مدیریت غریزه رسالت انسان الهی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت‌الله سید رحیم توکل، استاد سطح عالی حوزه علمیه قم در مراسم عزاداری امام حسین(ع) که یکشنبه شب در حرم حضرت معصومه(س) برگزار شد در سلسله بحث تبیین روایت شیخ صدوق در کتاب علل الشرایع اظهار داشت: در این روایت به خلقت تک بعدی ملائکه و حیوانات اشاره می‌کند و ماهیت انسان‌ را تلفیقی از بعد ملکوتی و حیوانی می‌داند که اگر جنبه ملکوتی انسان بر بعد حیوانی‌اش غلبه کند مقامش از فرشتگان نیز بالاتر خواهد بود.

استاد سطح عالی حوزه علمیه قم گفت: به طور طبیعی برتری انسان بر فرشتگان در صورت غلبه بر شهوات امری غیر معقول نیست زیرا برای رسیدن به این مرتبه باید سعی و تلاش بسیاری داشته باشد.

وی ابراز کرد: در روایات آمده است که «المؤمن یعرف فی السماء کما یعرف الرجل اهله و ولده» اهل آسمان‌ها آنگونه با مؤمنان آشنا هستند که افراد در روی زمین فرزندانشان را می‌شناسند.

آیت‌الله توکل به ملائک مقرب خداوند اشاره کرد و افزود: حضرت جبرئیل، عزرائیل، اسرافیل و میکائیل، ملائک مقرب خداوند هستند و در روایت از پیامبراکرم(ص) آمده که مؤمن از فرشتگان مقرب خداوند مقامش بالاتر است.

وی تأکید کرد: اگر در روایت غلبه عقل بر غرائز را توصیه می‌کند به معنای به معنای استفاده نکردن از غرائز نیست زیرا در اسلام، رهبانیت وجود ندارد بلکه استفاده ناصحیح و در مسیر گناه رد شده است.

آیت‌الله توکل بیان داشت: همان گونه که در روایت آمده است اگر کسی دنیا را به خاطر آخرت ترک کند از پیروان ما اهل بیت(ع) نیست و فردی که آخرت را به سبب دنیا رها کند از ما نخواهد بود.

وی افراط و تفریط را با اسلام منافات خواند و تصریح کرد: پیامبراکرم(ص) در روایتی می‌فرماید «لاتمیتوا قلوبکم بکثره الطعام و الشراب فان القلب یموت کما یموت الزرع بکثره الماء علیه» دل‌هایتان را با زیاده‌روی در خوردن و آشامیدن نمیرانید چنان که اگر به درخت و مزرعه‌ای بیشتر از نیازش آب بدهند فاسد می‌شود و از بین می‌رود.

استاد سطح عالی حوزه علمیه قم افزود: امام صادق(ع) برای زیاده‌روی در خوردن دو ضرر را ذکر فرموده است «قساوت القلب و هیجان الشهوه» نخست قساوت قلب که دل انسان سخت و محکم می‌شود و نسبت به معنویات و عواطف بی‌تفاوت است و در مرحله بعد شهوات و غرائز را تحریک می‌کند.

وی غلبه عقل بر شهوات را به معنای کنترل نفس اماره عنوان کرد و گفت: انسان باید مراقب نفس اماره باشد و نگذارد که آزادانه هر کاری را انجام دهد بلکه در بسیاری از مواردی که شرع اجازه نداده است آن را کنترل کند.

آیت‌الله توکل یادآور شد: عمل به واجبات و ترک محرمات به معنای تقوا و کنترل نفس است که اگر انسان تقوا را رعایت کرد دلش نورانی می‌شود و در نهایت به باور و یقین خواهد رسید اما انسان می‌تواند ایمان به دست آمده را با تلاش مستمر در وجودش مستقر کند.

وی با اشاره به حجاب‌های موجود در وجود انسان ابراز کرد: دو نوع حجاب و ظلمت در وجود انسان وجود دارد؛ حجاب تعلق که ذاتی انسان است اما حجاب گناه، حجابی است که انسان خودش آن را ایجاد می‌کند و انسان برای رسیدن به معارف الهی باید از این دو حجاب و ظلمت رها شود.

آیت‌الله توکل تأکید کرد: تنها راه آزاد شدن از ظلمت تعلق و گناه این است که نخست وجودمان نورانی شود و در مرحله بعد راه و مسیر ظلمت در وجودمان مسدود باشد.

استاد سطح عالی حوزه علمیه قم با اشاره به آیه «الله نور السموات والارض» افزود: خداوند نور آسمان‌ها و زمین است با ذکر، یاد خدا و انجام واجبات وجودمان را نورانی کنیم و با ترک محرمات، ظلمت و گناه را به وجودمان راه ندهیم./908/پ203/س