«کشتی پهلو گرفته» پرفروش‌ترین کتاب درباره حضرت فاطمه زهرا
به گزارش خبرگزاری رسا، کتاب «کشتی پهلو گرفته» اثر سید مهدی شجاعی در مورد حضرت فاطمه زهرا سلام علیها تاکنون بیش از چهل بار منتشر شده است.
سید مهدی شجاعی، صاحب آثار فاخری در حوزه ادبیات داستانی و خصوصا ادبیات آئینی است.
«کشتی پهلو گرفته» از جمله نخستین آثار آیینی اوست که در طی سال های گذشته مورد توجه جدی مخاطبانش قرار گرفت. اثری با روایتی متفاوت که موضوع آن مروری بر زندگی حضرت فاطمه سلام علیها است که با گذشت چندین و چند سال از خلق «کشتی پهلوگرفته» هنوز اثری در خور و سان مقام فاطمه سلام علیها در ادبیات داستانی ایران به اندازه این کتاب منزلت و مخاطب عمومی نیافته است.
سیدمهدی شجاعی یکی از بزرگترین نویسندگان ایرانی در شهریور ماه سال 1339 در تهران به دنیا آمد. در سال 1356 پس از اخذ دیپلم ریاضی، به دانشکده هنرهای دراماتیک وارد شد و در رشته ادبیات دراماتیک به ادامه تحصیل پرداخت. هم‌زمان، به دانشکده حقوق دانشگاه تهران رفت و پس از چند سال تحصیل در رشته علوم سیاسی، پیش از اخذ مدرک کارشناسی، آن‌را رها کرد و به‌طور جدی کار نوشتن را در قالب‌های مختلف ادبی ادامه داد. شجاعی کتاب‌های بسیاری را از جمله: «پدر، عشق و پسر»، «آفتاب در حجاب»، «از دیار حبیب»، «شکوای سبز»، «خدا کند تو بیایی»، «دست دعا، چشم امید» را به رشته تحریر درآورده است.
در این گزارش دیدگاه های 5 نویسنده و شاعر مورد بررسی قرار گرفته است.
سید مهدی شجاعی:
این کتاب خیلی مظلومیت کشید
سید مهدی شجاعی درباره این اثر گفت: کشتی پهلو گرفته در سال‌های اولش خیلی مظلومیت کشید. اینگونه نبود که همان موقع استقبال شده باشد. سال 60 بود یا 61. اما گاهی مظلومیت برای آدم خیلی خوب است چون بعد از آن خدا انقدر مواهبش را زیاد می‌کند که انسان دوست دارد در مظلومیت باشد. در آن زمان من سردبیر مجله رشد بودم و این کتاب را سازمان پژوهش چاپ کرد و آقایی که در آن زمان مسئول بود و الان هم از شخصیت‌های مسئول مملکت است، گفت به هیچ وجه نباید این کتاب به اسم آموزش و پرورش بیرون بیاید چون مواردی در آن هست که ممکن است مشکل ایجاد کند و وحدت شیعه و سنی از بین برود و کتاب که با آرم اموزش و پرورش بود برگشت خورد.
مدیرعامل موسسه شهر کتاب:
این کتاب در ادبیات آیینی ما یک شاخص است
مهندس مهدی فیروزان، مدیر عامل مرکز فرهنگی شهر کتاب، دلایل بی‌مهری خود به باستان‌شناسی فرهنگی را توضیح داد: آثار سید مهدی شجاعی هر یک برای خود دنیای متفاوتی دارند. اما اثر کشتی پهلو گرفته، خصوثا در دوره ای که وارد بازار نشر شد، یکی از کم نظیرترین آثار اوست. هنوز هم کمیابند آثاری که بتواند روایت زیبایی از تنها دختر رسول خدا ارائه دهند. این کتاب یک شاخص است در ادبیات آئینی ما و ادبیاتی که به تاریخ زندگی اهل بیت می پردازد.
مدیر عامل مرکز فرهنگی شهر کتاب ادامه داد: همواره وقتی به باز‌شناسی شخصیت‌ها می‌پردازیم، در تاریخ حیات شخصیت‌ها باقی مانده و محدود می‌شویم، اما اگر به انسان‌شناسی روی بیاوریم و مفاهیم وجودی شخص مورد نظر را مورد بررسی قرار دهیم، از طریق معرفی مفاهیم وجودی، می‌توانیم به توسعه آن شخص در هر زمان و مکان بپردازیم، مفهوم وجودی متفاوت از صفات است، اگر بخواهیم نگاهی پدیدار‌شناسانه به فاعل صفات داشته باشیم، باید لایه صفات او را کنار بزنیم و به اولین تعریف از شخصیت او برسیم. با بیان مفهوم وجودی یک شخص می‌توانیم او را توسعه بدهیم و تکثیر کنیم. اگر از این دیدگاه، فارغ از صفات بخواهم شجاعی را، معرفی کنم، اولین چیزی که خواهم گفت، حقیقت جویی و اسلام او در برابر حق است. شجاعی در برخورد با زیبایی و عشق، امر متعال را یافته و در بیان آن استادانه موفق است، این دومین مفهوم وجودی اوست که من می‌شناسم. بررسی کارنامه او از باب شناخت این مفاهیم مهم است.
رضا امیرخانی:
ادبیات شجاعی گونه ای مذهبی که با ادبیات دینی متفاوت است
رضا امیرخانی نویسنده و داستان نویس، درباره داوری معتقد است داوری درباره آثار سید مهدی شجاعی دشوار است. او می‌گوید: معتقدم ادبیات شجاعی در واقع یک گونه مذهبی است. این گونه، با ادبیات دینی متفاوت است. نسبت آن در لزوم، آن گونه که در ذهن ماست، عموم و خصوص مطلق نیست، در واقع هر اثری که در گونه‌ی مذهبی نوشته می‌شود، در لزوم اثری دینی نیست، چراکه می‌توان شکل دینی‌ترین کار‌ها را در کارمان داشته باشیم، اما ذات آن کار دینی نباشد، می‌توان قصه انبیا را به نحوی نوشت که خدا باور نباشد، از این رو می‌خواهم در رابطه با گونه مذهبی صحبت کنم، آثاری که در آن زندگی اولیا و انبیا دستمایه کار نویسنده هستند.
امیرخانی افزود: برجسته‌ترین آثار شجاعی از این گونه و موفق هستند، او رقبای فراوانی دارد اما چگونه آثار او بر‌تر از سایر آثار مشابه هستند؟ سوالی مطرح می‌کنم، آیا خلق درام به مفهوم غربی آن حول زندگی معصوم امکان پذیر است یا خیر؟ به اعتقاد من درام به شکلی که می‌شناسیم حول زندگی معصوم امکان شکل گرفتن ندارد، چراکه وقتی یک نویسنده شروع به نوشتن می‌کند، محاکات شخصی‌اش را به وسیله شخصیت داستانش به تصویر می‌کشد، در واقع بر وجوه آن شخصیت مشرف است و با او هم ذات پنداری می‌کند، نویسنده به اندازه فاصله بین نفس عالی تا نفس دانی‌اش می‌تواند روی شخصیت‌هایی که فرو‌تر از خودش قرار دارند درام خلق کنند.
نویسنده کتاب «نامیرا»:
شجاعی برای اولین بارنشان داد با ادبیات مدرن می‌توان مفاهیم دینی را بیان کرد
صادق کرمیار نویسنده کتاب ماندگار «نامیرا» گفت: سیدمهدی شجاعی برای اولین بار با کتاب کشتی پهلو گرفته نشان داد ادبیات مدرن امروز می‌تواند مفاهیم دینی را بیان کند.
شجاعی در این راه با دشواری‌های زیادی روبرو بودیم. چون شناخت عرصه بسیار دشوار ست و خیلی جاها تکفیر‌ها را به جان خرید تا این راه را باز کند و متأسفانه رهروهای این سید بسیار کم هستند البته همیشه می‌گویند راهی را بروید که کمترین رهرو را دارد. در کتاب «غنچه یاس کبود» من رگه های از سیدمهدی شجاعی را دیدم به قول استاد شجریان هنر یعنی تقلید و خواننده از هنر قبلی تقلید می‌کند و اثری نو می‌آفریند.
امامی:
کشتی پهلو گرفته، نمونه ای برجسته درکارنامه هنری شجاعی
صابر امامی، شاعر با تاکید بر اینکه شجاعی آثار فاخر و ارزشمند متعددی دارد، گفت: کشتی پهلو گرفته نمونه ای برجسته درکارنامه هنری شجاعی است چراکه او با گنجینه‌ای که به اهل بیت و خصوصا امام حسین علیه السلام رسیده، نسبت برقرار کرده است.
وی آثار شجاعی را بهانه‌ای برای پرداختن به ادبیات دینی دانست: اعتقاد من به طور کلی بر این است که در حیات بشری دو خط در مقابل هم قرار گرفته‌اند، خط انبیا و خط پادشاهان و منیت‌ها. چرایی پیدایش انسان را می‌توان به بهترین و زیبا‌ترین بیان در قرآن یافت. انسان که در قرآن به‌عنوان خلیفه و جانشین خداوند در روی زمین معرفی شده، حامل دو خط مذکور است. به اعتقاد من نوشته‌ای که در خط انبیا و در جهت تحقق امر متعال صورت گیرد، ادبیات دینی است. این خط در زیبا‌ترین شکل خود در زیارت وارث ترسیم شده است، در آنجا امام حسین علیه السلام تحت عنوان وارث آدم معرفی شده است./998/د102/ق