ولی فقیه شرعا موظف است درمقابل انحرافات در نظام بایستد

همه ساله در آستانه سالگرد رحلت معمار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی ( ره ) سخن از ابعاد شخصیتی ایشان و افکار و اندیشه های ایشان بسیار شنیده می شود. اما شنیدن از زبان کسانی که هم از نزدیک شخصیت امام را درک کردند و هم در زمینه اندیشه های ایشان کار علمی انجام داده اند لطف دیگری دارد .

بدین جهت از آیت الله ممدوحی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو مجلس خبرگان رهبری تقاضای وقت گفتگو کردیم . ایشان علی رغم مشغولیت های علمی ما را به حضور پذیرفتند و طی گفتگویی یک ساعته از محضر ایشان بهره بردیم . 

از همان ابتدای حضور، بی آلایشی و ساده زیستی و در طول گفتگو صمیمیت و در عین حال صراحت کلام ایشان برای ما قابل توجه بود.

در بخش انتهایی گفتگو از آثار و تألیفات ایشان و زحمات طاقت فرسایی که برای تألیف آنها متحمل شدند سخن به میان آمد. چند عنوان از این آثار در رابطه با آثار و اندیشه های امام راحل نگاشته شده است از جمله کتاب «عرفان در منظر وحی و برهان» که در روزهای اخیر در تهران رونمایی شد. 

در پایان، بزرگوارانه چند عنوان از آثار علمی شان را با دستخط خود به خبرگزاری رسا اهدا کردند.

خبرگزاری رسا این گفتگو را خدمت مخاطبان گرامی تقدیم می دارد:

رسا - در آغاز سخن، لطفا جایگاه علمی امام خمینی(ره) را تبیین بفرمائید؟

امام خمینی(ره) از نادر اشخاصی است که در تمامی علوم اسلامی دارای جامعیت و در بسیاری از شاخه های دانش، صاحب نظر اختصاصی است.

در میان اندشمندان اسلامی چه بسیار عالمانی بوده اند که در دانش فقه، اصول، علم حدیث، تاریخ، علوم بلاغی، کلام، فلسفه و ادبیات صاحب نظر و رای بوده اند اما افرادی که در دانش های مختلف ورود پیدا کنند و در همه این علوم هم نام آور باشند کم سراغ داریم که امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی از این دسته هستند.

امام خمینی(ره) از نظر استعداد بارع است و تاثیر شگرفی در نظام علمی گذاشت و شاگردهای توانمندی تربیت کردند.

درس امام خمینی(ره) به دلیل تسلط علمی و بیان قوی بسیار شلوغ بود و شاگرد پروری ایشان موجب شد تا افرادی تربیت شوند که در موقعیت های حساس به داد انقلاب رسیدند.

کتاب های امام خمینی در فقه و اصول و عرفان و اخلاق قابل توجه است و نوشته های دقیقی محسوب می شوند.

امام خمینی به دلیل احساس خطری که برای دین از ناحیه دستگاه سلطنت کرد و با مشاهده وضعیت ناهنجار دوران طاغوت، با صحبت های اعتراضی خود جرقه های اولیه انقلاب را زد و به دلیل نفوذ کلام و گره خوردن حرکت ایشان با معنویات، توانست انقلابی را به پیروزی برساند که بیشترین تاثیر را در جهان گذاشت.

ایشان با به ثمر رساندن انقلاب اسلامی عقربه کل آتیه زمین را که به دست استعمارگران بود به نفع اسلام تغییر داد و به جای اینکه زمان وی را بسازد، او زمان را ساخت.

معمول است که سیاست مداران بر طبق مقتضیات زمان رفتار می کنند و معلول زمان هستند اما امام خمینی توانست زمان را به نفع اهداف والای اسلام تغییر دهد و به همین دلیل است که محصول ایام انقلاب با زمان طاغوت، صد وهشتاد درجه تفاوت دارد.

رسا – لطفا پیرامون شخصیت عرفانی  امام خمینی (ره) و آثار ایشان در این شاخه معرفتی هم بفرمائید؟

امام خمینی(ره) یکی از کارشناسان در عرفان نظری است که به قول استاد مطهری در هر عصری تعداد محدودی دراین عرصه موفق می شوند.

فاصله عرفان نظری از فلسفه آن چنان است که در هر قرن، ده ها فیلسوف متبحر به عالم علم قدم می نهند و این در حالی است که متخصصین در عرفان نظری بسیار کم هستند.

امام خمینی(ره) از بزرگ مردانی است که در استنطاق عقلانی قرآن و حدیث، گوی سبقت را از دیگر عالمان ربوده است و گذشته از تیزبینی های خاص عالمان حدیث، به استظهار معانی بلند معرفتی از آیات و روایت پرداخته و اسرار جالبی را کشف و تدوین کرده است.

امام خمینی(ره) در رساله های خود با نقل آیات و روایات به عالی ترین قله معارف اشاره کرده اند و به رمز و رازی رسیده اند که حل آن تنها کرامت و هدایت حضرات معصومین(ع) را می طلبد و به راستی جای این گونه همت های بلند در علوم حدیث و قرآن خالی بوده است و امام خمینی(ره) این خلاء را پر کردند.

 
کتاب "مصباح الهدایه" امام خمینی(ره) یکی از آثار ارزشمندی است که در زمینه عرفان اسلامی نوشته شده است و کتاب "عرفان در منظر وحی و برهان"، که بنده طی چند سال کار علمی و تحقیقاتی به آن پرداخته ام، شرح این کتاب ارزشمند در عرفان اسلامی است.

رسا - نگاه امام خمینی(ره) به فقه چگونه است و دیدگاه ایشان با سایر فقهاء چه تفاوتی دارد؟

نگاه امام خمینی به فقه همان نگاه سایر فقیهان شیعه است. ایشان فقه جواهری را کافی می دانند و معتقد هستند نباید این رویه تغییر کند.

رسا - آیا توجه به فقه سیاسی یک نگرش جدید در اندیشه امام خمینی محسوب نمی شود؟

تفکر سیاسی در حوزه های علمیه وجود داشته است اما زمینه بروز و ظهور آن فراهم نبوده است. مثلا در زمان حاج شیخ عبدالکریم حائری اوضاع زمان مناسب نبود و اگر حاج شیخ در آن دوره مانند امام وارد عرصه سیاست و درگیری با دستگاه حکومت می شدند امروز اثری از حوزه های علمیه باقی نبود .

عالمان و فقهای شیعه در طول تاریخ دارای تفکر سیاسی بوده اند. در تاریخ می خوانیم که میرزای شیرازی رسما علیه انگلیس حرکتی را آغاز کرد بطوریکه به دنبال صدور این فتوا پیرمردها هم لباس رزم می پوشیدند.

در زمان امام خمینی رسانه ها قوی شد و مردم با انقلاب همصدا شدند و این به دلیل رشد فکری و سیاسی مردم و به خصوص جوانان بود.

رسا - مستند امام خمینی در نظریه ولایت فقیه چیست ؟ 

دین دارای شاکله حکومتی است و بدون حکومت، دین معنا ندارد.

دین دارای مدیریت اجتماعی است و فرایضی همچون امر به معروف و نهی از منکر، جهاد، حدود، قصاص و... بدون مدیریت اجتماعی معنا ندارد.

تا فقیهی در جامعه قدرت فوق العاده ای نداشته باشد نمی تواند قاضی جذب کند و حدود را به مرحله اجرا برساند؛ خلاصه اینکه شاکله دین، شاکله حکومتی است.

بنده در کتاب حکمت حکومت فقیه، بیش از بیست باب از ابواب فقهی را ذکر کرده ام که بدون تشکیل حکومت دینی، امکان اجرای آن نیست.

رسا- نظر شما درباره نسبت ولی فقیه و قانون چیست؟ آیا ولی فقیه در چارچوب قانون است یا بر قانون هم ولایت دارد؟

ولی فقیه فوق قانون جاری و حاکم بر آن است و می تواند بسیاری از قوانین را وتو کند. البته این اقدامات باید بر طبق شرع و موازین اسلامی و با در نظر گرفتن مصالح جامعه باشد و گرنه مشروعیت خود را از دست خواهد داد.

این اختیار وتو را خداوند به ولی فقیه اعطا کرده است و بر او شرعا واجب است که هر وقت، اعوجاجی را مشاهده کرد، مداخله کند.

رسا - در فضای سیاسی جامعه، گفتمانی درصدد است تا با پررنگ کردن نقش مردم در حکومت، مشروعیت ولایت فقیه را به رای مردم وابسته کند، نظر شما در این باره چیست؟

کسانی که مشروعیت ولایت فقیه را به رای مردم می دانند در فرض خوشبینانه به شدت ناآگاه هستند.

مردم برای ولی فقیه بسط ید می آورند و زمینه اعمال ولایت را فراهم می کنند نه اینکه برای فقیه ولایت ایجاد کنند.

اقبال مردم به فقیه قدرت می دهد. این مساله همچون پزشکی است که اگر مردم به او مراجعه نکنند، طبیب بودن او سلب نمی شود، اگرچه رجوع مردم او را برای کار کردن موفق می کند.

رسا - نسبت حاکم شرع با ولی فقیه چیست و در تعارض آرای این دو، کدام مقدم است؟

مجتهدین غالبا حاکم شرع هستند منتها برای پرهیز از هرج و مرج باید امر به یک نفر واگذار شود و سایر مجتهدان شرعا ملزم به رعایت هستند مگر اینکه یقین به خلاف داشته باشند.

رسا - در صورت یقین به خلاف، آیا مجتهد می تواند نظر مخالف خود را در فضای جامعه اظهار کند؟

مجتهدان در صورت یقین به خلاف، حق اظهار اجتماعی ندارند.

رسا - موضوع اختیارات ولی فقیه همواره از جانب برخی از افراد و جریانات شبهه افکن مورد شبهه واقع می شود؛ یکی از این اختیارات، حکم حکومتی است، نظر شما درباره این اختیار ولی فقیه و رهبر جامعه اسلامی چیست؟

باز هم تاکید می کنم که هر جایی کمترین اعوجاجی باشد، بر ولی فقیه واجب است تا دخالت کند که این همان حکم حکومتی است.

ولی فقیه هر جا ببیند کمترین انحرافی در مسیر مدیریتی کشور رخ داده است باید دخالت کند و درهمین راستا حق عزل ونصب در چارچوب های شرع دارد.

رسا -  به نمونه هایی از حکم حکومتی ولی فقیه در زمان امام خمینی(ره) اشاره بفرمائید؟

امام خمینی(ره) در چندین مورد احکام حکومتی صادر کرد که می توان به عزل بنی صدر، دستور متمم قانون اساسی، دستور شروع جنگ و آتش بس اشاره کرد.

در این دوره هم رهبر معظم انقلاب در موارد متعدد با اعمال این اختیار و صدور حکم حکومتی، کشور را از انحراف و هرج و مرج نجات دادند. به عنوان مثال حکم حکومتی رهبر معظم انقلاب پیرامون ابقای حجت الاسلام مصلحی در وزارت اطلاعات، کشور را از به هم ریختگی مصون ساخت.

رسا - تحلیل شما از وضعیت فعلی سیاسی جامعه چیست؟ لطفا ارزیابی خود را از جریان انحرافی بیان بفرمایید؟

شاید تا به امروز ما جریانی به خظرناکی این جریان انحرافی نداشتیم، زیر این جریان ارکان کشور را مورد هدف قرار گرفته است.

امروز مسئولین باید هوشیار باشند که با چه تفکری روبرو هستیم.

تفکری که خود را مرتبط با امام زمان(عج) عنوان می کند، در مقابل خدا ایستاده است زیرا خداوند در زمان فعلی غایب بودن امام زمان را خواسته است اما این آقایان مدعی ارتباط هستند. اینها مدعی ظهور صغری هستند در حالی که ادعایی است بدون دلیل و هیچ اثری از آن در منابع دینی ما یافت نمی شود.

رسا - پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران همواره ولایت فقیه در نوک پیکان حملات فکری دشمنان نظام اسلامی بوده است و گروه های انحرافی بیشترین تلاش را در تخریب و شبهه پراکنی حول مساله ولایت فقیه داشته اند، دلیل این هجمه های روانی و تبلیغات انحرافی چیست؟

دشمن در مقابل هرملت نوخواسته ای، نقطه مرکزی را پیدا کرده و هدف قرار می دهد، زیرا اگر اساس را خراب کردید خود به خود بخش های دیگر ویران خواهد شد.

من چند روز پیش در خطبه های نماز جمعه اهل سنت کرمانشاه شرکت کردم و در سخنرانی پیش از خطبه، بیان داشتم که سخن من با کسانی است که عقل دارند و کاری به مومن، انقلابی، ملی گرا، سنی یا شیعه ندارم؛ سخن من این است که اگر کسی عقل داشته باشد با چنگ و دندان این انقلاب را حفظ خواهد کرد زیرا اگر این انقلاب ضربه بخورد، اسرائیل و آمریکا همه را ذلیل خواهند کرد و حساب همه را یکسره خواهند کرد و کاری به انقلابی و غیر انقلابی نخواهند داشت.

رسا - امام خمینی در پیام به زائرین خانه خدا در آبان سال 58 بیان داشتند که نهضت ایران محدود به مرزهای ایران  نیست. بحث صدور انقلاب از سوی امام خمینی از سوی برخی به عمد یا از روی کج فهمی در اوایل انقلاب بد تفسیر شد، به نظر شما صدور انقلاب چیست و چگونه انقلاب اسلامی صادر خواهد شد؟

امروز جهان همچون یک کاسه چینی است که هر طرف تکان بخورد، سایر بخش ها هم خواهد لرزید.

جهان به دلیل ارتقای ارتباطات و تبادل اطلاعات به یک فضای یکپارچه تبدیل شده است و مردم بر روی امواج رسانه ها سوار شده اند.

انقلاب اسلامی ایران یک فرهنگ مطابق با فطرت است که وقتی جاری شد به سایر بخش های دنیا سرایت خواهد کرد و این انتقال به صورت طبیعی رخ خواهد داد.

علم و فرهنگ مکان ندارد و هر کجا که فضا آماده و فضای نقل و انتقال مهیا باشد، این فرهنگ اصیل صادر خواهد شد.
 

رسا - از اینکه وقت خود را دراختیار ما گذاشتید، سپاسگذاریم. /909/گ401/ر