سفرنامه عراق؛ کتابخانه علامه امینی + عکس

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در تبریز، سفر به کشور عراق و حضور در شهر مقدس نجف اشرف، فرصتی شد تا به خیابان الرسل بروم و جویای مرقد علامه شیخ عبدالحسین امینی و کتابخانه آن عالم بزرگوار شوم. پس از پرس و جوی چند دقیقه‌ای احساس کردم که علامه را اینجا همه می‌شناسند و مرقدش پذیرای زائران کشورهای مختلف است.

چشمم که به سر در کتابخانه امام امیرالمومنین(ع) خورد، فهمیدم که مسیر را درست آمده‌ام؛ وارد کتابخانه شدم و جویای فرزند آن علامه را گرفتم. اما بهتر دیدم ابتدا زیارتی از مرقد علامه داشته باشم، سپس با شیخ احمد امینی، فرزند آن عالم بزرگوار گفت‌وگویی داشته باشم. همین طور هم شد، پس از قرائت فاتحه از درب پشتی کتابخانه وارد دفتر شیخ شدم و خود را معرفی کردم.

شیخ احمد وقتی که شنید از تبریز آمده‌ام خوشحال شد و شروع به احوال‌پرسی به زبان آذری کرد؛ من هم دیگر احساس غریبی نمی‌کردم، از فرصت استفاده کردم و به زبان آذری جویای احوال خانواده علامه امینی شدم و از وضعیت کتابخانه مرحوم پرسیدم. اما شیخ احمد انگار عجله‌ای نداشت و می‌خواست ابتدا از کلیه بخش‌های کتابخانه بازدیدی داشته باشم، سپس به سؤالاتم پاسخ دهد.

به همراه وی از بخش‌های مختلف کتابخانه، از جمله مخزن کتب قدیمی و خطی، صحافی، قرائت‌خانه، دارالتحقیق، بخش کامپیوتری و... بازدید کردم. جالب این بود که طلاب و دانشجویانی از ملیت‌های مختلف از جمله پاکستان، هند، عراق، عربستان، ایران، ترکیه، افغانستان، انگلستان و... عضو کتابخانه بودند.

پس از این بازدید کوتاه، نوبت به طرح سؤالات رسید، از شیخ احمد امینی پرسیدم این کتابخانه چند جلد کتاب دارد که در پاسخ اظهار داشت: کتابخانه علامه امینی اکنون بیش از 65 هزار عنوان کتاب دارد و یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های کشور عراق به شمار می‌آید. ساختمان کتابخانه با سه طبقه و با معماری اسلامی - عربی در سال 1373هجری قمری(1953 میلادی) در منطقه «الحویش» با 2000 متر مربع مساحت افتتاح شد.

وی ادامه داد: کتابخانه علامه امینی که با نام حضرت امیرالمؤمنین(ع) زینت یافته است، همه روزه میزبان محققان و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی از سراسر کشور عراق و سایر کشورهای هم‌جوار است که همین مسأله موجب شده این کتابخانه نقشی فراملی در نجف اشرف ایفا کند.

حجت الاسلام احمد امینی با بیان این‌که علامه امینی این کتابخانه را در سال 1953 میلادی بنا نهاد، گفت: کتابخانه امام امیرالمومنین(ع) ارتباط تنگاتنگی با جهان دارد و ارتباطش با کتابخانه‌های دنیا هیچ گاه قطع نشده است. این ارتباطات، علمی و با مبادله اسناد بوده است؛ به ویژه با کتابخانه‌های ایران، سوریه، کشورهای خلیج فارس و لندن.

مسؤل کتابخانه امام امیرالمومنین(ع) با بیان این‌که شعبه‌های این مرکز علمی و تحقیقی در کشورهای مختلف جهان از جمله اروپا تأسیس شده است، گفت: از دیگر فعالیت‌های کتابخانه، ایجاد مراکز پژوهشی با نام «مرکز الامیر لاحیا التراث الاسلامی» در سال 1994 میلادی است.

وقتی که شیخ احمد از شعب این کتابخانه سخن می‌گفت، ناخودآگاه مرغ خیالم به وضعیت نابسامان کتابخانه‌های تبریز پر کشید و افسوس خوردم که چرا باید کتابخانه علامه امینی در زادگاهش تبریز، شعبه‌ نداشته باشد! از این رو سؤال کردم که آیا از تبریز درخواستی برای راه اندازی شعبه کتابخانه رسیده است؟ که پاسخ داد: هنوز که هیچ درخواستی دریافت نشده، اما اگر این مسأله به صورت جدی از سوی مسؤلان تبریزی پیگیری شود و مکانی برای این شعبه اختصاص دهند، استقبال می‌کنیم.

گفتنی است، آیت الله عبدالحسین امینی ملقب به علامه امینی در سال 1320 هجری قمری در روستای سرداها از توابع شهرستان سراب به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در تبریز گذراند و در جوانی به نجف رفت و پس از گذراندن مرحله‌ای از تحصیل دوباره به تبریز بازگشت. بعد از مدتی تدریس و تحقیق در تبریز دوباره به نجف رفت و برای همیشه در آنجا ماند.

وی تألیفات بسیاری از خود به جای گذاشته که مهمترین و جهانی‌ترین آن‌ها کتاب با عظمت «الغدیر» است در 20 جلد به زبان عربی که موضوع کتاب٬ واقعهٔ غدیر خم و اثبات ولایت مولا علی علیه السلام است با استفاده از روایات اهل تستنن.

علامه امینی برای نوشتن این کتاب به کتابخانه‌های کشورهای مختلف از جمله عراق٬ هندوستان٬ پاکستان٬ مغرب٬ مصر و بسیاری دیگر از کشورهای دنیا سفر کرد. علامه در باره تألیف این کتابش چنین گفته‌اند: «من برای نوشتن الغدیر، 10 هزار کتاب را از بای بسم الله تا تای تمت خوانده‌ام و به 100 هزار کتاب مراجعه مکرر داشتم».

علامه امینی طی سفرهایشان اقدام به شناسایی، خرید و حتی نسخه‌برداری کتاب‌ها و نوشته‌های مهم و پرارج اسلامی که در واقع میراث بزرگ تمدن عظیم اسلامی محسوب می‌شدند، کرده بود. همین کتاب‌ها که مدتی را در قفسه کتابخانه شخصی علامه گذرانده بودند، اساس کتابخانه بزرگ «مکتبة الامام الامیرالمومنین علیه‌السلام العامة» را تشکیل دادند.

/935/502/ر