انتشار نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران از سوی دفتر نشر معارف
به گزارش خبرگزاری رسا، رهبر معظم انقلاب خطاب جوان انقلابی امروز می گویند: «من همه‌ی دغدغه‌ام این است که جوان انقلابی امروز، نداند ما بعد از چه دورانی، امروز در ایران مشغول چنین حرکت عظیمی هستیم. تاریخچه‌ی این صد و پنجاه، دویست سال اخیر از دوران اواسط قاجار به این طرف؛ از دوران جنگ‌های ایران و روس به این طرف را بخوانید و ببینید چه حوادثی بر این کشور گذشته است. یکی از این حوادث، ایجاد جریان روشنفکری وابسته است.»
کتاب «نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران» شرح سرگذشت روشنفکری در همین دوره تاریخی است. جلد اول به پیدایش روشنفکری در غرب و ایران و نسل اول آن در دوره مشروطه می‌پردازد و جلد دوم نسل دوم این جماعت در دوره مشروطه و دوران پهلوی را .
در بخشی از کتاب می خوانیم: «روشنگری بیانگر جهان‌بینی و بینش حاکم بر دوران بسط و گسترش تمدن غرب است و دارای چنان اهمیتی است که جریان غالب تفکر قرن هجدهم در غرب را با آن می‌شناسند. در فلسفه جدید، از دکارت به این سو، عقلی پدیدار شد که هر آنچه را روشن نبود، مردود می‌انگاشت. دکارت، عقل اومانیستی را معیار نهایی کشف حقیقت اعلام می‌کرد و بشر را بی‌نیاز از هدایت وحیانی و آسمانی. او در طلب احکامی بود که بدیهی و روشن باشند. روشنفکری در ادامه فلسفه دکارت به وجود آمد. روشنفکران نیز در جهت ترویج و تبیین آداب و مشهورات اومانیستی عمل می‌کردند.»
روشنفکران و صنعت مونتاژ
زرشناس در بخشی از کتاب می نویسد: «روشنفکری دوره مشروطه ایران تلاش گستردهای جهت زمینه سازی برای به اصطلاح «اصلاحات شبه مدرنیستی» در ساختار رژیم قاجاری و نیز ساختار اقتصادی اجتماعی جامعه ایران و درهم شکستن کامل ساختارهای کلاسیک و غیروابسته آن به عمل آورد. به عنوان مثال، در قلمرو اقتصاد، «امین الضرب» فراماسونر همراه با کاست فرهنگی سیاسی روشنفکری ایران، از زمینه سازان سیطره سرمایه غربی بر اقتصاد ایران و ایجاد صنعت مونتاژ و وابسته بود.»
ظهور استبداد متجددانه و سکولار
زرشناس در بخشی دیگر از این کتاب می نویسد: آنچه در مشروطه رخ داد و پیروزی اولیه دست پروردگان «مجمع آدمیت» در مجلس اول و پیروزی توأم با استبداد روشنفکران وابسته به لژ بیداری پس از استبداد صغیر و محاکمه و اعدام مرحوم شیخ فضل الله و در پیش گرفتن خشونت تروریستی علیه روحانیون و نیز انقلابیونی نظیر ستارخان و باقرخان و سکولاریزه کردن فضای فرهنگی و سیاسی کشور که نهایتاً به ظهور استبداد متجدّدانه و سکولاریستی رضاخان انجامید، به راستی یک تراژدی تلخ بود که توسط منورالکفران ایرانی و در مسیر اغراض دولت انگلیس اجرا گردید. تقی زاده یکی از روشنفکران فراماسونر و چهره های کلیدی و مؤثر در انحراف مشروطیت، در اواخر دوران «مجلس شورای ملی» چنین می گوید: «مشروطیت، فرزند روحانی انگلستان است. چشم مردم به جزیره بریتانیای کبیر دوخته و به یاد آن مهربانی های سابق، منتظر معاونت آن ملت نجیب و آن دولت لیبرالند.»
باستانگرایی؛ ایدئولوژی مروج مدرنیته
وی همچنین می نویسد: طراحان «ناسیونالیسم باستانگرا»، در واقع با ساختن یک مفهوم موهوم و بی اساس به نام «تمدن شکوفایی آریایی» در «ایران باستان»، به دنبال دور کردن مردم از هویت اسلامی هستند. آنها این باستانگرایی نژادپرستانه و موهوم را مادهای برای حمل صورت غربزدگی شبه مدرن قرار می دهند؛ زیرا ناسیونالیسم شووینیستی، از اساس ایدئولوژی ای مدرن است و چون «تمدن ایران باستان آریایی» (آن گونه که این جماعت به هم بافته اند) نیز اصلاً وجود واقعی و تاریخی نداشته است، لذا به راحتی باستانگرایی موردنظر خود را در هیأت یک «ایدئولوژی مروج شبه مدرنیته» سامان داده و با بوق و کرنای تبلیغات رسانه ای و فعالیت لُژهای فراماسونری و حمایتهای خارجی و داخلی به مردم القا می کنند و بدینسان، غرض اصلی خود، یعنی ایجاد سیطره فرماسیون شبه مدرن در ایران را تحقق می بخشند.
«نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران»، شرح سرگذشتِ روشنفکری از بدو پیدایشش در غرب، تا شکل‌گیری زمینه‌های آن در ایران، و حضور و تأثیرگذاری‌اش در دوران کنونی است. نویسنده کتاب، روشنفکریِ ایران را صورتی نازل و بی‌ریشه از روشنفکری غربی معرفی می‌کند و می‌گوید مقدمه اقدام عملی جهت درهم شکستن ساختار کنونی غرب‌زدگیِ شبه مدرن و عبور تاریخی از آن، شناخت مبنایی و تئوریک غرب بر پایه خودآگاهی دینی است. ایده اصلی او، تبیین وضعیت روشنفکری در ایران، و شرح بیگانگی و تقابل آن با پیشینه تاریخی کشور است.
به نظر نویسنده، استراتژی روشنفکری در ایران، استحاله هویت دینی نظام و تبدیل آن به یک رژیم سکولار است و خطرِ روشنفکری نئولیبرالی پس از انقلاب، تهاجم در برابر اسلام فقاهتی است. رویارویی‌ای که به نبرد سرنوشت تاریخ و مردم خواهد انجامید. از همین روست که زرشناس پس از توضیح بنیان‌های نظری پیدایش روشنفکری در غرب و بیان ریشه‌های خودبنیاد تفکر غربی، مدعی تضاد ذاتی و مبنایی حقیقت روشنفکری با دین و دیانت و گوهر قدسی و وحیانی آن می‌شود.
جلد اول کتاب «نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران» در 156 صفحه، قطع رقعی و قیمت 4200 تومان و جلد دوم آن در 156 صفحه و قیمت 4600 تومان در تیراژ 2000 نسخه منتشر شده است.
کتاب «نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران» پیش از این، چند نوبت از سوی انتشارات کتاب صبح منتشر شده بود، هم اکنون از سوی دفتر نشر معارف در قالب «مجموعه آثار غرب شناسی شهریار زرشناس» با صفحه آرایی جذاب و طرح جلدی جدید به مخاطبان عرضه شده است./916/د102/ق