عدم اراده سبب تربیت عالم بی‌عمل می‌شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی مفسر برجسته قرآن کریم امروز در درس تفسیر قرآن کریم که با حضور طلاب و روحانیان در مسجد اعظم قم برگزار شد با اشاره به آیات سوره فاطر، گفت: عزت یک امر مطلوب برای هر فرد و جامعه‌ای است که تنها در اختیار خداوند متعال بوده و راه رسیدن به عزت نیز با اعتقاد صحیح و عمل صالح صورت می‌گیرد، یعنی نیاز به تحصیل حسن فاعلی و فعلی است، فردی که به خدا نزدیک شود از عزت برخوردار می‌شود که انبیا، اولیا و مؤمنان این راه را طی کردند.
وی ادامه داد: عمل صالح همانند سکوی پروازی است که افراد را به معراج می‌رساند، کسی که دارای اعتقاد طیب است سوار بر مرکب براق گونه شده و حرکت می‌کند، در روایت معراج آمده «یک گام براق به اندازه چیزی است که یک چشم می‌بیند»، یعنی از زمین تا آسمان است چرا که ما با چشم خود ستارگان را نیز می‌بینیم.
این مفسر برجسته قرآن کریم با تأکید بر این‌که بسیاری از افراد عالم بی‌عمل هستند، اظهار داشت: فرد دارای عقل نظری و عملی است، عقل نظری مسؤول اندیشه و عقل عملی مسؤول عمل کردن است، مرز عقل نظری با عقل عملی جدا است، فرد باید عقل عملی را با اعتقاد به جان خود گره بزند ولی به سبب فلج بودن دست این عقل را به جان گره نمی‌زند، از اینرو عالم بی‌عمل می‌شود.
عدم اراده سبب تربیت عالم بی‌عمل می‌شود نه حوزه و دانشگاه
استاد برجسته حوزه علمیه قم، گفت: عالم بی عمل در اراده و نیت کردن فلج است و گرنه آن‌چه که باید بفهمد می‌فهمد، برای مثال عالم بی‌عمل ممکن است خوب سخنرانی کرده و سخن بگوید ولی وقتی از منبر پایین آمد به نامحرم هم نگاه کند یا رومیزی و زیر میزی را با هم بگیرد، چرا که آن‌چه نباید این کار را نکند فلج است.
وی افزود: ما در بیرون چشم و گوش داریم که کار آن‌ها فهمیدن است، کار دست و پا نیز حرکت کردن است، اگر فردی چشم و گوش درست داشته باشد مار یا عقرب را ببیند به آن‌ها علم پیدا می‌کند ولی وقتی دست یا پای او فلج باشد فرار نمی‌کند، حتی عینک تا تلسکوپ به او داده شود مشکل‌اش حل نمی‌شود، عالم بی‌عمل نیز مشکل حوزوی و دانشگاهی ندارد خوب مسأله را فهیمده است ولی تمام مشکل او این است که در جهاد درون دستگاه عزم، اراده، نیت و اخلاص او فلج شده است از اینرو صد در صد مسأله را می‌داند و صد در صد گناه می‌کند.
در معتادان باید انگیزه ایجاد کرد نه نصحیت و موعظه
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به این‌که نصحیت کردن معتاد تلف کردن عمر است، بیان داشت: خود معتاد خطرهای اعتیاد را می‌داند، هر شب با جعبه کنار جدول خیابان دست به گریبان است، از اینرو خود او بیش از همه خطر را می‌داند، سفارش، نصحیت و موعظه برای معتاد لغو است چرا که او از نظر علمی بیش از دیگران عالم است ولی باید انگیزه، دست و پای فلج او را باز کرد.
وی تصریح کرد: بر همه ما لازم است نخست قضایای علمی را با برهان عالمانه بفهمیم تا محقق شویم، سپس متحقق شویم، یعنی نتیجه تحقیق علمی را با جان خود گره بزنیم که در این صورت فرد مؤمن شده و با عمل صالح و نماز به سکوی پرواز و معراج می‌رسد.
این مفسر برجسته قرآن کریم در ادامه سخنان خود با بیان این‌که دلیل عقلی و نقلی عصمت ملائکه حامل عرش و وحی را تأیید می‌کند، اضافه کرد: برهان عقلی بر عصمت ملائکه الارض نداریم، البته ممکن است دلیل نقلی بر عصمت ملائکه باشد، فرشتگان زمینی همانند انسان روح و بدن دارند ولی مقداری از انسان لطیف‌تر هستند.
سوء یا حسن اختیار سبب کوتاه و طولانی شدن عمر می‌شود
آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به آیه «وَاللَّـهُ خَلَقَکُم مِّن تُرَ‌ابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَکُمْ أَزْوَاجًا»، تأکید کرد: زمین واقعا مرده است ولی قابل حیات است، وقتی جذب گیاه شد جان پیدا می‌کند وگرنه خودش با باران زنده نمی‌شود بلکه قابلیت حیات دارد، قرآن نیز می‌فرماید «خدا انسان‌ها را از خاک آفرید»، البته شاید منظور این باشد که چون انسان‌ها از حضرت آدم(ع) پدید آمدند پس همه از خاک آفریده شدند، شاید نیز منظورش این باشد که چون نیازها‌ی افراد از خاک تأمین می‌شود پس انسان‌ها از خاک آفریده شدند، اگر کسی به پشت بام نظام هستی برود می‌بیند که هفت میلیارد نفری که فعلا در زمین هستند دویست سال قبل در باغ‌ها بوده و دویست سال آینده نیز در باغ‌ها و مزارع خواهند بود.
وی با اشاره به آیه «وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَىٰ وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَمَا یُعَمَّرُ مِن مُّعَمَّرٍ وَلَا یُنقَصُ مِنْ عُمُرِ‌هِ إِلَّا فِی کِتَابٍ ۚ إِنَّ ذَٰلِکَ عَلَى اللَّـهِ یَسِیرٌ« نیز گفت: هیچ حملی صورت نمی‌گیرد مگر به قدرت الهی، خداوند سبحان از نظر فاعلی و قاعدی برای هر فردی عمر معینی را تعیین کرده است، البته این تعیین عمر به مقتضیات بستگی دارد، یعنی این‌گونه نیست که اگر برای فردی عمری معین کرده باشد قابل تغییر نباشد بلکه در حد اقتضا است، یعنی اگر موانع نباشد فرد به عمر طولانی می‌رسد.
80 درصد بیماری‌ها به سبب پر و بدخوری است
استاد خارج فقه حوزه علمیه قم تصریح کرد: صله رحم، صدقه دادن، رعایت بهداشت، کم و خوب خوردن سبب طولانی شدن عمر می‌شود، 80 درصد بیماری‌ها به سبب پر و بدخوری است و 20 درصد دیگر به سبب تصادف یا علل و عوامل دیگر اتفاق می‌افتد، این چنین نیست که قضا و قدر مقدر شده باشد که فلان فرد هفتاد سال زندگی کند هر چند بهداشت را رعایت بکند یا خیر، صله رحم و صدقه بدهد یا خیر.
وی ادامه داد: ما در عالم با تکالیف، خوب و بد مواجه هستیم، البته ما نمی‌دانیم که عمر ما چقدر خواهد بود ولی خدا می‌داند که افراد چه میزان عمر با رعایت مسائل و رعایت نکردن آن‌ها خواهند داشت، در نظام الهی چیزی مبهم نیست، ذات اقدس الهی می‌داند که فلان فرد در فلان موقع می‌میرد، البته سوء یا حسن اختیار سبب کوتاه یا طولانی شدن عمر می‌شود.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با بیان این‌که خداوند انسان‌ها را بر اساس فطرت پاک خلق کرده است، اظهار داشت: خدا می‌داند که یک فرد خوب یا بد می‌شود، خدای سبحان می‌داند کدام فرد با اختیار عمل شقی و کدام فرد با اختیار عمل صالح انجام می‌دهد.
خانواده‌‌ای که در آن نماز، روزه و قرآن راه پیدا نکند مقبره خانوادگی است
مفسر برجسته قرآن کریم در ادامه آیه «وَمَا یَسْتَوِی الْبَحْرَ‌انِ هَـٰذَا عَذْبٌ فُرَ‌اتٌ سَائِغٌ شَرَ‌ابُهُ وَهَـٰذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ ۖ وَمِن کُلٍّ تَأْکُلُونَ لَحْمًا طَرِ‌یًّا وَتَسْتَخْرِ‌جُونَ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا ۖ وَتَرَ‌ى الْفُلْکَ فِیهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُ‌ونَ» را مورد اشاره قرار داد و خاطرنشان کرد: خداوند در این آیه می‌فرماید ما یک بحر با آب شیرین، گوار و یک بحر با آب شور و گدازنده خلق کردیم و این دو دریا باهم یکسان نیستند، چرا که آب آن‌ها فرق دارد ولی منافع آن‌ها مشترک است».
وی ادامه داد: در دریای شور و شیرین پرورش ماهی، صدف و یا کشتی رانی برای حمل نقل کالا و مسافرت صورت می‌گیرد، شاید این آیه می‌خواهد قدرت خداوند متعال را نشان بدهد چرا که خدا هم در آب شور و هم در آب شیرین موجودات مختلفی را پرورش می‌دهد، شاید هم این آیه برای تعبیر مؤمن و کافر به کار رفته باشد و می‌خواهد بگوید فرق کافر و مؤمن همانند آب شور و شیرین است، برخی از افراد در مقبره‌ها خانوادگی زندگی می‌کنند، یعنی نماز، روزه و قرآن در زندگی آن‌ها راه نیافته است و آن‌ها همانند مردگان هستند./993/پ201/ی