راه اصلاح افراد ارشاد است نه غیبت

حجتالاسلام سید احمد فاطمی، استاد حوزههای علمیه قم در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در پاسخ به این سؤال که «چرا پشت سر یکدیگر حرف می زنیم؟» با اشاره به آثار مخرب بدگویی و غیبت در زندگی افراد، در تعریف مفهوم غیبت گفت: چنانچه پشت سر فردی سخنی گفته شود و او از شنیدن آن ناخوش و غمگین شود، این سخن غیبت است.
وی ادامه داد: اگر فردی عیب و کاستی گناهکار را که مردم جامعه از آن آگاه نبوده و او نیز عیب و گناه خود را در خفا انجام میدهد مانند نخواندن نماز و روزه نگرفتن را برای دیگران آشکار و علنی کند در واقع غیبت آن فرد را انجام داده و مرتکب گناه کبیره شده است.
غیبت محیط جامعه را آلوده میکند
این استاد حوزوی خاطرنشان کرد: بیان کردن عیوب و گناهان فردی که در جامعه به صورت علنی و آشکار گناهی انجام میدهد اشکال نداشته و غیبت محسوب نمیشود.
حجتالاسلام فاطمی در ادامه به آفات و عوارض غیبت اشاره کرد و بیان داشت: غیبت دارای آفات زیادی است، افزونبر اینکه آبروی و وجهه فرد غیبت شونده از بین میرود فرد غیبت کنند نیز دچار مشکلات روحی و روانی میشود.
وی اضافه کرد: افراد جامعه به منزله اعضای خانواده هستند، اگر اعضای خانواده ناسالم باشند محیط خانواده آلوده و ناسالم خواهد شد از اینرو اگر آبرو فردی در جامعه لکهدار و مخدوش شده و احترام، عزت او حفظ نشود سبب آلوده شدن محیط جامعه و بدبینی افراد به یکدیگر خواهد شد.
این محقق حوزوی گرفتار شدن فرد غیبتکننده به بیماریهای روحی و روانی را از دیگر آفات غیبت دانست و گفت: فردی که به افشاگری آبروی دیگران میپردازد حس انتقامجویی را در خود افزایش میدهد و نتیجه افزایش حس انتقامجویی گرفتار شدن به بیماریهای روحی و روانی است.
غیبت کردن، ظلم به دیگران است
حجتالاسلام فاطمی با اشاره به روایتی از پیامبر اکرم(ص) که فرمودند «غیبت شدیدتر از زنا است»، ابراز داشت: غیبت کردن گناه کبیره است و افزودنبر اینکه جنبه حقاللهی دارد، جنبه حقالناسی نیز دارد، گناه زنا با توبه و استغفار واقعی بخشیده میشود ولی گناه غیبت افزونبر توبه و استغفار واقعی نیاز به جلب رضایت افراد غیبت شونده دارد.
وی ادامه داد: غیبت کردن در حق افراد به منزله ظلم در حق آنها است چرا که غیبت سبب آتش زدن آبروی دیگران میشود و آبروی فردی که از بین میرود به راحتی قابل ترمیم و جبران نیست.
استاد حوزههای علمیه قم، تفکر و اندیشه قبل از سخن گفتن را از بهترین راههای گرفتار نشدن به گناه غیبت خواند و بیان داشت: خداوند در قرآن میفرماید «ای کسانی که ایمان آوردید بر شما باد خود را دریابید و نسبت به اعمال خود محاسبه داشته باشید».
راه ارشاد افراد اصلاح است نه غیبت
وی افزود: منشأ غیبت خودفراموشی، محاسبه و مراقبت نکردن از اعمال است، اگر ما نسبت به عیوب خود آگاهی داشته و آنها را محاسبه کنیم هیچگاه گرفتار غیبت و بیان عیوب دیگران نمیشویم.
حجتالاسلام فاطمی، ارشاد افراد را بهترین راه اصلاح آنها دانست و تأکید کرد: راه اصلاح دیگران غیبت نیست، وظیفه ما ارشاد دیگران در محیطهای خصوصی است و انسان متدین به جای بیان عیوب افراد در آشکارا و غیبت کردن، آنها را در خفا ارشاد و امر به معروف میکند.
وی در پایان بیان داشت: در تاریخ منقول است از امام حسین(ع) سؤال شد معنای ادب چیست؟ ایشان پاسخ دادند «معنای ادب این است که هر گاه با فردی مواجه شدی فکر کنی او از تو بهتر است»، در این صورت ما گرفتار غیبت و عیوب دیگران نخواهیم شد.
شایان ذکر است، مقام معظم رهبری در دیدار جوانان خراسان شمالی به ارائه فهرستی از آسیبهای سبک زندگی پرداختند و بیست پرسش مطرح کردند، یکی از پرسشها این است که «چرا پشت سر یکدیگر حرف میزنیم؟».
گفتنی است، پرسشهای زیر بخش دیگری از پرسشهای مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری است:
چرا فرهنگ کار جمعى در جامعهى ما ضعیف است؟
علت کارگریزى چیست؟
چرا در روابط همسایگىمان رعایتهاى لازم را نمیکنیم؟
چرا در زمینهى فرهنگ رانندگی، مردمان منضبطى به طور کامل نیستیم؟
الگوى تفریح سالم چیست؟
در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟
چرا در برخى از بخشهاى کشورمان طلاق زیاد است؟
علت پرخاشگرى و بىصبرى در میان بعضى از ماها چیست؟
چقدر به قانون احترام میکنیم؟ علت قانونگریزى در برخى از مردم چیست؟
انضباط اجتماعى در جامعه چقدر وجود دارد؟
وجدان کارى در جامعه چقدر وجود دارد؟
چرا برخى از حرفهاى خوب، ایدههاى خوب، در حد رؤیا و حرف باقى میماند؟
چه کنیم که ریشهى ربا در جامعه قطع شود؟
آپارتماننشینى چقدر براى ما ضرورى است؟
تجملگرائى چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟
چرا در بین بسیارى از مردم ما مصرفگرائى رواج دارد؟
چرا در برخى از بخشهاى کشورمان روى آوردن جوانها به مواد مخدر زیاد است؟
چرا صلهى رحم در بین ما ضعیف است؟
آپارتماننشینى چقدر براى ما ضرورى است؟ چقدر درست است؟
طراحى لباسمان چقدر متناسب با نیازهاى ما و عقلانى و منطقى است؟
آرایش در بین مردان و زنان چقدر درست است؟
آیا ما در معاشرتهاى روزانه، به همدیگر به طور کامل راست میگوئیم؟
بعضىها با داشتن توان کار، از کار میگریزند؛ علت کارگریزى چیست؟
علت پرخاشگرى و بىصبرى و نابردبارى در میان بعضى از ماها چیست؟
حقوق افراد را چقدر در رسانهها ، در اینترنت و... مراعات میکنیم؟
تولید کیفى در بخشهاى مختلف، چقدر مورد توجه و اهتمام است؟
چرا به ما میگویند که ساعات مفید کار در دستگاههاى ادارى ما کم است؟
چرا در بعضى از شهرهاى بزرگ، خانههاى مجردى وجود دارد؟ این بیمارى غربى چگونه در جامعهى ما نفوذ کرده است؟
چه کنیم که طلاق و فروپاشى خانواده، آنچنان که در غرب رائج است، در بین ما رواج پیدا نکند؟
چه کنیم که زن در جامعهى ما، هم کرامت و عزتش حفظ شود, هم وظائف اجتماعی اش را انجام دهد و هم حقوق اجتماعی و خانوادگی اش محفوظ بماند؟
چه کنیم حق همسر، حق فرزندان رعایت شود؟/993/ت302/ی