ربا سبب بدبختی افراد و تزلزل خانواده‌ها می‌شود
حجت‌الاسلام سعید فراهانی‌فرد ، مدیر گروه اقتصاد دانشگاه علوم اقتصاد تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در پاسخ به این پرسش که« چه کنیم که ریشه ربا در جامعه قطع شود؟» شناخت ماهیت ربا را مهم ارزیابی کرده و گفت: در جامعه ربای قرضی محل شبهه است و در مقام عمل ربای معاملی اصلی وجود ندارد، ربای قرضی در روایات و تعبیرات فقها به معنای آن است که در قرض دادن شرط شود که زیاده گرفته شود.
وی ادامه داد: در روایات ما تعابیر زیادی برای حرمت ربا آمده است، تعابیر بسیار شدیدی وجود دارد که عمل ربا را تقبیح می‌کند، حتی در روایت است که یک درهم مال ربا معادل با زنا در مسجدالحرام است و این نشان می دهد که خداوند راجع به ربا سخت گرفته است و آن هم به دلیل آسیب‌های آن در جامعه است.
ربا و ادیان گذشته
این استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: در سایر ادیان نیز حرمت ربا مطرح است و البته با تحریف مسیحیت، مقداری از قبح ربا کاسته شده است.
وی افزود: سؤال مهمی که در اینجا مطرح است، ربا در سیستم بانکی کشور است که درباره آن باید بحث جدی صورت گیرد، در جامعه نیز بحث ربا از موضاعات مهمی است که به اسم نزول در بین مردم رواج دارد، در اذهان مردم چنین شبهه‌ای وجود دارد که آیا در معاملات بانکی ربا وجود دارد یا نه؟
ربا و قانون بانکداری
مدیر گروه اقتصاد دانشگاه علوم اقتصاد تهران با اشاره به قانون بانکداری اسلامی ابراز داشت: در قانون بانکداری هیچ مشکلی وجود ندارد و بر اساس متون اسلامی تنظیم شده است و اگر اشکالی وجود دارد در مقام عمل در بانک‌ها است.
وی تأکید کرد: البته در سیستم بانکی کشور تعداد کمی از بانک‌ها قرض به مردم می‌دهند و اکثر آن‌ها بر اساس عقود اسلامی مانند جعاله و اقساط به ارائه تسهیلات به مردم اقدام می‌کنند و خداوند نیز بر اساس «احل الله البیع و حرم الربا» معاملات سالم را مورد تمجید قرار می‌دهد.
معاملات ربوی در بانک‌ها
حجت‌الاسلام فراهانی‌فرد با اشاره به معاملات ربوی در بانک‌ها گفت: در اصل آنچه که در بانک‌ها انجام می‌شود، ربوی نبودن آن است و اگر کارمزدی که در این معاملات گرفته می‌شود، بر اساس قانون بانکداری اسلامی باشد، اشکالی ندارد.
وی افزود: در بین مردم مسأله ربا مطرح است و به خاطر سود بیشتر و کسب درآمد بدون فعالیت به سوی ربا می‌روند، قرض ربوی سود زیادی دارد و کاری است که ریسکی در آن مطرح نیست و فقط دهنده پول، سودش را دریافت می‌کند و در ضرر گیرنده شریک نمی‌شود و این مسأله عامل کشانده شدن مردم به معاملات ربوی می‌شود.
گسترش تسهیلات بانکی
این استاد حوزه و دانشگاه خاطر نشان کرد: اگر می‌بینیم که تقاضا برای دریافت تسهیلات بانکی زیاد است، به خاطر این است که سود آن کم است و این نشان می‌دهد که سود ربوی که بانک‌ها می‌گیرند با سود ربوی در جامعه متفاوت است.
وی ادامه داد: ضعف ایمان موجب می‌شود که مردم به طرف ربا روند و ریسک نداشتن در مال ربوی نیز بر این عمل حرام صحه می‌گذارد، اگر نظام بانکی در سطح تقاضای مردم به دادن قرض و تسهیلات اقدام کند، مردم دیگر دلیلی برای گرفتن مال ربوی حرام نخواهند داشت.
تقویت نظام بانکی
مدیر گروه اقتصاد دانشگاه علوم اقتصاد تهران گفت: تقویت و اصلاح سیستم بانکداری کشور، اولین راهکاری است که می‌توان برای ریشه کن شدن ربا مطرح کرد، بانک‌ها مخصوصاً بانک مرکزی باید به قانون بانکداری اسلامی ملتزم شوند.
وی تصریح کرد: باید به مقداری که مردم تسهیلات نیاز دارند، بانک‌ها اقدامات لازم را انجام دهند تا مردم قانون را دور نزنند، بانک‌ها ملتزم شوند تا راه‌های مشروع سرمایه‌گذاری را به مردم معرفی کنند.
نهادینه شدن قرض‌الحسنه
حجت‌الاسلام فراهانی‌فرد، نهادینه شدن سنت قرض دادن و انفاق را، بسیار مهم ارزیابی کرده و بیان داشت: انفاق و قرض دادن می‌تواند مشکل مالی مردم را تأمین کند، اگر چنین کارهایی در جامعه نهادینه شود، انگیزه ربا در جامعه کم می‌شود.
وی ادامه داد: کار فرهنگی در کشور راجع به آفات ربا کم است و باید مبلغان مخصوصاً دست‌اندرکاران فرهنگی با ساختن فیلم و مانند آن خطرات جدی ربا را برای اقتصاد جامعه به منصه ظهور گذارند.
ربا و نابودی خانواده‌ها
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: اگر از نظر جامعه شناسی بخواهیم ربا را تبیین کنیم، متوجه می‌شویم که ربا موجب بدبختی افراد می‌شود، اقتصاد را نابود می‌کند و چه خانواده‌هایی که به واسطه گرفتن ربا از هم پاشیده شده است.
وی در پایان تأکید کرد: باید فرهنگ مصرف‌گرایی را در جامعه کم رنگ کرد، افراد به سوی قناعت حرکت کنند و به خود تلقین کنند که با حداقل‌ها هم می‌توان زندگی کرد و به خاطر تجمل‌گرایی به سوی مال ربوی نروند و زندگی خود و دیگران را به آتش نکشند.
شایان ذکر است، مقام معظم رهبری در دیدار جوانان خراسان شمالی به ارائه فهرستی از آسیب‌های سبک زندگی پرداختند و بیست پرسش مطرح کردند، پرسش‌های زیر بخش از پرسش‌های مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری است:
چرا فرهنگ کار جمعی در جامعه ما ضعیف است؟
علت کار گریزی چیست؟
چرا در روابط همسایگی‌مان رعایت‌های لازم را نمی‌کنیم؟
چرا در زمینه فرهنگ رانندگی، مردمان منضبطی به طور کامل نیستیم؟
حد زادوولد در جامعه ما چیست؟
الگوی تفریح سالم چیست؟
نوع معماری در جامعه ما چگونه است؟ چقدر متناسب با نیازهای ماست؟
در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟
چرا در برخی از بخش‌های کشورمان طلاق زیاد است؟
علت پرخاشگری و بی‌صبری در میان بعضی از ماها چیست؟
چقدر به قانون احترام می‌کنیم؟ علت قانون گریزی در برخی از مردم چیست؟
انضباط اجتماعی در جامعه چقدر وجود دارد؟
وجدان کاری در جامعه چقدر وجود دارد؟
چرا برخی از حرف‌های خوب، ایده‌های خوب، در حد رؤیا و حرف باقی می‌ماند؟
چه کنیم که ریشهٔ ربا در جامعه قطع شود؟
آپارتمان‌نشینی چقدر برای ما ضروری است؟
تجمل‌گرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟
چرا در بین بسیاری از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟
چرا پشت سر یکدیگر حرف می‌زنیم؟
چرا در برخی از بخش‌های کشورمان روی آوردن جوان‌ها به مواد مخدر زیاد است؟
چرا صلهٔ رحم در بین ما ضعیف است؟
آپارتمان‌نشینی چقدر برای ما ضروری است؟ چقدر درست است؟
طراحی لباسمان چقدر متناسب با نیازهای ما و عقلانی و منطقی است؟
آرایش در بین مردان و زنان چقدر درست است؟
آیا ما در معاشرت‌های روزانه، به همدیگر به طور کامل راست میگوییم؟
بعضی‌ها با داشتن توان کار، از کار می‌گریزند؛ علت کار گریزی چیست؟
علت پرخاشگری و بی‌صبری و نا بردباری در میان بعضی از ماها چیست؟
حقوق افراد را چقدر در رسانه‌ها ، در اینترنت و... مراعات می‌کنیم؟
تولید کیفی در بخش‌های مختلف، چقدر مورد توجه و اهتمام است؟
چرا به ما میگویند که ساعات مفید کار در دستگاه‌های اداری ما کم است؟
چرا در بعضی از شهرهای بزرگ، خانه‌های مجردی وجود دارد؟ این بیماری غربی چگونه در جامعه ما نفوذ کرده است؟
چه کنیم که طلاق و فروپاشی خانواده، آنچنان که در غرب رایج است، در بین ما رواج پیدا نکند؟
چه کنیم که زن در جامعه ما، هم کرامت و عزتش حفظ شود، هم وظائف اجتماعی‌اش را انجام دهد و هم حقوق اجتماعی و خانوادگی‌اش محفوظ بماند؟
چه کنیم حق همسر، حق فرزندان رعایت شود؟/978/ت302/ن