشتر شده است. وضعیت امروز جهانی که بشر در آن زیست می‌کند و چشم‌انداز آینده آن ،مختصات و ویژگی‌هایی را برجسته می‌سازد که شناخت دقیق‌تر آنها مسیر مناسب حرکت مبتنی بر اصول و موفقیت قابل قبول را بهتر تضمین خواهد کرد. یکی از جنبه‌های قابل توجه حیات انسانی در جهان معاصر برای دینداران این است که فرصت و زمینه‌ای فراهم شده تا با بهره‌مندی از ابزارهای نوین اطلاع‌رسانی، پیام‌های دینی خود را به مخاطبان در سراسر جهان منعکس کنند.

به طور طبیعی در این عرصه هم تبیین خوب و جذابیت پیام‌ها و هم الگوهای ارائه شده کاربردی و هم توان و بهره‌مندی شایسته از ابزارها و امکانات مختلف مورد نیاز، امکان برتری بیشتری برای یک گرایش دینی فراهم می‌آورد. در مقابل، وضعیت امروزی جهان را می‌توان تهدیدی فراروی گرایش‌های مختلف دینی دید چرا که انواع و اقسام رویکردهای فکری الحادی و ضد دینی ظهور و بروز یافته و امکان آنرا پیدا کرده‌اند تا با بهره‌مندی از برخی ناکامی‌های گرایش‌های دینی در جذب مخاطب و با بهره‌مندی همه جانبه از ابزارهای نوین اطلاع‌رسانی، جریان‌سازی‌های مختلفی را در سطح جهانی پیگیری کنند که از انکار مقدسات ادیان توحیدی گرفته تا تبلیغ انواع رفتارهای شیطانی و لذت‌گرایانه صرف را می‌توان مشاهده کرد. در چنین وضعیتی، طبیعی است که قائلان اندیشه اسلامی به عنوان پیروان پیامبر خاتم‌(ص) دغدغه‌های متعددی را پیگیری نمایند ازجمله اینکه نسبت به برخی جریان‌های موهن علیه اسلام و مروّج تبعیض و تنفر و خشونت علیه مسلمین حساسیت پیدا کنند و در مقابل آن تلاش نمایند تا هم جلوی توهین‌ها و اقدامات تهاجمی جریان‌های ضداسلامی را بگیرند و هم اینکه پیروان همه ادیان توحیدی را دعوت به چاره‌جویی در این عرصه و ایجاد چارچوب‌های مفهومی و سازوکارهای مشترکی بنمایند تا ضمن حفظ صلح و دوستی و تفاهم در گستره جهانی، نسیم معنویت و اخلاق و خداپرستی، جان‌های همه انسان‌ها در سراسر عالم را بنوازد و این امکان را فراهم آورد تا با بهره‌مندی از راهنمایی آموزه های پیامبران الهی و عقل سلیم خدادادی، بشر سریعتر مسیر عینیت یافتن استعدادهای الهی خود را طی نماید و در فرآیندی منطقی، بی‌عدالتی‌ها و تبعیض‌ها از سراسر جهان رخت بربندد. با لحاظ نکته یاد شده است که اندیشه‌ورزی و تأملات فکری صاحبنظران سراسر جهان اسلام خصوصاً جمهوری اسلامی ایران برای ایفای نقش مؤثر در این زمینه ها اولویت می‌یابد.

در اجرای این مهم طبیعتاً یکی از بایسته ها اندیشه‌ورزی برای یافتن راهکارهایی در سطح جهانی است و نه فقط گفتگو بین خودمان(البته همین امر نیز مورد نیاز است) و این امر نیز حاصل نمی‌شود مگر این‌که ابعاد مختلف موضوعات مربوط به دغدغه‌های موجود، به دقت شناسایی و مورد واکاوی قرار گیرند.

یکی از جنبه‌های مهم قابل بررسی این است که بدانیم در کشورهای مختلف چه رویکرد حقوقی و قانونی در مقوله حفظ حرمت ادیان و جلوگیری از توهین به مقدسات دینی و یا پیروان ادیان اتخاذ شده و فرآیندهای ذیربط به چه نحوی در جریان است؟ تأمل حاضر از این منظر انجام شده و سعی دارد توجه مخاطبان ارجمند را به برخی نکات در این حوزه که اغلب در منابع فارسی زبان حقوقی مغفول است، جلب کند و بدین ترتیب زمینه‌ای برای مشارکت و همفکری صاحبنظران مختلف جهت ارتقای اندیشه‌ورزی در این زمینه در راستای دغدغه‌های مورد اشاره فراهم آورد.

گفتنی است، این دو مقاله پس از ارائه از سوی داوران حاضر مورد نقد و برسی قرار گرفت./956/پ201/س
ارسال نظرات