روش مطلوب مناظره کدام است؟

با برگزاری اولین مناظره با حضور هشت نامزد انتخاباتی، بسیاری از تمهدیات رسانه ملی برای نظم و ادب و احترام و عدالت را شاهد بودیم اما همین نکات مثبت باعث شد کارکرد اصلی مناظره از بین برود و نتیجه مطلوبی حاصل نشود.

گرچه مراد از مناظره در انتخابات ریاست جمهوری نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، مچ‌گیری، تنش‌زایی، بی‌حرمتی و تهمت و افترا نیست اما تجربه گذشته و پیامدهای منفی، صدا و سیما را در هاله‌ای از محافظه کاری فرو برد که در عین تلاش برای حماسه سازی به پرهیزهای نابجا دچار شد.

در باب مناظره برگزار شده نقد بسیار است و صاحب قلمان و اهل فن سخن‌ها گفته و خواهند گفت.

در این میان نیکو است یک پیشنهاد عاجل و قابل اجرا مطرح شود به امید این‌که دو مناظره بعدی به درستی و درایت صورت پذیرد و انتظار مردم از رسانه ملی برآورده شود.

بنابراین کوتاه و فشرده بدون بحث درباره مبانی و استدلال‌های نهفته در این طرح، مطالبی ارایه می‌گردد:

با توجه به حضور هشت نامزد احراز صلاحیت شده و جایگاه محترم آنان نزد افکار عمومی،‌ شایسته است فضای مناظره از قالب مسابقه‌‌ای و تست هوش و سنجش اطلاعات عمومی و حضور ذهن به یک میزگرد علمی و پر محتوا تبدیل شود.

برگزاری میزگرد برای مباحثه میان نامزدها، لوازمی دارد که درپی می‌آید:

1. همان گونه که رسانه ملی برنامه ریزی دقیق و درستی انجام داده است هر میزگرد باید یک موضوع مشخص مانند اقتصاد، فرهنگ و سیاست داشته باشد.
2. محتوای اصلی پرسش‌ها و مطالبی که قرار است مطرح شود پیش از مناظره و میزگرد به اطلاع نامزدان و همه ملت ایران برسد و محور بحث‌ها روشن باشد تا عطش بیشتری برای شنیدن نظرات کارشناسی شده نامزدها ایجاد شود.
3. یک میزگرد علمی با حضور هشت نفر نیاز به سه نفر متصدی با کارهای متفاوت دارد:
الف: مدیر میزگرد:
مدیر میزگرد لازم است اشراف کلی به بحث داشته باشد و از نظر رفتاری متین و مودب بوده در عین حال از صلابت و جدیت لازم برخوردار باشد. اداره میزگرد به عهده اوست بنابر این ورود و خروج بحث، مقدمه و نتیجه گیری، مراقبت از : حاشیه نرفتن، خاموشی و سکوت بیش‌از حد برخی نامزدها، خارج شدن از محور بحث و یا سخنوری بیش از حد، عدم رعایت حق دیگران از وظایف اوست . همچنین مدیر میزگرد، کفایت هر بحث و مذاکره را اعلام خواهد کرد.
ب: کارشناس میزگرد:
کارشناس میزگرد، متخصص موضوع اصلی بحث است که تحت مدیریت مدیر میزگرد ابتدا به طرح بحث پرداخته و با ارایه تعاریف، شرایط و گزاره‌های هر موضوع جزئی، از نامزدها می‌خواهد نظر کارشناسی خود یا مشاورانش را مطرح کند. کارشناس مراقب خواهد بود نامزد محترم از بحث علمی خارج نشده و پاسخ‌های مستدل و مستندی بدهد. اعمال نظر کارشناس با نظر خواهی مدیر میزگرد خواهد بود تا نظم و حرمت جلسه مخدوش نشود.
ج: مجری میزگرد:
مجری همان مجری صدا و سیما است که با مدیر و کارشناس همکاری کرده و نظم زمانی و نوبت و قرعه کشی را به عهده دارد و حق دخالت در مباحث یا اظهار نظر نخواهد داشت. او پاسخ‌گوی مدیر میزگرد است اما می‌تواند زمان و نوبت را اعلام کند.

گروه دیگری که به پویایی میزگرد یاری خواهند رساند، کارشناسان خبره و شناخته شده کشور هستند که البته برای رعایت وقت از تعداد محدودی برای همکاری دعوت خواهد شد و هر کدام تنها یک مسئله یا پرسش را می‌توانند از جمع یا یک کاندیدا مطرح کنند. لازم نیست این کارشناسان در محل میزگرد حاضر باشند و می‌شود ارتباط تلفنی برقرار کرد.

هر کاندیدا نیز باید فرصت مشورت کوتاه توسط یادداشت یا پاسخ گویی مستقیم مشاور را داشته باشد و اگر لازم دید می‌تواند درخواست حضور یک مشاور را در وقت خود بدهد.

هر چند که نکات و عوامل دیگری مانند چینش صحنه، نوع فیلم‌برداری و کارگردانی و نظر سنجی از مردم و ضبط دقیق و مجزای وقت هم اهمیت دارد اما مهم‌ترین مسئله تبدیل مسابقه چند گزینه‌ای به میزگرد علمی در شأن نامزدان محترم ریاست جمهوری است.

امید که این بار شاهد یک میزگرد پر شور و حرارت از صدا و سیما باشیم./916/ی702/ع