حیف است مقام مبلغ بودن دین به چیز دیگری فروخته شود

به گزارش خبرگزاری رسا، حضرت آیت‎الله عبدالله جوادی آملی امروز در درس خارج تفسیر خود که در مسجد اعظم برگزار می‎شود در ادامه تفسیر آیات پایانی سوره مبارکه زمر با اشاره به این‎که در آیات پایانی بحث معاد مطرح است، گفت: جریان قیامت که شیء عظیم است نه تنها از نظر عملی عظیم است، بلکه از نظر علمی عظیم است، از پیامبر(ص) درباره قیامت می‎پرسیدند گویی که خود پیامبر(ص) از آن خبر دارد، خدا فرمود جریان قیامت بارش بر آسمان‎ها و زمین سنگین می‎آید، این چنین نیست که مسأله ساعت قیامت یک چیزی جدای از شما باشد، بار سنگین قیامت را انسان هم نمی‎تواند بکشد، امانتی است که انسان را هم فرومی‎برد.

وی افزود: زمین و آسمان نیز در صحنه قیامت دگرگون می‎شود، آسمان یک سلسله آسمان‎های نجومی و مادی است که با علم طبیعی قابل اکتشاف است، یک آسمان غیبی است که فرمود درهای آسمان به روی کفار باز نیست، این آسمان ظاهری که مورد رفت و آمد کفار است، کدام آسمان است که درهای آن بر روی کفار باز نیست؟ همان آسمانی که رزق ما در آن است، آن آسمانی که محل استجابت دعا است، این آسمانی که در صحنه قیامت زیر و رو می‎شود هم آسمان ظاهر و هم آسمان باطن را شامل می‎شود، بنابراین چیزی نمی‎ماند که تبدیل به چیز دیگری نشود.

مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به این‎که تبدیل مادی که کار آسانی است، ادامه داد: اما این که در روایات آمده است که این زمین تبدیل می‎شود به زمینی که در آن گناه نشده است این از چه سنخی است؟ بررسی این مسائل علمی کار آسانی نیست، در روایت است که مردم به گونه‎ای محشور می‎شوند که مردم وی را می‎شناسند و می‎گویند فلانی است، حتی اگر به صورت حیوان باشد او شناخته شده است، این‎ها فورا از قبر برمی‎خیزند و به سوی جایگاهایشان می‎روند آیا این زمین تبدیل شده است یا تبدیل نشده است یا زمین تبدیل شده است به زمینی که در آن گناه نشده است؟ این‎ها مسائل مشکلی است.

وی با اشاره به آیه «وَوُفِّیَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا یَفْعَلُونَ» ابراز کرد: یک عده وقتی وارد قیامت می‎شوند خواب هستند، برای همین هم می‎گویند ما یک روز یا یک نصف روز در برزخ بودیم، کسانی هستند که بیدار وارد برزخ می‎شوند، ما در قیامت بسیاری را احضار می‎کنیم اما آن‎ها که بیدار هستند مستثنی هستند، مخلصون کسانی هستند که بیدار و آگاه هستند و می‎دانند از کجا به کجا می‎روند و از دنیا به صحنه قیامت می‎روند، در روایات هم هست که برخی می‎دانند چه کسی به تشییع‎شان می‎آید، با خبر هستند، تشییع کار آسانی نیست، شایسته نیست انسان در حال تشییع حرف بزند، کراهت سلام در تشییع به دلیل سنگینی آن است.

بسیاری از دقائق قرآن بر ما پوشیده است

حضرت آیت‎الله جوادی آملی ابراز کرد: پیامبر(ص) فرمود «الناس نیام اذا ماتوا انتبهوا» خیلی‎ها خیال می‎کنند چیزی دارند اما در هنگام مرگ می‎فهمند که دستشان خالی است، خواب می‎بینند که مقام و منزلتی دارند و بیدار که می‎شوند می‎بینند خبری نیست، این همه آیت‎الله و این همه عظمی که به من بستند چه شد؟ همان طور که آدم خوابیده چیزهای بسیاری را خواب می‎بیند و وقتی یبدار شد می‎بیند که دستش خالی است، این گونه است، غالب مردم این‎گونه‎اند و هنگام احتضار می‎فهمند که دستشان خالی است، این‎ها گوشه‎ای از مسائل قیامت است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به غفلت ارواح ابراز کرد: غفلت برای موجودات مجرد وجود ندارد، اما موجود مجرد هویتش محدود است، علم و شهود و ذکرش محدود است، ماورای قلمرو هویتش علم ندارد، تنها مجردی که غفلت و سهو و نسیانش محال است خداوند است برای این‎که هویتش و علمش که عین هویت اوست نامتناهی است، غفلت موجودات محدود در ماورای محدوده هویتشان است، فرشتگان نیز همین طور است، در پایان سوره مبارکه نمل در آیات مربوط به قیامت فرمود  «وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِیَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِی أَتْقَنَ کُلَّ شَیْءٍ إِنَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ» سیاق این آیات درباره قیامت است.

مفسر برجسته قرآن کریم اظهار کرد: علامه طباطبایی درباره این آیه فرموده است که این در عین حالی که جامد است به سمت سراب می‎رود، یک چیز دیگری دارد ظهور می‎کند، نور دیگری ظهور می‎کند، «وَسُیِّرَتِ الْجِبَالُ فَکَانَتْ سَرَابًا»، منظور آیه سوره نمل اگر در دنیا باشد که صدرالمتألهین این را به حرکت جوهری تعبیر کرده‎اند درست است اما با سیاق آیات سازگار نیست، اما اگر درباره قیامت باشد همه می‎بینند که کوهها متلاشی می‎شود، کوه‎ها که جامد نیست، همه این متلاشی شدن کوه‎ها را می‎بینند، این جا یک پرسش پیش می‎آید، این است که می‎گویند که وقتی حضرت ظهور کرد می‎گویند قرآن تفسیر نشده است، امام زمان(عج) طرزی قرآن را معنا می‎کند گویی که بکر است.

وی خاطرنشان کرد: این علامه طباطبایی این رساله‎ها را در دوران کم‎سنی نوشته است و گفته است این را در جایی نگفته‎ایم، این رساله‎های اولی ایشان قبل از تعلیقاتشان بر اسفار بسیار قوی است، برخی مراجع از اساتید ما از علامه طباطبایی را انسان کامل گفتند، برای این‎که گفتند ما اساتیدشان را می‎شناسیم و این حرف‎ها از آن خودشان است، چه گونه ایشان بحث در آیه سوره نمل را حل می‎کند.

علما و مبلغان در سمت پیامبران هستند

حضرت آیت‎الله جوادی آملی با قرائت آیه «وَسِیقَ الَّذِینَ کَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِّنکُمْ یَتْلُونَ عَلَیْکُمْ آیَاتِ رَبِّکُمْ وَیُنذِرُونَکُمْ لِقَاء یَوْمِکُمْ هَذَا قَالُوا بَلَى وَلَکِنْ حَقَّتْ کَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْکَافِرِینَ»، گفت: افراد که در قیامت می‎آیند و حساب و کتابشان مشخص می‎شوند دو گروه می‎شوند، آنان که کفر ورزیدند فرشتگان آن‎ها را از پشت سر هی می‎کند، آن‎ها را گروه گروه می‎کنند و به طرف جهنم می‎روند، فرشتگان هم آنان را هی می‎کنند، هم در جهنم آنان را سرزنش می‎کنند و به آن‎ها می‎گوید آیا برای شما انبیا نیامدند؟ چرا با این وضع آمدید؟ این جا منظور از رسل تنها رسول بلاواسطه نیست، بلکه رسل مع‎الواسطه هم هست، برای این‎که اکثری مردم کسانی نیستند که با انبیا ارتباط برقرار کنند، حتی در زمان پیامبر(ص) این گونه نبود، شاگردان و صحابه حضرت و مبلغان بودند و به شهرها و روستاهای مختلف می‎رفتند.

وی ابراز کرد: اگر کسی دوزخی شد فرشتگان می‎گویند مگر عالم آن مسجد و حسینیه این حرف‎ها را زد نشنیدی، بنابراین علما باید قدردان این نعمت الهی یعنی علم و مبلغ بودن باشند، کار آنان به گونه‎ای است که فرشتگان در روز قیامت به کار آنان استشهاد می‎کنند، در زمان خود ائمه(ع) هم این طور نبود که اهل‎بیت(ع) به روستا بروند یا به اقصی نقاط شهر بروند، مگر شاگردان انبیا، مگر علما، مگر وعاظ این حرف‎ها را به شما نگفتند، این کم مقامی نیست که انسان کاری بکند، سخنی بگوید منبری برود، کتابی بنویسد که فرشتگان به این گفتار و کتاب و رفتار استدلال بکنند، منظور تنها پیامبر(ص) نیست.

تفاوت بهشت و جهنم

مفسر برجسته قرآن بیان کرد: علما حرف انبیا را می‎زنند، «وَمَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنفِرُواْ کَآفَّةً فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن کُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ»، این همان سمت انبیا و ائمه(ع) است که عالمان دین دارند و حیف است انسان این را به چیز دیگری بفروشد، دیگر نمی‎توانند انکار کنند این مطلب را، می‎گویند ما کفر ورزیدیم و انکار کردیم و به این مقام رسیدیم، البته آنان که استحقاق خلود دارند، خالد هستند اما آنان که در مکث طویل هستند در این مرحله قرار می‎گیرند، برخی کالانعام هستند و فرشتگان آنان را هی می‎کنند. «قِیلَ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ».

وی با قرائت آیه «وَسِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِینَ»، ادامه داد: برای انسان‎های باتقوا قضیه فرق می‎کند، برخی فرشتگان افراد با تقوا را بدرقه می‎کنند، آنان گروه گروه می‎آیند و وقتی وارد بهشت شدند و درهای بهشت به روی آن‎ها باز شد به آنان سلام عرض می‎کنند و می‎گویند خوش آمدید، در جهنم تهدید و توهین است و امثال ذلک و این جا تکریم و پذیرایی است، بعد می‎گویند خداوند به وعده‎اش عمل کرد و ما زمین را کسب نکردیم، بلکه به ارث بردیم، «وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَیْثُ نَشَاء فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ»./914/پ201/ج