مباحثه با جان هیک نقدی بر نظریه پلورالیسم دینی
خبرگزاری رسا ـ کتاب مباحثه با جان هیک اثر علی اکبر رشاد از سوی سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مباحثه با جان هیک، طرح‌نامه‌ای پژوهشی با عنوان نقد نظریه پلورالیسم دینی جان هیک (مواجهه انتقادی با مبادی تفکرات معارض) است که در قطب علمی فلسفه دین پژوهشکده دین‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با موضوع اصلی فلسفه دین و موضوع فرعی کثرت‌پذیری دین از سال 83 به مدت هفت سال با تحقیق علی اکبر رشاد و ارزیابی علمی علیرضا قائمی‌نیا، عبدالحسین خسروپناه و محمد محمدرضایی کتاب شده است.
محتوای این کتاب به طور عمده در فرایند مذاکرات و مکاتبات انتقادی 10 سالهای که در فاصله سالهای 1381 تا 1390 هجری شمسی، میان مؤلف و پروفسور جان هیک، صاحب نظریه پلورالیسم دینی، جریان داشته، فراهم آمده و در سه بخش اصلی دو مناظره با جان هیک، نقد تفصیلی پلورالیسم دینی و بخش پیوست‌ها تنظیم شده است.
بخش نخست این اثر، سه فصل پلورالیسم دینی و چالش معیار، مباحثه با جان هیک و پلورالیسم دینی و اسلام را شامل می‌شود که فصل نخست، گزارش فشرده مفاد مناظره‌ای است که در تاریخ 21 آذرماه 81 (12 دسامبر 2002 میلادی) در دانشگاه بیرمنگام میان مؤلف و جان هیک رخ داده است.
فصل دوم به گفتار انتقادی مؤلف در نشست علمی‌ای که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تهران و با حضور هیک و عمدتا در باب نقد نظریه وی به تاریخ سوم اسفندماه 83 تشکیل یافته بود، اختصاص دارد و فصل سوم، مقاله و سخنان ارائه شده از سوی جان هیک، که در نشست یاد شده و ناظر به نظرات مطرح شده در این جلسه بوده است را به تصویر می‌کشد.
بخش دوم این اثر دربردانده سه فصل در نقد تفصیلی نظریه پلورالیسم دینی است که با عنوان تبیین ابهامات مفهوم‌شناختی نظریه، نقد روش‌شناختی نظریه و نقد معرفت‌شناختی نظریه، بخشی از نقد مشبعی است که مؤلف بنا به تقاضای جان هیک، درباره نظریه نگاشته و برای او ارسال داشته است. پاسخ جان هیک به نقدهای فوق نیز فصل چهارم این بخش را تشکیل می‌دهد.
بخش سوم کتاب نیز از مجموعه مقالات و مقالت‌های مکمل مفاد دو بخش پیشین و نیز مکاتبات مؤلف و جان هیک، سامان پذیرفته است که در شش پیوست با عنوان‌های آب حیوان به ظلمت بردن، آیا مولانا تکثرگرای دینی است، کاستی‌ها و ناراستی‌های نظریه کثرت‌پذیری دین، متن انگلیسی پلورالیسم دینی و اسلام، متن مکاتبان میان مؤلف و پرفسور جان هیک و گزارش سفر جان هیک به تهران به قلم خود او سامان می‌یابد.
در بخشی از مقدمه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بر این اثر آمده است: «پلورالیسم، دارای مأخذ لاتینی و به معنای کثرت‌گروی است. ریشه‌شناسی تاریخی پلورالیسم از حیث معنایی، تعابیری چون باور به تعداد خدایان و ارباب انواع و نیز احزاب و مسلک‌های گوناگون را فراروی می‌نهد».
این نوشتار می‌افزاید: «اما پلورالیسم هیک، هجمه‌ای است تمام عیار به میانی انحصارگرایی؛ او وحدت وجودشناختی مسیح با خدا را وانهاده و در غلطیدن در ایده رستگاری بر محور مسیحیت را بر نمی‌تابد. هیک با شمول‌گرایی نیز سر سازش نداشته و کانون نقدهایش بر این رویه را بر تمثیل هیأت بطلمیوسی، برساختخه می‌کند».
گفتنی است، کتاب مباحثه با جان هیک اثر علی اکبر رشاد در قطع رقعی، 248 صفحه، شمارگان 2500 نسخه و به قیمت پنج هزار تومان در سال 91 از سوی سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است. /920/ن602/ی
ارسال نظرات