روح الله مومن نسب:
هیچکدام از شعارهای شبکه ملی اطلاعات محقق نشده است
کارشناس فضای مجازی گفت: بعضی از مسئولین از طریق فضای مجازی بازخورد می‌گیرند و دچار سوءبرداشت شده و تصمیمات اشتباه می‌گیرند. این فضای مجازی حتما آینه جامعه ایرانی نیست.
اشاره: چنانچه احتمالا اغلب مخاطبان گرامی میدانند در چند روز اخیر و با فروکش کردن تب اعتراضاتی که با افزایش قیمت بنزین به راه افتاد و البته از سوی دشمنان انقلاب به خشونت کشیده شد و وسیله‌ای برای ضرر رساندن به اموال عمومی تبدیل شد، رسانه‌های خارجی و در راس آنها بی بی سی فارسی اعلام کردند که جستجوی واژهی «مهاجرت» از سوی ایرانی ها به شدت افزایش یافته و از این طریق مرحله سیاه‌نمایی در افکار عمومی را کلید زدند.
برای بررسی بیشتر شبکه ملی اطلاعات و لزوم مدیریت فضای مجازی خبرنگار سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، به گفت‌وگو با روح الله مومن نسب کارشناس فضای مجازی پرداخت که در ادامه تقدیم مخاطبین محترم می‌گردد.
رسا- نظر خودتان را در مورد قضیه ی «جستجوی واژه مهاجرت در گوگل» که این روزها توسط بی بی سی هم زیاد بر روی آن مانور داده میشود بفرمایید؛ اینکه اصلا واقعیت دارد یا خیر، و اهداف پیدا و پنهان آنها از تاکید بر این موضوع چه میتواند باشد؟
موضوع سایت گوگل و واژه‌هایی که معرفی می‌کند به عنوان واژه‌های پرجستجو، خیلی قابل اعتماد نیست. اولا خود گوگل از طریق سئو یعنی راهکار‌های بهینه سازی موتور‌های جستجوگر seo در نتایج دست می‌برد و لزوما وقتی یک کلمه و واژه‌ای بیشتر دیده میشود به معنای این نیست که بیشتر جستجو شده است.
مسئله دوم اینکه، وقتی شما واژه‌ای مثل پرنده‌های مهاجر را سرچ می‌کنید، خودش پیشنهاد می‌دهد که نتایج مربوط به مهاجرت را ببینید یا نتایج مربوط به مهاجرت را می‌آورد. بعضی وقت‌ها خود گوگل هم یکسری از واژه‌ها را با روش‌های خاصی مهندسی می‌کند و آنها را آنقدر پیشنهاد می‌دهد که به صورت با ربط یا بی ربط در نتایج ذکر میشود؛ برای نمونه یک دانش آموز می‌خواهد در مورد آلمان مطالعه کند و اسم آلمان را که سرچ کند مهاجرت را جزء نتایج از بالا به پایین بغل چین می‌کند.
هیچ نظارتی بر رفتار گوگل وجود ندارد
از طرف دیگر وقتی خود گوگل از محتوای خودش گزارش می‌دهد و هیچ مرجع ناظری هم بر این گزارش وجود ندارد، طبیعتا نمی‌شود آمار گوگل را که خودش از خودش می‌دهد، مستند دانست و منطقی نیست. چون چند روز اینترنت در ایران قطع بود یا توسط دولت محدود سازی شده، طبیعتا توده مردم دسترسی به گوگل نداشتند تا بخواهند چیزی را جستجو کنند.
پس همین هم میتواند تا حد زیادی این گونه آمار‌ها را زیر سوال ببرد و من فکر نمی‌کنم که مسئله جدی‌ای باشد. البته پرداختن به این مسئله که بیشتر به یک شوخی شبیه است و اصلا نمی‌تواند معیار و ملاکی برای تصمیم گیری و ارزیابی باشد، فکر میکنم مناسب نیست تا این حد به آن پرداخته شود.
رسا- در زمینه شبکه ملی اطلاعات چقدر از آنچه که میتواند نیاز کشور را برطرف کند کار پیشرفت کرده؟ سئوال مهمتر اینکه آیا دولت آقای روحانی به صورت «واقعی» برای ایجاد شبکه ملی اطلاعات کاری انجام داده است؟
شبکه ملی اطلاعات نزدیک به ۱۹ سال در کشور مطرح شده و بیش از ۱۲ سال است که وزارت ارتباطات چند هزار میلیارد تومان پول برای راه اندازی شبکه ملی اطلاعات دریافت کرده و طبیعتا قرار بر این بود که مردم ناچار نباشند برای نیاز داخلی‌شان به سراغ محصولات و نرم‌افزار‌های خارجی در فضای مجازی بروند. وقتی یک ایرانی می‌خواهد با یک ایرانی چت کند یا مطلبی بفرستد یا ارتباط برقرار کند، نیاز نباشد که از اینترنت خارجی استفاده کند.
مسئله دوم در این زمینه باید گفت که شبکه ملی اطلاعات دسترسی مردم ما را به مردم کشور‌های دیگر با واسطه کمتر و سرعت بیشتر باید تامین کند که این اتفاق هم نیفتاده است.
اینترنت پرسرعت، سالم، امن و ارزان
مسئله سوم اینکه شعار شبکه ملی اطلاعات این است که اینترنت باید سالم، سریع، امن و ارزان باشد. الان هیچ کدام از این چهار شاخصه وجود ندارد. یعنی اینترنت سالم نیست به جهت اینکه ما از نرم افزار‌ها و محصولات آمریکایی، اسرائیلی و مهاجم فرهنگی استفاده می‌کنیم.
پس سلامت در آن نیست، سریع هم نیست، چون ما داریم با واسطه، اینترنت وارد کشور می‌کنیم و برای مصارف داخلی از محصولات خارجی استفاده می‌کنیم؛ امن هم نیست، چون واسطه‌هایی که اینترنت را برای ما تامین می‌کنند تعهدی بر مبنای تامین امنیت ما ندارند. ارزان هم نیست، چون واسطه‌هایی که اینترنت را برای ما تامین می‌کنند نیاز دارند که یک هزینه‌ای برای تامین از کشور ما بگیرند و این مشکلات را در کشور به وجود می‌آورد.
رسا- رابطه تاثیر فضای مجازی و افراد را چگونه تعریف می‌کنید؛ آیا افراد (به مفهوم اعضای جامعه) بر فضای مجازی تاثیر می‌گذارند یا فضای مجازی (و لشکر پشت پرده اش) در حال مدیریت و تاثیر بر افراد جامعه هست؟
طبیعتا فضای مجازی تاثیرگذار بر تعاملات افراد است. ما وقتی می‌گوییم فضای مجازی معنایش فقط اینترنت نیست؛ شبکه‌های اجتماعی، گوشی‌های تلفن همراه، ابزار‌های بسیار متنوعی در فضای مجازی وجود دارد که همه اینها کنار همدیگر فضای مجازی را شکل می‌دهند.
فضای مجازی با این گستره و علمی که بیش از ۲۸۰۰ رشته در دنیا وجود دارد، یک زیست بوم جدیدی را برای بشر خلق کرده است؛ یعنی ما به مفهوم واقعی کلمه در فضای مجازی اثرگذار هستیم و اثر پذیر هم هستیم. منتها وقتی شما از یک نرم افزاری استفاده می‌کنید مثل تلگرام، اینستاگرام، وایبر، واتساپ و امثال اینها، این نرم‌افزارها، چون اسمارت اپلیکیشن هستند، یعنی نرم افزار‌های هوشمند هستند.
به کمک علوم شناختی برای تغییر رفتار تلاش می‌کنند
اینها به هوش مصنوعی مجهز هستند. از طریق هوش مصنوعی و علوم شناختی از شما شناخت پیدا می‌کنند و به مرور زمان در رفتار و افکار افراد اثرگذار خواهند بود و می‌بینید که اکثریتی در فضای مجازی ممکن است، اقلیت دیده شوند یا برعکس یک اقلیت به شدت پررنگ و اثرگذار و اکثریت دیده شوند؛ اینستاگرام را نگاه کنید و ببینید وضع حجاب در اینستاگرام چگونه است؟ نگاه مردم به اسلام چیست؟ شما هر واژه‌ای را که سرچ کنید بدترین نتایج را برای شما می‌آورد.
یعنی او به شما تلقین می‌کند که مردم ایران اینگونه فکر می‌کنند یا موتور جستجو مثل گوگل و امثال اینها هم همینگونه رفتار می‌کنند. پس وقتی می‌گوییم مردم اثرگذارند یا اثرپذیر، طبیعتا اگر فقط مصرف کننده باشیم، بیشتر اثر می‌گیریم.
شما وقتی وارد محیطی می‌شوید که دیگران همه ارکان آن را ساختند، آن طوری ارکان را ساختند که بتوانند روی شما اثر بگذارند پس اثرپذیریم، ولی اگر خودمان تولیدکننده شبکه‌های اجتماعی، محصولات و نرم افزار‌های فضای مجازی باشیم می‌توانیم اثرگذار هم باشیم؛ مثلا بازی‌های مناسب بسازیم، شبکه‌های اجتماعی بسازیم که متناسب با فرهنگ و باورهایمان باشد.
آن موقع می‌توانیم اثرگذار باشیم منتها الان، چون اغلب مردم از نرم افزار‌ها و محصولات خارجی استفاده می‌کنند می‌بینیم که بیشتر اثر پذیر بوده اند تا اثرگذار. /882/گ402/
خبرنگار: محمد اصغری مرجانلو
ارسال نظرات
نظرات بینندگان
لشکر بسیج سایبری اثرشو گذاشته.