سه جلد از اسناد نهضت اسلامی ایران منتشر شد

به گزارش خبرگزاری رسا، اسناد نهضت اسلامی ایران با همکاری مرکز بررسی های اسلامی از سوی انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ خواهد رسید. به تازگی سه جلد از این مجموعه با عناوین بعثت، انتقام و اعلامیه‌های فضلای حوزه‌ علمیه‌ قم به همت حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی منتشر شده است.

بعثت
جلد نخست این مجموعه بعثت نام دارد. آنچه در ایران بعد از قیام 15 خرداد سال 1342 و تبعید امام خمینی (ره) تا پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357 روی داد، حاصل تحولات شگرف و عمیقِ در باورها، اندیشه‌ها و خواسته‌های مردم مسلمان ایران بود . این تحولات شگرف محقق نمی‌شد مگر در پرتو تلاش‌های شبانه‌روزی و مجاهدت‌های خاموش نیروهای مبارز مذهبی. آنچه نیروهای مذهبی در عرصه‌ی فکری و فرهنگی نهضت اسلامی نگاشته و انتشار داده‌اند به دو دسته قابل تقسیم است: نخست آثار و تألیفاتی که با رویکردی مذهبی فرهنگی و به صورت آشکار منتشر می‌گردید و دسته دوم آثار و نشریاتی است که با رویکرد مبارزاتی مذهبی مخفیانه منتشر می‌گردید.

چاپ و انتشار و توزیع اعلامیه‌های انقلابی و همچنین برخی نشریات ادامه‌دار مذهبی از این دسته هستند . پرواضح است چاپ و تکثیر اعلامیه‌های انقلابی همراه با سختی‌ها و مشکلات بسیاری مانند امکان شناسایی نویسندگان و ناشران و کشف چاپخانه و توقیف اعلامیه‌ها و دسته‌اندرکاران چاپ و توزیع آنها توسط ساواک و... بوده است، بنابراین چاپ مداوم نشریه‌ای مخفی برای مدت زمانی یک یا دو ساله کار پرمخاطره و دلهره‌انگیزی بوده است.

نشریات «انتقام» و «بعثت» دو نشریه‌ی منحصر به فرد تاریخ نهضت اسلامی هستند که نشریه‌ی انتقام هشت شماره و نشریه‌ی بعثت تا چهارده شماره علی‌رغم پیگرد و تعقیب ساواک منتشر شدند. هر دو نشریه‌ داخلی حوزه‌ علمیه‌ قم بوده، نشریه‌ انتقام را آیت الله محمدتقی مصباح یزدی می‌نوشت و منتشر می‌کرد و نشریه بعثت را آقایان هاشمی رفسنجانی، سیدهادی خسروشاهی، علی حجتی کرمانی و سیدمحمود دعایی به چاپ می‌رساندند.

جلد نخست اسناد نهضت اسلامی ایران با نام بعثت با مقدمه و کوشش سید هادی خسروشاهی در 404 صفحه و قیمت 5300 تومان منتشر شده است.

انتقام
برای تدوین تاریخ انقلاب اسلامی می‌بایست به منابع و مأخذ منتشرشده که اسناد انقلاب نام دارند مراجعه کرد. بدون تردید سخن گفتن و نوشتن از این حرکت عظیم اسلامی بدون استناد به اسناد کاری دشوار و پرلغزش است. از جمله روش‌هایی که با شروع نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی روحانیون و مبارزان مسلمان به کار گرفته و به اطلاع‌‍رسانی آموزه‌های انقلاب پرداختند، چاپ و تکثیر اعلامیه بود که سرگذشت و تاریخ شفاهی آن می‌تواند موضوع چند تألیف مستقل باشد .

نیروهای مبارز و انقلابی با استفاده از همین راهکار پس از تبعید امام خمینی از ایران ضمن اینکه اعلامیه‌های انقلابی را منتشر می‌کردند، به چاپ و انتشار نشریات مخفی هم مبادرت نمودند که در اسناد نهضت اسلامی ایران جلد اول نشریه‌ی مخفی بعثت معرفی و منتشر گردید و اینک در جلد دوم به چاپ مجدد دومین نشریه‌ مخفی حوزه‌ی علمیه‌ قم که از تاریخ 29 آذر 1343 تا 15 مهر 1344 با نام انتقام منتشر می‌شد پرداخته می‌شود .

آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی ضمن اینکه با نشریه‌ مخفی بعثت همکاری قلمی داشت، خود شخصاً به تهیه و نوشتن مقالات، اخبار، تایپ و چاپ و حتی بسته‌بندی و توزیع نشریه‌ انتقام می‌پرداخت. نام نشریه نیز نشانگر فضای سیاسی حوزه‌ علمیه‌ قم پس از تبعید حضرت امام است که در چنین فضایی حسنعلی منصور اعدام انقلابی می‌شود .


جلد دوم اسناد نهضت اسلامی ایران با نام انتقام با مقدمه و کوشش سید هادی خسروشاهی در 220 صفحه با قیمت 2900 تومان منتشر شده است.


اعلامیه‌های فضلای حوزه‌ علمیه‌ قم
اسناد تاریخی انقلاب اسلامی را به دو دسته‌ مهم می‌توان تقسیم کرد که هر یک به نوبه‌ خود در تدوین و نگارش تاریخ انقلاب اسلامی کاربرد داشته و مورد نیاز محققان و پژوهشگران اسناد است: نخست اسناد کاغذی یا اسناد نوشتاری و دیگری اسناد دیداری و شنیداری که شامل عکس، فیلم، و نوار سخنرانی می‌شود.

در جریان نهضت اسلامی به ویژه سال‌های اولیه آن دوگونه سند بیش از سایرین وجود داشته و در مراکز پژوهشی در اختیار محققان قرار می‌گیرد: اعلامیه‌های چاپ‌شده و دیگری نوارهای سخنرانی از امام و شخصیت‌های انقلابی که دست به دست تکثیر و مخفیانه توزیع می‌شده است.

در سال 1356 و 1357 به‌ویژه بعد از جمعه‌ سیاه (17 شهریور میدان شهدا) فیلم و عکس هم به‌صورت گسترده از حوادث انقلابی تهیه و موجود است . اعلامیه‌های انقلاب اسلامی را هم می‌توان براساس منشأ صادرکننده‌ی آن دسته‌بندی نمود؛ مثلاً اعلامیه‌های حضرت امام و مراجع یا سایر اقشار، و یا اعلامیه‌هایی که در برهه‌ی زمانی مشخص مثل دوران تبعید امام (ره) از همه اقشار گروه‌ها صادر شده است .

جلد سوم اسناد نهضت اسلامی ایران با عنوان اعلامیه‌های فضلای حوزه‌ علمیه‌ قم با مقدمه و کوشش سید هادی خسروشاهی در 368 صفحه با قیمت 5900 تومان منتشر شده است./916/ن601/ع