ضرورت تدوین رویکرد‌های بین‌المللی فقه شیعه بر اساس گفتمان انقلابی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و مسؤول انجمن فقه و حقوق اسلامی، چهارشنبه شب در دومین مجمع عمومی انجمن فقه و حقوق اسلامی که در انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد، گفت: منظور از فقه دانشی است که به دنبال کشف بخشی از دین به عنوان شریعت است.
وی افزود: نباید فقه را با شریعت بیامیزیم، فقه یک دانش بشری است، البته دانش مقدسی در خدمت دین و متکی به اسناد چهارگانه است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این‌که فقه دانش بشری است، خاطرنشان کرد: فقه دانش کاشف شریعت است، رویکرد بین‌اللمللی در فقه شیعه وجود دارد، باید این رویکردها یافته و تدوین شود.
وی ادامه داد: جامع، جهانی و جاودان بودن دین اسلام بین‌المللی بودن این دین را نشان می‌دهد، معتقد هستیم دین همه شؤون عالم را دربرمی‌گیرد و مربوط به زمان خاصی نیست، از این رو فقه آن نیز باید جهانی و بین‌المللی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین علیدوست گفت: بسیاری از معارف دین ما، اعم از شریعت و غیرشریعت، معارف بشری، عقلانی و جهانی است، در قرآن وفای به عقد سفارش شده است، این امر یکی از اصولی است که همه ملل و نحل داشته‌اند.
وی ابراز داشت: گفتمان بشری، عقلانی و جهانی اسلام در بسیاری از آیات و احادیث قابل مشاهده است، دعای کمیل مناجات یک شیعه و مسلمان با خدا نیست، بلکه مناجات یک انسان خداباور با خداوند به شمار می‌آید.
استاد درس خارج حوزه علمیه بیان داشت: به عنوان نمونه توحیدی که قرآن، اهل‌بیت(ع) و امام علی(ع) معرفی می‌کنند با توحید اهل‌سنت و دیگر ادیان بسیار متفاوت است، به طور کلی آموزه‌های اسلام می‌تواند جهانیان را قانع کند که فقه یکی از ابواب آن است.
وی ادامه داد: یکی از کارهایی که باید بشود این است که نقش مقاصد فقه و شریعت تبیین شود، تراث ما به دو بخش عمده نصوص مبین احکام و نصوص مبین مقاصد تقسیم می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین علیدوست خاطرنشان کرد: بخش عظیمی از قرآن اختصاص به آیات تبیین‌کننده مقاصد شریعت دارد، مقاصد بین‌المللی است و می‌تواند رویکرد بین‌المللی فقه را تبیین کند، اگر «لیقوم الناس بالقسط» و «یخرجهم من الظلمات الی النور» و مانند آن است، همه این‌ها مفاهیمی عقلانی و بشری است.
وی گفت: حضور عقل در منابع استنباط و بحث مصلحت نیز از جنبه‌های دیگری است که می‌توان رویکرد بین‌المللی فقه را شکل دهد، ما به مصلحت یله و رها و برخاسته از ظنون اهمیتی قائل نیستیم، که کتاب «فقه و مصلحت» در این زمینه سخن گفته است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ابراز کرد:اصول خردپسندانه و غیرقابل انکار، اصول غیربومی و غیرزمانی، موضوع عرف برخاسته از عقل و استصلاح نیز از جنبه‌هایی است که می‌توان در بین‌المللی کردن فقه شیعه از آن استفاده کرد.
وی گفت: ما در مقطعی قرار داریم که با وجود مشکلاتی که در راه فرهیختگان و طلاب است، زمینه کار نیز بسیار است، هیچ مقطعی از تاریخ جهان تشیع حوزه‌های علمیه مانند امروزه از امکانات و فضای مناسب برخوردار نبوده‌اند.
حجت‌الاسلام والمسلمین علیدوست با بیان این‌که مشکلات امروز را قبول دارم، ادامه داد: زمینه‌های کار و فعالیت وجود دارد، تراث عظیمی از فقهای گذشته وجود دارد، این تراث با بهترین چاپ و به وفور در دسترس علاقه‌مندان است.
وی افزود: اینترنت، نرم‌افزار و برنامه‌هایی مانند معجم فقهی کار را آسان کرده است، طلاب و پژوهشگران باید از این فرصت بهترین استفاده‌ها را بکنند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: باید بر اساس گفتمان شیعی و انقلابی فقه را به جهانیان ارائه دهیم، امکانات چاپ و مختلف اقتضا می‌کند که در این راه قدم برداریم./914/پ202/ن