تشریح فعالیت‌های دفتر تبلیغات اسلامی در فضای مجازی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، بخشی از وظایف سنگین حوزههای علمیه در طول تاریخ هدایت جامعه به سمت تعالی و بندگی خداست، با توجه به جنگ رسانهای و اقبال روز افزون به سمت جوامع مجازی، لازم بود تا حوزه علمیه در این فضا نیز وارد شده و تبلیغ برای فضای مجازی را در دستور کار خود قرار دهد.
دفتر تبلیغات به عنوان بازوی تبلیغی حوزه علمیه قم، در چنین راهی قدم نهاده و با ایجاد و توسعه شبکه مجازی، پاسخگویی آنلاین و خطی( با شماره 09640)، ورود به عرصه مسنجر و اتاق‌های گفت‌و‌گو، بر آن شده تا منبر و وعظ را معنایی دیگر بخشد و به رسالت خود در این فضا نیز عمل کند.
متن زیر حاصل گفت‌و‌گوی خبرنگار خبرگزاری رسا با حجت‌الاسلام صادق گلزاده، مدیرکل اطلاع‌رسانی و مشارکت‌های فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی، درباره این موضوع است که با هم مرور می‌کنیم:
ـ دفتر تبلیغات برای حضور در فضای مجازی چه برنامههایی دارد و چه تلاش‌های در این زمینه صورت گرفته است؟
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در ساختار جدید خود با تاسیس و راه اندازی اداره کل اطلاع رسانی و تبلیغ نوین فعالیت گسترده‌ای در حوزه تبلیغ نوین آغاز کرده است.
این اداره پس از حدود یک سال فعالیت، ابعاد جدیدی از برنامههای خود را آغاز کرده که، تبلیغ مجازی، تبلیغ مکتوب، تبلیغ رسانهای، همراز امین از جمله این ظرفیتها در حوزه تبلیغ نوین دفتر تبلیغات اسلامی است.
یکی از فعالترین ظرفیت‌های تبلیغی دفتر تبلیغات، تبلیغ مجازی است به این معنی که مبلغان در فضای مجازی و مسنجرها با در اختیار داشتن چت روم، اتاق‌های گفت‌و‌گو، تالارها، سایت و وبلاگ و شبکه های اجتماعی و نشریات الکترونیک از ظرفیت بسیار وسیع تبلیغی در این زمینه بهره میبرند.
سعی ما در این فضا بر آن است که از جانبازان روحانی با درصد جانبازی که سفر تبلیغی(تبلیغ سنتی) برای آن‌ها دشوار است بیشتر استفاده شود و در این زمینه توافقاتی بین دفتر تبلیغات و حوزه علمیه جانبازان انجام گرفته است که در تلاش برای توسعه آن هستیم.
ـ با توجه به حضور مبلغان محترم در مسنجر ال فور آی به نظر میرسد که این نهاد در زمینه تولید و اجرای آن نقش به سزایی داشته باشد حتی به عقیده برخی این مسنجر متعلق به دفتر تبلیغات است، شما این حضور را یک همکاری میدانید؟
بنای دفتر تبلیغات بر این نیست که بر جایی مدیریت کند به بیان دیگر، قصدِ دفتر مالکیت در این عرصه نیست، دفتر تبلیغات وظیفه خود میداند که با عنوان پشتیبانی محتوایی، فکری، فرهنگی و تبلیغی فضای مجازی را همراهی کند.
دلیل این برداشت همکاری بسیار خوب این مسنجر با دفتر تبلیغات و متقابلاً نقش تبلیغی قابل توجه مبلغان دفتر در این فضا است.
دفتر تبلیغات در فضای مجازی دارای سایت‌های بسیاری از جمله، پورتال مجلات، پورتال سامانه مدیریت تبلیغات اسلامی(سمتا) است و در زمینه نرم افزار، با ظرفیت نرم افزار اهلبیت و در حوزه مقالات و نوشته های دینی با نرم افزار بلاغ که دارای چند هزار مقاله است نقش آفرینی می‌کند.
به طور کلی فعالیت‌های دفتر تبلیغات در فضای مجازی را میتوان در سه بخش تقسیم بندی کرد.
سایت‌هایی که به صورت رسمی متعلق به دفتر تبلیغات است یا در آن حضور فعال دارد.
حضور در ظرفیت‌های همراه و هم سو یعنی سایت‌های خودی که متعلق به دفتر تبلیغات نیستند اما دفتر تبلیغات برای پربار شدن ظرفیت تبلیغ دین در آن فضای مجازی با آن‌ها همکاری می‌کند.
حضور کارشناسان خبره و نخبه در ظرفیت‌های مربوط به مخالفین مثلاً جریان‌های انحرافی، به عنوان مثال گاه کارشناسان و مبلغان دینی با نام کاربری مستقل در فضاهای متعلق به وهابیت حضور پیدا می‌کنند و در برابر شبهات به سه زبان فارسی، عربی، انگلیسی به دفاع از عقاید و حقایق و معارف می‌پردازند.
ـ با وجود فعالیت‌های انجام گرفته بسیاری از کاربران فضای مجازی اطلاعی از این خدمات ندارند برای اطلاع بیشتر، اتاق‌های گفت‌و‌گویی که کاربران میتوانند با مراجعه به آن به پرسش و پاسخ با کارشناسان بپردازند را معرفی کنید.
اتاق آیه های انتظار در ال فور، اتاق حرم امام رضا و اتاق الحوار در پال تالک که اتاق حرم امام رضا به زبان فارسی و و اتاق الحوار به زبان عربی که برنامههای زنده حرم امام رضا را پخش می‌کنند.
پاسخگو و 09640 ، پرس و جو و ای پرسش(eporsesh)، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی در دانشگاه باقرالعلوم و در شعبه دفتر تبلیغات اسلامی در خراسان و شعبه دفتر تبلیغات اسلامی در اصفهان از دیگر ظرفیت‌های دفتر تبلیغات است.
ـ با توجه به تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر حضور جدیتر روحانیون در فضای مجازی و صدا و سیما، به نظر شما اگر این حضور چگونه باشد تأثیرگذارتر است؟
با توجه به روایت "کلم الناس علی قدر عقولهم" محتوای دینی باید به اقتضا ظرفیت مخاطب عرضه شود، این نگاه کلی باید هم در تبلیغ سنتی و منبر هم در رسانه صوتی و تصویری ، رسانه ملی و ماهواره، هم در فضای اینترنتی و سایبر باید مورد توجه ویژه باشد.
میان تبلیغ سنتی و نوین از جهت داشتن مخاطب سیال تفاوت وجود دارد چرا که وقتی تبلیغ رسانهای شود ممکن است ده نفر وارد فضا شوند و بیست نفر خارج شوند بنابراین تبلیغ رسانهای باید کوتاه، گویا، مخاطب محور، نیاز محور، کاربردی و تأثیر گزار باشد.
در تبلیغ نوین باید ویژگی مخاطب سیال در عرضه مطلب رعایت شود، غیر از آن ملاحظات رسانه ای چه ملاحظات صدا و سیما و اینترنت چه ملاحظات ماهواره ای ظرافت‌ها و لطافت‌های تبلیغ دین نیز باید در این تبلیغ لحاظ شود.
به عنوان مثال در فضای مجازی و سایبری و رسانه ای پرسش و پاسخی، یا تقابل و دوطرفه بودن یک ضرورت کاربردی است، این‌طور نیست که مثل منبر، خطیب یک طرفه صحبت کند، گاه در اتاق‌های گفت‌و‌گو وسط صحبت کارشناس، کاربر نظر و نکته ای دارد که با اجازه مدیر اتاق به صورت مجازی دست بلند می‌کند.
این یعنی گفتمان چند جانبه که اگر کسی به فضای کار در این حوزه توجه داشته باشد و درست رصد کند، نتیجه بسیار تأثیر گذاری در پی خواهد داشت.
نکته دیگر آن است که درصدی از مخاطبان رسانه، مخاطبان شرکت کننده در مسجد و حسینیه نیستند که باید به آن‌ها توجه کنیم، البته سعی رسانه ملی باید بر این باشد که مسجد، حسینیه و تقید به گرامی داشتن مناسبتها را در فضای فیزیکی و ارتباط چهره به چهره مبلغان توسعه دهد.
این ضرورت با توجه به این که رسانه نمیتواند جای مسجد و حسینیه را پر کند به دست می‌آید اما توجه به این نکته هم ضروری است که رسانه منبر دیگری برای بیان دین است.
اقتضای فضای مجازی به صورت طبیعی در انعطاف و آزادی بیشتر مخاطب است، مخاطبان عمدتاً جوان در داخل و خارج از کشور به دنبال اتاق‌ها، سایت‌ها و وبلاگ‌های جذاب می‌گردند، ما باید سعی کنیم از نظر شکل محتوایی ادبیات و گفتمان، به اقتضاء شرایط فضای مجازی جذابیت فضایی که در آن حضور داریم را افزایش دهیم و بتوانیم مخاطبان بیشتری را جذب کنیم.
موارد فراوانی سراغ داریم که دلبستگی دینی زیادی نداشتند اما به این واسطه دلبستگی پیدا کردند مثلاً شبهاتی داشتند که برطرف شده است، حتی در مواردی افرادی خارج از مذهب یا خارج از اسلام بودهاند که با شنیدن سخن حق در جلسات متعدد کارشان به استبصار انجامیده است.
اتفاق افتاده که از دل اروپا، امریکا، اسرائیل و کشورهایی که خصومت ویژه ای با امت اسلام دارند وقتی مردمان آن سرزمین‌ها سخن حق اسلام را شنیده‌اند به مباحثه مناظره و گفت‌و‌گو پرداخته‌اند و نهایتاً متقاعد شده‌اند.
موارد متعددی بوده است که عاقبت شخص بعد از تأمل و تفکر به آگاهی و استبصار و اسلام آوردن و گرایش به مذهب اهلبیت(ع) انجامیده است، این نشان می‌دهد که این یک ظرفیت اساسی برای تبلیغ دین است و باید از آن به خوبی بهره برداری داشته باشیم.
ـ وقتی به اتاق‌های مسنجر ال فور آی میرویم، گلایه کاربران ال فور از نبود اتاق‌های تخصصی درباره مباحث مختلف خصوصاً در مورد مذاهب مشهود است، در ساعاتی مثل ساعت 8 تا 11 شب که شلوغ‌ترین ساعت است وهابیت برای تبلیغ در اتاق‌های گفت‌و‌گو با برنامه ریزی حضور پیدا می‌کنند، برای مقابله با این حضور برنامه ریزی هم شده است؟
این نکته به جا است، ما سعی می‌کنیم نقشی که در ال فور داریم را تقویت کنیم البته متولی ال فور نیستیم، ال فور متولی خاص دارد اما همکاری صمیمی و گسترده‌ای با ال فور داریم، رفت و آمد ارتباط کاری داریم ولی مستقل است و هویت کاری مستقلی دارد.
به دوستان تبلیغ مجازیمان توصیه می‌کنیم که توجه بیشتری به این زمانی که ذکر شدید و در فضای مبحثی که دوستان مطرح کردند حضور بیشتری داشته باشند، با توجه به اینکه بنده در همه این فضاها حضور داشته‌ام؛ چه در پال تالک، یاهو و دیگر مسنجرها، سعی می‌کنم به برای دفاع از دین و بیان حقایق حضور پیدا کنم.
گاهی موجی می‌آید و شبهاتی ایجاد می‌کند مثل فضای ظاهری جامعه، باید مراقب باشیم و به مجرد آمدن این موج‌ها آستین خدمت علمی و پژوهشی را بالا بزنیم، وارد بحث شویم و به شبهات پاسخ دهیم و رفع مشکل کنیم.
اگر شبهات این چنین رصد شوند و پاسخگویی به موقع انجام شوداین خطر به فرصت و ظرفیتی برای اطلاع رسانی، دانش افزایی و گسترش معارف دینی و اهل بیت تبدیل خواهد شد./995/ز502/ن