ولایت امری پذیرفته شده در همه جهان است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین احمد عابدی، استاد حوزه علمیه در نخستین جلسه درس خارج فقه با موضوع ولایت فقیه که صبح امروز در حرم حضرت معصومه (س) برگزار شد گفت: امام خمینی(ره) در مصباح الهدایه می فرماید یاد گرفتن برخی مسائل اعتقادی و آیات قرآن ثوابش از 60 سال عبادت بیشتر است این مساله نشان دهنده اهمیت اهتمام به درس و بحث است.

وی درباره ارتباط بحث ولایت فقیه با بیع گفت: در کتاب بیع یکی از شرایط متعاقدین مالک بودن ذکر شده است. با این وجود اگر یکی از بایع یا مشتری، مالک نباشند معامله انجام شده بیع فضولی می‌شود. صورت دیگری که بایع یا مشتری مالک نیست در جایی است که یکی از آنها ولایت داشته باشد.

استاد خارج فقه حوزه علمیه با اشاره به این که متاسفانه پس از گذشت بیش از سی سال از انقلاب اسلامی هنوز حدود و ضوابط بحث ولایت فقیه مشخص نشده است، اظهار داشت: در کشورهای دیگر ولایت داشتن کسی که در راس مملکت است یک امر مسلم است. در مصر کتابی نوشته‌اند درباره «ولایة الشرطه» که درباره ولایت داشتن پلیس بحث می کند.

وی ادامه داد: ما ولایت غیر حاکم شرع را در برخی موارد پذیرفته ایم و شک و شبهه ای هم در آن نداریم مثل ولایت دادستان که با وجود این که قاضی نیست اما حکم بازداشت موقت صادر می‌کند یا به بازپرس حکم تفتیش می دهد.

حجت الاسلام والمسلمین عابدی با اشاره به این که در بحث ولایت فقیه ابتدا در مورد حکومت دینی سپس درباره رییس حکومت دینی و در نهایت در مورد احکام ولایت بحث می کنیم ادامه داد: فعل «وَلِیَ» متعدی و مصدر آن وَلایت است. در مورد وِلایت برخی آن را مصدر و برخی اسم مصدر دانسته اند. وَلایتبه معنای زعامت و اولی بودن به تصرف و وِلایت به معنای اِمارت و سلطه است.

وی اظهار داشت: بیشتر نویسندگان کتاب‌های لغت، شیعه هستند مانند ابن جنی، فیروز آبادی، زبیدی (تاج العروس)، ابن جنید و خلیل ابن احمد (العین). برخی از این کتاب‌های لغت مانند العین بی گمان تحریف شده است. وقتی کلمه ولایت را در کتب لغت جستجو می کنیم برخی آن را اولویت تصرف معنا کرده‌اند و برخی به یاری‌گر و محبت معنا کرده‌اند. نویسنده کتاب اقرب الموارد مسیحی است از این رو حب و بغض‌ شیعه و سنی را ندارد. وی بیشترین معنایی را که برای ولایت ذکر کرده همان اولویت در تصرف است و ذیل آن می گوید کلمه ولی در میان مسلمین همان قدیس در میان ما مسیحیان است.

استاد حوزه علمیه با اشاره به این که ولایت در عرفان، کلام و فقه مطرح می‌شود گفت: ولایت محل بحث ما در فقه سیاسی مطرح شده لکن به خاطر این که برخی از فقها مانند حضرت امام خمینی(ره) آن را تحت تاثیر ولایت عرفانی مطرح کرده‌اند به معنای عرفانی آن هم اشاره می کنیم.

وی اظهار داشت: عرفا معتقد به سه ولایت خدا (الله ولی الذین آمنوا)، ولایت فرشتگان (والمدبرات امرا) و ولایت بشر هستند که هر سه قسم دارای یک مرتبه ولایت مطلقه و یک مرتبه ولایت خاصه یا مقیده است. این شش قسم ولایت اینگونه معنا می شود که هر کس سفر اول از چهار سفر را طی کرد یعنی سفر من الخلق الی الحق را عبور کرد و به مقام فنا و بقاء بعد الفنا رسید و از تعینات خلقی گذشت و بقاء بالحق پیدا کرد و مظهر اسماء و صفات الهی شد چنین کسی صاحب ولایت و ولی خداست.

حجت الاسلام والمسلمین عابدی با بیان این که ولایت تمام شدنی نیست اما نبوت ختم می‌شود گفت: دلیلش این است که قرآن فرموده «ما عندکم ینفد و ما عندالله باق». نبوت جنبه خلقی و ولایت جنبه حقی دارد. در آنجا که کسی بتواند چیزی از خدا بگیرد یدالحق و ولایت مطرح می‌شود اما اینکه آنچه را که از خدا گرفته به مردم بدهد این را ید الخلق یا نبوت گویند.

وی افزود: ختم ولایت بدین معنا نیست که مثلا بعد از امام زمان(عج) کسی ولایت ندارد چرا که بعد از ایشان ائمه رجعت و حکومت می کنند. مرحوم محمدرضا قمشه ای در تعلیقات کتاب رسائل قیصری می نویسد منظور از خاتم الاولیا ختم زمانی ولایت نیست بلکه مثلا حضرت عیسی درجه ای از قرب الهی را دارد و این منافاتی ندارد با آن که شخص دیگری پس از حضرت عیسی درجه دیگری از قرب الهی را داشته باشد./916/پ202/ع