اهمیت پژوهش، موانع و راه‌کارها
خبرگزاری رسا ـ محقق مرکز فرهنگ و معارف قرآن گفت: پژوهش ایده‌آل باید مطابق با ضرورت‌ها و بایسته‌ها باشد، برخی موضوعات جزء ضروریات درجه اول به حساب نمی‌آیند و گرهی از جامعه نمی‌گشایند، از این‌رو پرداختن به آن موضوعات چندان مفید نیست.
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، با توجه به اهمیت و ضرورت پژوهش و نیاز به واکاوی الزامات و آسیب‌های آن، سلسله گفت‌وگوهایی با محققان و پژوهشگران پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در حال انجام است که هفتمین گفت‌وگوی آن با حجت‌الاسلام اسماعیلی از محققان مرکز فرهنگ قرآن انجام شده است. توجه خوانندگان محترم را به آن جلب می‌کنیم.
اهمیت و ضرورت پژوهش و تحقیق در چیست؟
تردیدی نیست که رشد و بالندگی هر جامعه ای مرهون امر تحقیق و پژوهش است، هر مقدار که به امر تحقیق و پژوهش در جامعه اهمیت داده و سرمایه گذاری شود به همان میزان رشد و شکوفایی علمی در جامعه صورت خواهد گرفت. جهان هستی مملو از اسرار است با پیشرفت علوم و تحقیقات برخی از رازهای نهفته هستی آشکار می‌شود. از این رو هر جامعه ای به دنبال گسترش تحقیقات و پژوهش‌های علمی خود است.
اهمیت تحقیق و پژوهش از منظر اسلام چگونه است؟
قرآن کریم همواره انسان را به تحقیق و تفکر وا می‌دارد: «قُلِ انْظُرُوا مَاذَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ* وَمَا تُغْنِی الْآیَاتُ وَالنُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لَا یُؤْمِنُونَ»
ای پیامبر به آنان بگو به آنچه در آسمان‌ها و زمین است بنگرید، همه آن‌ها نشانه هاى قدرت خدایند که شما را به ایمان فرا می‌خوانند، ولى نشانه‌ها و هشدارها در مردمى که نمی‌خواهند ایمان بیاورند چه سودى خواهد داشت؟ (یونس /101).
دین مبین اسلام به امر تحقیق و پژوهش اهمیت فراوان می‌دهد و مسلمانان را تشویق به دانش‌افزایی می‌کند، در برهه‌هایی از زمان مسلمانان به این امر اهتمام ورزیدند، لذا گوی سبقت را از همگان ربودند و در موضوعات مختلف علمی سرآمد همگان شدند. اما متأسفانه این امر تداوم نیافت و کشورها و دولت‌های اسلامی بخاطر برخی غفلت‌ها و تن ندادن به رنج و زحمت تحقیقات از غافله علم فاصله گرفتند.
اکنون روند علمی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در کشور ما بحمدالله امید دوباره ای ایجاد شده است. با دلسوزی و دغدغه‌ای که مسئولان و محققان کشورمان دارند، روند تحقیقات علمی در کشور روبه رشد است. گرچه دارای کاستی‌ها و مشکلاتی است که ان‌شاءالله با همدلی و پشتیبانی همگان قابل اصلاح و تکمیل است.
به نظر جنابعالی یک پژوهش علمی و ایده آل چه مشخصات و ویژگی‌هایی دارد؟
1- پژوهش ایده‌آل باید مطابق با ضرورت‌ها و بایسته‌ها باشد، برخی موضوعات جزء ضروریات درجه اول به حساب نمی‌آیند و گرهی از جامعه نمی‌گشایند، لذا پرداختن به آن موضوعات چندان مفید نیست. پژوهش باید به دنبال پاسخ به یک پرسش یا شبهه مهم باشد، یعنی به صورت هدفمند به دنبال حل و فصل مشکلی باشد.
2- رعایت اخلاق پژوهش: از آنجا که گاهی موضوع یک پژوهش مرتبط به فرد یا گروهی است، باید رعایت حریم افراد و گروه‌ها مدنظر قرار گیرد و نیز در طی روند تحقیق در صورتی که مطالبی را از دیگران استفاده کرده، مستند آن را ذکر کند و امانت داری در نقل قول را سرلوحه کار خود قرار دهد.
3- پرهیز از موازی کاری در تحقیق: متأسفانه به دلیل نداشتن اطلاع کافی مراکز پژوهشی از کارهای پژوهشی همدیگر، گاهی کارهای تحقیقی مشابه صورت می‌گیرد. لذا باید به این نکته توجه کرد تا از موازی کاری و انجام پژوهش‌هایی که در مراکز دیگر در حال انجام است پرهیز شود.
4- فرد محقق باید علاقه‌مند به موضوع و توانمند باشد وگرنه تحقیق موفق سامان نمی‌گیرد. از این رو فرد باید قبل از ورود به این عرصه اندوخته‌های علمی خود را افزایش دهد و بر آن علم مسلط شود، سپس به تحقیق و نگارش در آن عرصه مشغول شود./9191/د101/پ
ارسال نظرات