سطحی نگری و تلخیص خوانی طلاب را به جایی نمی‌رساند
حجت‌الاسلام والمسلمین هاشم نیازی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با بیان شیوه و اهمیت درس خواندن طلبگی، گفت: شهید مطهری(ره) به ما توصیه می‌کرد که طلبه باید زحمت‌کش باشد، درس بخواند و در دروس تعمق کند؛ سطحی نگری و تلخیص خوانی، طلاب را به جایی نمی‌رساند.
وی در ابتدای سخنان خود، اظهار داشت: زمینه تحصیل علم و تعمق در مباحث علمی باید در حوزه علمیه فراهم شود تا طلاب بتوانند دروس و مباحث خود را به صورت عمیق دنبال کرده و در آنان تخصص پیدا کنند.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم افزود: امروزه نهادها و مؤسساتی به منظور آماده سازی محیط درسی و تشویق طلاب به عمیق‌خوانی دروس، در حوزه علمیه تأسیس شده و مشغول به فعالیت هستند اما با توجه به نیاز شدید جامعه به طلاب ورزیده و باسواد، محتاج مؤسسات بیشتری در این امر هستیم.
وی با اشاره به مشکلات حوزه علمیه، تأکید کرد: امکانات تحصیلی حوزه علمیه برای طلاب محدود است و طلاب به دنبال قبولی و مدرک گرفتن هستند؛ مدیران و مسؤولان باید تدبیری بیندیشند که طلاب از پایه اول بر مبنای تعمق در دروس رشد یابند و به فکر کسب قبولی و اخذ مدرک نباشند.
حجت‌الاسلام والمسلمین نیازی ادامه داد: طرح جدیدی که در حوزه علمیه به تصویب رسیده و بر اساس آن دوره سطح طولانی از قبل گذرانده می‌شود؛ این طرح مزایای خوبی دارد که از جمله آن می‌توان به عمیق شدن طلاب در دروس و خوانده شدن کل متن کتاب به صورت دقیق، اشاره کرد.
وی با بیان این‌که هر قدر طلاب حوزه علمیه، عمقی‌تر در دروس کار کنند، در آینده نیز نیروهای ورزیده‌تر و عمیق‌تری خواهیم داشت، اظهار داشت: یکی از کارهای که می‌تواند طلاب را در دروس دقیق کند، پیش‌مطالعه و پیش‌مباحثه است که در سال‌های اخیر، مورد غفلت طلاب قرار گرفته است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم تصریح کرد: طلاب و علمای زمان گذشته، طوری پیش‌مطالعه می‌کردند که قبل از کلاس، به مطالب درس مسلط می‌شدند و فقط برای رفع اشکال و آموختن مطالب خارج از درسی که در بیانات استاد بود، در کلاس درس شرکت می‌کردند.
وی خاطرنشان کرد: مرحوم علامه طباطبایی می‌فرمود «مدت 17 سال، شب و روز فقط درس می‌خواندم؛ در این سال‌ها، طوری دروس را مطالعه می‌کردم که حتی یک بار هم، مطلبی علمی از استادان خود نیاموختم».
حجت‌الاسلام والمسلمین نیازی ادامه داد: اساتید ما و طلاب گذشته، قبل از کلاس درس، مطالب را برای خود حل می‌کردند و برای رفع اشکال در کلاس درس حاضر می‌شدند اما امروزه به علت فراوانی مشکلات طلاب و نیز کم شدن تلاش آنان، این رسم برداشته شده است.
وی در مذمت نکته برداری سر کلاس و دست به قلم بودن، گفت: شهید مطهری(ره) طلاب را از نکته برداری و نوشتن حین درس استاد، نهی می‌کرد و می‌گفت «این نوشتن‌ها در حوزه علمیه رسم نبود و در حوزه‌های دیگر رسم شد و به قم و حوزه علمیه نیز سرایت داده شد».
استاد درس خارج حوزه علمیه قم تصریح کرد: اگر یک طلبه مدتی با جدیت در تحصیل علم فعالیت کند و دروس خود را طوری مطالعه کند که فقط برای رفع اشکال در کلاس استاد حاضر شود، پس از پنج سال، روحانی وارسته و دقیقی خواهد شد.
وی با بیان اهمیت مباحثه علمی، تأکید کرد: مباحثه دروس نیز از فعالیت‌های بسیار مهم است که طلاب را دروس خود عمیق می‌کند؛ کسی که مباحثه نکند، پس مدتی بخش عمده‌‌ای از دروس را فراموش می‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین نیازی با اشاره به ویژگی‌های علمی و اخلاقی یک هم‌مباحثه شایسته، گفت: طلاب در انتخاب هم‌مباحثه باید دقت کنند که شخص مورد نظر آنان فردی با اخلاق، با تقوا و با استعداد باشد؛ هم مباحثه لازم است استعداد فهم درس را داشته باشد و این‌طور نباشد که مباحثه حالت تدریس پیدا کند.
وی در پایان گفت: سطح علمی هم مباحثه نباید قدری بالا باشد که طلبه در مقابل او، احساس کمبود و ضعف کند؛ دو هم‌مباحثه باید در یک سطح علمی باشند و از یکدیگر بهره علمی ببرند./997/ت302/ن