به مناسبت روز جهانی کار و کارگر؛
ویژه نامه اینترنتی «دست‌های بوسیدنی» منتشر شد
خبرگزاری رسا ـ ویژه نامه اینترنتی «دست‌های بوسیدنی» به مناسبت روز جهانی کار و کارگر در پایگاه اطلاع‌رسانی راسخون منتشر شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ویژه‌نامه اینترنتی «دست‌های بوسیدنی» شامل بانک احادیث، بانک پیامک، پرسش و پاسخ، بانک صوت و فیلم، ویژه‌نامه های مرتبط و سایر مقالات در پایگاه اینترنتی راسخون منتشر شد.
از جمله مقالات این ویژه‌نامه می‌توان به نگاه تکلیف مدارانه به کار و تلاش در اسلام، کار و اشتغال در سیره پیامبراعظم(ص)، آداب کسب و کار، نگاهى به سیره معصومین(ع) ازجنبه کار و فعالیت‌هاى اقتصادی، کار و تلاش لازمه رسیدن به بهشت، کار از منظر دین، مؤلفه های اخلاق در کار و اصول حاکم بر آن از دیدگاه اسلام، نکته‌هایی برای نهادینه شدن فرهنگ کار مضاعف، دو کار مهم کارگران در ابتدای انقلاب، نقش قرارداد کار در تنظیم روابط بین کارگر و کارفرما، کارگران خارجی و جامعه‌شناسی کار اشاره کرد.
کار، وسیله تقرب به خداوند
در مقاله‌ای از این ویژه نامه می خوانیم: اسلام به کار و کارگر ارزش بسیار والایی داده است، به گونه‌ای که کار کردن را از بزرگ‌ترین عبادت‌ها و وسیله‌ای برای تقرب به پروردگار شمرده است، در اسلام کارگر، شهید زنده و کارگری شغل انبیاست و از راه کسب و کار می‌توان به بهشت برین رسید، قرآن مجید کارکردن را با ارزش می‌داند و می فرماید«نیست برای انسان، مگر بازتاب عمل و واکنش کارش، سپس، به پاداش کامل تری خواهید رسید».
از سوی دیگر بیکاری و تن‌آسایی صفاتی هستند که در ادبیات دینی، با نفرت و نکوهش از آنها یاد شده است، در اسلام کار به عنوان یک دستور دینی واجب است، در روایتی از پیامبر گرامی اسلام آمده است: «تلاش در جهت کسب روزی حلال، بر هر زن و مرد مسلمان واجب است».
در حدیثی دیگر، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله کار را برترین عبادت دانسته است، ایشان کار را بهترین راه رسیدن به سعادت معرفی می‌کند و می‌فرماید:«نود درصد راه تقرب، به کار منتهی می‌شود».
از نظر اسلام همه مسلمانان باید به کار و حرفه ای بپردازند، انسانی که کار نمی‌کند و تنها به عبادت و پرستش خداوند بسنده می‌کند، دعایش از سوی خداوند پذیرفته نیست، از امام صادق علیه‌السلام روایت است که آن حضرت از علی ابن العزیز پرسید: عمرابن مسلم چه کار می‌کند، گفت: فدایت شوم، کسب و کار را رها کرده به عبادت روی آورده است، فرمود: وای، مگر نمی‌داند دعای بدون کار و کوشش پذیرفته نمی‌شود.
اگر در جامعه‌ای براساس آموزه‌های دینی عمل شود و کار ارزش یابد و به عنوان مایه رستگاری و وسیله تقرب به پروردگار به آن نگریسته شود، فرهنگ کار تقویت خواهد شد و البته برآیند چنین اندیشه‌ای، ابتکار، خلاقیت و رشد و توسعه به معنای عام خواهد بود.
کار، سیره انبیا و اولیای الهی
در بخش دیگری از ویژه‌نامه دست های بوسیدنی آمده است: کار و تلاش، سیره تمام پیامبران آسمانی است، پیامبران پیش از بعثت، به کارهای سختی، همچون شبانی، کشاورزی و دیگر کارها می‌پرداختند، شخصیت و زندگی آنان با کار همراه بود و با تمام وجود زحمت‌ها و تلاش‌های طاقت‌فرسای مردم ضعیف جامعه را درک می‌کردند، پیامبران و ائمه معصومین علیهم السلام حتی پس از رسیدن به مقام نبوت و جانشینی، همواره با کار و تلاش مأنوس بوده اند، مقام کارگری، از دیدگاه معصومین شأن والایی دارد، از نظر پیامبر گرامی اسلام، منزلت کارگران در ردیف انبیاست. ایشان فرموده است: «هر کس از دست رنج خویش مخارج زندگی خود را تأمین کند، روز قیامت در صف پیامبران قرار خواهد گرفت و از عنایاتی که پیامبران بهره مندند، بی نصیب نخواهد ماند.
داشتن درآمد بیشتر، از درآمد کمتر مطلوب‌تر است، زیرا با مازاد درآمد می‌توان به انجام کارهای نیک و پسندیده اقدام کرد، آدمی باید با کمک به هم‌نوعان روح دیگر‌خواهی را در خود تقویت و دست تهی دستان و افتادگان را بگیرد، بدین منظور، امام علی علیه السلام در گرمای سوزان عربستان، تعداد زیادی چاه و قنات احداث کرد، نخلستانی با هزاران درخت خرما آباد کرد و زمین‌های بسیاری را زیر کشت برد، بعضی از قنات‌ها و زمین‌های آبادی را که خود احداث و زیر کشت برده بود، وقف نیازمندان کرد.
همچنین آن امام دل سوز، از حاصل دست رنج خود افراد بسیاری را از اسارت و بندگی نجات داد و آزادی را به آنان بازگرداند.
بنابراین، با توجه به روش و سیره ائمه معصومین علیهم السلام، کار و تلاش از صفات پسندیده و مایه رستگاری انسان و پیشرفت جوامع انسانی است.
کار در دیدگاه آیات و روایات
در مقاله‌ای با عنوان کار در دیدگاه آیات و روایات مطالبی به این شرح آمده است: در آیات و روایات بسیاری از کار به عنوان عمل صالح یاد شده و از مقام کارگر ستایش شده است و کارگران نیز به بهشت جاویدان بشارت داده شده اند.
بنابر رهنمودهای دینی، مسلمانان باید در انجام کار نیک از همدیگر پیشی گیرند«انّما تُفاضَلُ القوُم بِالاَعْمال؛ گروه ها از طریق کار نسبت به هم برتری می‌یابند»، این نگرش و رویکرد مقدس به کار، موجب می شود که برای آن مرزی تعیین نشود.
«اوُصیکَ اَنْ لایَکُونَنَّ لِعَمَلِ الْخَیْرَ عِنْدَکَ غایَةً فِی الْکَثْرِة؛ سفارش می کنم تو را که برای عمل خیر، در نزد تو محدودیتی نباشد».
نگاه قدسی و عبادی به کار، انگیزه کارکردن را در انسان تقویت می‌کند و مرتبه معنوی و اجتماعی او را بالا می برد، در همین ارتباط، در قرآن مجید می‌خوانیم: «درجات و مقامات عالی، ویژه مؤمنانی است که تلاش‌های عملی مثبت و سازنده دارند».
در سخنی زیبا از امام صادق علیه السلام هم آمده است: «سه چیز از اسباب سعادت است، یکی از آنها این است که انسان برای بهبود زندگی و کسب و معیشت خود، صبحگاهان از خانه بیرون رود و شبانگاهان برگردد».
رابطه کار و عزت نفس
در ذیل موضوع دیگری از این ویژه نامه رابطه کار و عزت نفس به این گونه بیان شده است: در ادبیات اسلامی، بخشی از عزت نفس، در گرو کار و تلاش است، کار کردن، موجب می‌شود انسان به کمک دیگران امید نبندد و دست تکدی و نیاز به سوی این و آن دراز نکند، انسان باید بکوشد با کار و حرفه‌ای مخارج زندگی خود و خانواده اش را تأمین کند و اسیر محبت و منت دیگران نشود.
شاید به همین سبب است که امام علی علیه السلام در وصیتی به فرزندش امام حسن علیه السلام فرموده است: «اگر می خواهی آزاد باشی و حریت داشته باشی، مانند بندگان و غلامان زحمت بکش و کار کن، امید و آرزوی خود را از مال جمیع انسان‌ها قطع کن، هرگز چشم طمع به مال و ثروت و اندوخته دیگران نداشته باش، اگر کار و کسبی به تو پیشنهاد شد، نگو این کار کسرشأن من است و درجه و مقام مرا در جامعه پایین می‌آورد، زیرا هیچ چیز به اندازه این‌که انسان از دیگران توقع و تقاضا داشته باشد و استمداد کند، او را پست، حقیر و خوار نمی‌کند، تو تا وقتی از دیگران بی‌نیاز باشی و چشم طمع به مال کسی ندوزی و از فردی هدیه نخواهی، از همه بلندقدرتر نیزخواهی بود».
بی نیازی از دیگران و عزت نفس، در ذات کار و کوشش است، امام صادق علیه السلام در به هم پیوستگی این دو اصل می‌فرماید: «ای بنده خدا، عزت خود را با کار کردن حفظ کن، شخصی پرسید: فدایت شوم، عزت من در چیست، حضرت فرمود: «صبحگاهان برای کسب رفتن و اعتماد به خود داشتن، عزت توست.
بنابراین، انسان باید با کد یمین و عرق جبین، خود را از ذلت و زبونی رهایی بخشد و متکی به کار و فعالیت خود باشد و دست نیاز به سوی این و آن دراز نکند، پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در توصیه‌ای می‌فرماید:«هر که برای حفظ آبروی خود از ذلت سؤال و تکدی و همچنین برای اداره خانواده و کمک به همسایه در پی کسب حلال برود و کار کند، روز رستاخیز با چهره‌ای تابناک همچون ماه شب چهارده به پیشگاه خداوند حضور می یابد.
نکوهش بی کاری در اسلام
در مقاله دیگری از این ویژه‌نامه می‌خوانیم: امام علی علیه السلام در هشداری، بیکاری و تن‌پروری را نکوهش کرده و فرموده است: «با اراده سست، ضعف پیشگی، و گرایش به بی کاری، بعید است که انسان به سعادت برسد».
بی توجهی به کار و روی آوردن به تنبلی و بیکاری، در حوزه اقتصاد، روان شناسی و جامعه‌شناسی، به عنوان یک معضل و پدیده زیان بار معرفی شده است که اختلالات روانی، نابهنجاری‌های اجتماعی و بزهکاری از پی‌آمدهای آن است، ادامه یافتن این مشکل برای مدت طولانی، آسیب‌های روانی جبران ناپذیری را در سطح کلان به وجود می‌آورد، آسیب‌هایی که عزت و اعتماد و اتکای به نفس را از افراد بی کار می‌گیرد.
بی کاری، تنها ریشه اقتصادی ندارد، یعنی حتی با جریان فعالیت‌های اقتصادی نسبتا مطلوب در جامعه و وجود مشاغل کافی و متنوع برای افراد، عده‌ای از کار کردن سرباز می‌زنند، این نوع بیکاری، ریشه فرهنگی دارد، در این گونه مواقع باید با ایجاد فرهنگ کار و ارزش گذاری به همه نوع مشاغل و هدایت به سمت نگاه عبادی به کار، انگیزه‌ها را افزایش و تعداد بی کاران را کاهش داد.
سفارش به استفاده بهینه از وقت، به منظور نهادینه‌سازی فرهنگ کار بسیار مهم است، اتلاف وقت از بزرگ‌ترین گناهان به شمار می‌آید و برای رسیدن به رستگاری می‌باید از وقت محدود و عمر کوتاه، بیشترین بهره را برد، هدر دادن وقت در قالب خواب زیاد، رفت و آمدهای غیرضروری، زیاده گویی و غیره، از نظر اخلاقی پسندیده نیست،
امام علی علیه السلام در نکوهش وقت گذرانی می فرماید: «بی کاری دائمی فساد آور است»، اسلام با نگاه تکلیفی به کار و نیز جهاد خواندن آن، انگیزه کار را در مؤمنان افزایش می‌دهد و از طریق مبارزه با بی کاری، تنبلی و تن‌آسایی به احیای فرهنگ کار اقدام می‌کند، آموزه های دینی، بی کاری و تنبلی را عامل انحراف و ناهنجاری عنوان می‌کند و تن‌آسایی و مصرف‌گرایی را از عوامل فقر و نداری می‌داند.
پیامبر گرامی اسلام با افراد بی‌کار به سردی برخورد می‌کرد و آشکارا نارضایتی خود را نشان می‌داد، ایشان روزی مرد نیرومندی را دید، با تعجب پرسید: آیا حرفه ای دارد، گفتند: بی کار است. فرمود: «او که کار نمی‌کند، ارزشی ندارد».
بی شک انسان بی کار افزون بر رنج خود، خانواده و اطرافیانش را هم از این نظر در فشار و سختی نگه می دارد و به آنها آسیب می‌رساند، در سخنی امام صادق علیه السلام می فرماید: «انسان توانمند اگر کار نکند، در خوش‌گذرانی و بطالت می‌افتد و سرانجام به خود و خویشاوندانش آسیب‌های جدی می رساند».
امام علی علیه السلام در گفتاری، بر این مهم این‌گونه اشاره می‌کند:«سهل انگاری و تنبلی، به از بین رفتن حقوق دیگران می‌انجامد».
انسان تن آسا نزد خداوند هم ارج و قربی ندارد، چنان که امام صادق علیه السلام فرد بی کار را محبوب خدا نمی‌شمارد و می‌فرماید:«خداوند از خواب زیاد و بی کاری پیوسته نفرت دارد».
بیکاری افزون بر زیان‌های اقتصادی، آثار سوء روحی، روانی دارد و در برخی از روایت‌ها به آثار زیان بار روانی بیکاری اشاره شده است، نفس کار، شادابی و نشاط آور است و در مقابل، بیکاری عامل افسردگی و پژمردگی روان است.
از امام علی علیه السلام نقل است:«کار کردن، بر توان و نیروی انسان میافزاید» و «عدم فعالیت بدنی، انسان را سست و ضعیف می‌سازد و شادابی و نشاط را از او می‌گیرد».
ویژه نامه اینترنتی «دست‌های بوسیدنی» به مناسبت روز جهانی کار و کارگر در پایگاه اطلاع‌رسانی راسخون منتشر شده است و علاقمندان به مشاهده و استفاده از این ویژه‌نامه می‌توانند به نشانی اینترنتی www.rasekhoon.net مراجعه کنند./907/ت302/ی
ارسال نظرات