احکام مورد نیاز مبلغان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمدحسین فلاح زاده، استاد حوزه علمیه قم با بیان این‌که یادگیری نکات و کلیدهای فقهی به انسان کمک می‌کند تا حکم بسیاری از مسائل شرعی را بتواند به‌راحتی به دست آورد، گفت: تا زمانی‌که خون از بدن خارج نشود، حکم طهارت و نجاست به آن بار نمی‌شود؛ از همین‌رو سوزنی که به داخل بدن رفته و بدون قطره‌ای خون خارج می‌شود، پاک است.

وی در ادامه با بیان این‌که برای پاک شدن باطن بدن انسان و حیوان تنها رفع نجاست آن کفایت می‌کند، افزود: اگر از لثه‌ای خون آید یا مرغ و حیوانی نجاستی بخورد، آن دهان و منقار تنها با برطرف شدن نجاست، ‌پاک می‌شود و نیازی به شست‌وشو و آب‌کشی ندارد.

طهارت از خبث شرط علمی و طهارت از حدث شرط واقعی است

این استاد حوزه علمیه با بیان این‌که نماز، حج و طواف به طهارت از خبث و حدث نیاز دارد، اظهار داشت: طهارت از خبث شرط علمی و طهارت از حدث شرط واقعی است؛ به همین دلیل اگر کسی با جهل از خبث و نجاست بدن و لباس نماز بخواند، هنگام التفات به نجاست، قضای نمازهای بجا آورده لازم نیست اما اگر کسی با جهل از حدث و بدون وضو به نماز بایستد، نمازش باطل و پس از التفات باید قضای نمازهای خوانده شده را بجای آورد.

وی خاطرنشان کرد: طهارت از حدث در نماز و حج شرط واقعی بوده و هر زمان که به عدم طهارت التفات یافت، باید نماز و حجش را قضا کند اما هیچ‌یک از طهارت حدث و خبث در روزه شرط نبوده و روزه بدون طهارت نیاز به اعاده ندارد اما طهارت از حدث اکبر قبل از اذان صبح واجب است.

حجت‌الاسلام فلاح زاده با اشاره به تفاوت‌های میان مَسّ و مسح ابراز داشت: مَسّ به معنی تماس دست با بدن است همان‌طور که وجوب در غسل میت، صرف تماس دست با میت کفایت می‌کند اما در مسح سر و پا هنگام وضو، باید دست را بر موضع کشاند و مَسّ به تنهایی کفایت نمی‌کند.

وی با بیان این‌که مَسّ جسد شهید معرکه، موجب غسل میت نمی‌شود، اضافه کرد: کسی که از دنیا می‌رود، در نخستین لحظه نجس شده و هر چیز مرطوبی که به آن تماس یابد را نجس می‌کند اما تا زمانی که جسد میت گرم باشد، مَسّ آن غسل آور نیست.

بوریا کفن شهدای کربلا نبود

استاد حوزه علمیه قم با بیان این‌که امیر مؤمنان حضرت علی(ع) شهید معرکه نبوده و غسل ایشان واجب بود،‌ گفت: احکامی که بر شهید معرکه حمل می‌شود، دلیل بر فضل آن شهیدان به سایر شهدا نمی‌شود و این‌طور نیست که مقام شهیدی بالاتر از حضرت امیر مؤمنان علی(ع) باشد.

وی با بیان این‌که در مقتل عاشورا نباید برای غسل و کفن نکردن شهدای کربلا روضه خواند، تصریح کرد: برای شهید معرکه تنها دفن است که اهمیت داشته و واجب است و اگر قبیله بنی اسد برای شهدای کربلا بوریا آورد به این جهت بود که بتوانند اجساد ایشان را حمل کرده و به قبر برسانند.

حجت‌الاسلام فلاح زاده با بیان این‌که غَسْل به معنی شست‌وشوی عضو است، تأکید کرد: در اعضای وضو و اغسال واجب و مستحب باید غَسْل و شست‌وشو صورت پذیرد و خیس کردن آنان با پارچه خیس، حکم مسح داشته و کفایت نمی کند اما برای وضوی جبیره‌ای نیازی به غَسْل و شست‌وشو نیست.

وی خاطرنشان کرد: در اعضای غَسْل وچود حائل در صورت مانع نشدن از رسیدن آب به عضو، خللی در وضو ایجاد نمی‌کند؛ بر خلاف مسح که دست باید بدون هرگونه حائلی به عضو مورد نظر کشیده شود بنابراین وجود حائل نازکی که مانع رسیدن آب نیست، در اعضای وضو صحیح و در اعضای مسح باطل است.

تتو ابرو مانع رسیدن آب به اعضای غسل و وضو نیست

این استاد حوزه علمیه با بیان این‌که رنگ مانع رسیدن آب در وضو و غسل نیست، اظهار داشت: وجود موانعی همچون خالکوبی، تتو ابرو، رنگ ملایم خودکار، چربی‌های کم روی صورت، شوره، سیاهی دست مکانیک‌ها و چرک بدن سبب نرسیدن آب به اعضا و بطلان غسل و وضو نمی‌شوند.

وی اظهار داشت: روحانی باید عالم به موضوعات و عرفیات جامعه باشد تا در سخنرانی و ارتباط با مردم موفق باشد و در همین راستا شایسته است که الفاظ مربوط به احکام شرعی هرچند درباره مسائل و آرایش‌های بانوان را بیاموزد.

حجت‌الاسلام فلاح زاده با بیان این‌که علم به مانعیت چیزی از وضو یا غسل باید آن را برطرف کند، ابراز داشت: در صورت شک از وجود مانع که آیا مانعی برای وضو دراعضا وجود دارید یا خیر، نیازی به تفحص نیست اما در صورت شک در مانعیت موجود که آیا این جرم مانع از رسیدن آب به عضو هست یا خیر، باید آن مانع را برطرف کند تا علم به رسیدن آب به عضو پیدا شود.

جواز تصرفات جزئیه در اموال دیگران

وی تأکید کرد: وضو گرفتن از نهرها و تصرفات جزئیه در اموال دیگران مانعی ندارد حتی اگر بداند که میان صاحبان آن افراد صغیری هم وجود دارد چراکه این‌گونه تصرفات متعارف زندگی مردم بوده و در صورت کنار گذاشتن آنان، در زندگی حرج پیش می‌آید؛ تکیه به دیوار و عبور از زمین مردم بحشی از این تصرفات جزئیه و حلال است.

استاد حوزه علمیه قم اضافه کرد: حلیت حق المارّه نیز از باب تصرفات جزئیه بوده و متعارف میان کشاورزان استفاده از میوه‌های میان راه است اما در تصرف نباید زیاده‌روی کرد بنابراین بردن میوه‌های باغ دیگران یا استفاده از آب نهر برای شستن اتومبیل از حد تصرف جزئیه فراتر رفته و حرام است.

وی با بیان این‌که تعبیر اقسام وضو به ترتیبی و ارتماسی اشتباه مشهور است، خاطرنشان کرد: نقطه مقابل غسل ترتیبی، ارتماسی است اما وضوی ارتماسی نمی‌تواند در مقابل وضوی ترتیبی قرار گیرد چراکه در هر دو نوع از وضو، ترتیب را باید رعایت کرد.

حجت‌الاسلام فلاح زاده با بیان این‌که عدم مباشرت یکی از شروط صحت وضو است، تأکید کرد: کمک گرفتن در مقدمات بعیده وضو بدون اشکال بوده و کمک گرفتن در مقدمات قریبه همچون آب ریختن کراهت دارد اما کمک گرفتن در نفس وضو آن را باطل می‌کند بنابراین هنگام وضو می‌توان دست یا صورت را زیر آب شلنگی برد که کسی آن را گرفته است چون این امر نهایتا کمک گرفتن در مقدمات قریبه است.

وظیفه مسلوس در وضو و ادای نماز

وی با اشاره به وظیفه مسلوس در وضو و ادای نماز و حج گفت: کسی که سلس البول است و یا ادرار، مدفوع و باد را ندارد، در صورت فرصت داشتن برای تطهیر و نماز باید به وظیفه خویش عمل کند اما اگر فرصت نماز ندارد، باید خود را پوشانده تا سرایت به غیر نکند و در صوت توان، میان نماز هم بدون روی برگرداندن از قبله وضو بگیرد؛ همچنین کسی که بول مستمر دارد باید تفحص کند که جایی نجس نشود و برای هر نماز تنها یک مرتبه وضو بگیرد.

این استاد حوزه علمیه با بیان این‌که غسل بر خلاف وضو نیاز به موجب دارد و به نیت استحباب کلی نمی‌توان غسل کرد، اظهار داشت: وضو را می‌توان به نیت استحباب و وضو داشتن انجام داد اما در غسل باید نیت یکی از اغسال واجب یا مستحب را داشت تا بتوان غسل کرد؛ بنابراین منظور از جایی که می‌گویند غسل جنابت مستحب و برای نماز واجب است، غسل جنابتی است که پس از جنابت واجب شده که مستحب است در اسرع وقت آن را انجام داد تا به وقت نماز نرسد.

وی در پایان با بیان این‌که بسیاری از احکام فوق عقلانی بوده و عقل بشر نمی‌تواند حکمت آن را بدست آورد، گفت: وضو را می‌توان با نیت تجدید به‌جا آورد اما در غسل چنین نیتی اشتباه است؛ همچنین غسل جنابت رافع تمام احداث است اما سایر غسل‌های واجب نمی‌توانند رافع جنابت باشند./997/پ201/ن