از کوبانی سوریه تا سنجار عراق

به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، آزادی شهر عین العرب (کوبانی) در سوریه و امید به بازگشت هزاران آواره این شهر، نور امید بر دل کسانی انداخت که از دیدن جنگ، آوارگی و کشتار خسته شده‌اند.

این موفقیت راه مبارزه با داعش را هموارتر نمود و چشم انداز مبارزه ای بنیادین با ترور، خشونت و افراطی گری را روشن تر نمود. این موفقیت در حالی به وجود آمد که بیش از سه ماه جنگ تمام عیار کرد های سوریه، پیشمرگه های عراق، کردهای ترکیه و حملات دیر هنگام اما معنا دار ائتلاف بین المللی به رهبری ایالات متحده با داعش در جریان بود.

اما رویدادهای اخیر و سرنوشت این شهر که با ناآرامی‌های سوریه و جنگ داخلی این کشور ارتباط مستقیمی دارد، حاوی پیامی روشن به برخی گروه‌ها، از جمله تروریست‌ها و جدایی طلبان است: هنوز پدیده دولت ملت، حتی در خاور میانه جنگ زده نیز دارای جایگاه و ارزش بنیادینی است.

این مسأله که بایستی از مردم عین العرب (کوبانی) حمایت گردد از جمله مهم‌ترین کارهایی است که بایستی صورت گیرد و این امر در دستور کار بسیاری از کشورهای منطقه ای و بین المللی از عراق، ایران و ائتلاف بین المللی قرار دارد. جمهوری اسلامی ایران به مانند عراق در سوریه نیز دست برتر را داشته و با وجود تحرکات و دخالت‌هایی که در عراق و سوریه به بهانه کمک در جریان است، به کمک‌های خود بر این مناطق اصرار دارد. اما این حمایت‌ها بایستی با توجه به منافع دولت سوریه و اجازه دولت قاتونی این کشور صورت گیرد و آینده این منطقه نیز تنها با رعایت این اصل اساسی می‌تواند چشم انداز روشنی داشته باشد. لذا نا آرامی‌های اخیر این کشورها نبایستی به معنای نابودی اصل حاکمیتی و اصل دولت ملت در این مناطق تفسیر گردد. حال امروز این شهر و بسیاری دیگر از مناطق سوریه نتیجه اقدامات و دخالت بسیاری از کشورهای بیگانه، گروه‌های تروریستی و گروه‌های فریب خورده است. عین العرب و سایر قسمت‌های تحت اشغال تروریست‌ها بایستی جزء خاک سوریه محسوب گردد. لذا هر گونه اقدامی که منجر به جدایی این منطقه شود، نمی‌تواند قابل قبول باشد.

در این راستا نگارنده اعتقاد دارد ورود گروه‌های تروریستی پ.ک.ک و...سایر طرح‌های مشابهه پدیده ای بسیار خطرناک بوده که تنها افزایش خشونت در منطقه را به ارمغان خواهد آورد. چراکه توسل به جنگ برای کسب آزادی‌های مورد ادعا حتی در اروپای منادی این حقوق نیز سرانجامی جز جنگ، خشونت و کشتار غیر نظامیان ره آورد دیگری نداشته است و جنگ داخلی اوکراین نمونه ای روشن در این زمینه است.

به بیان دیگر در رابطه با عین العرب یک اصل اساسی بایستی مورد توجه قرار گیرد و آن اینکه عین العرب، بایستی تنها به عنوان بخشی از خاک سوریه مد نظر قرار گیرد و از هر اقدامی که ناقض این اصل غیر قابل گذشت باشد خودداری گردد. لذا کمک به هر گروه و قومیتی بایستی با توجه به رعایت اصل حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه صورت پذیرد. در این راستا شکل دادن به مناطق ممنوعه پروازی و یا در طرف دیگر شکل دهی به مناطق خود مختار و استقلال طلبی نه تنها کمکی به اصل مشکل نخواهد کرد بلکه مسئله را وخیم تر خواهد نمود. علاوه براین تبعاتی که هر نوع استقلال در این مناطق می‌تواند به همراه داشته باشد بسیار فراتر از سوریه و عراق خواهد.

وضع امروز عین العرب نتیجه دخالت‌های گروه‌های افراطی و تروریستی است. عین العرب در طول سالیان دراز مورد اختلاف عرب‌ها و کردها بوده و به همین دلیل نام رسمی ثبت شده آن در نهادهای سوریه «عین العرب» است و کردها آن را «کوبانی» می‌نامند. پس از آغاز شورش‌های سوریه در سال 2012 کردها و چرکسها با تحریک گروه‌های تروریستی و دخالت برخی از کشورها اقدام به خارج کردن نیروهای دولتی سوریه را از این شهر و ایجاد یک حکومت خودگردان نمودند. اقدامی که دولت سوریه تنها تحت فشار گروه‌های تروریستی و با توجه مشکلات عدیده ای که با آن روبه رو بود، مجبور شد این شهر را از الویت اصلی خودخارج نماید. لذا بایستی شورش بر علیه دولت مرکزی سوریه را که موازی با اقدامات سایر گروه‌های تروریستی و به تحریک گروه‌های تروریستی پ.ک.ک و ... صورت گرفت، مقدمه ای بر وضع فعلی مردم این منطقه و دخالت‌های کشورها و گروه‌های بیگانه قلمداد کرد. فرای این امر در آینده این شهر و جریانات حاکم بر آن، دورنمای روشنی برای تمامیت ارضی سوریه قابل تصور نیست. لذا اقدامات و تحرکات گروه‌های تروریستی وابسته پ.ک.ک یکی از اساسی‌ترین عوامل اوضاع و احوال فعلی عین العرب است.

همین داستان در عراق بحران زده نیز دیده می‌شود. اگر از اقدامات خود سرانه مسعود بازرانی و اعلام بیانه استقلال او که دارای پیام‌ها و هشدارهای بسیاری بود اگر صرف نظر نمائی‌ام. سرنوشت کوبانی در سنجار نیز در حال تکرار است. بدین معنی که منازعه میان گروه‌هایی مختلف که در حال مبارزه برای آزاد سازی شهر هستند بالا گرفته و مبارزه با داعش در سایه اختلافات گروه‌های مختلف کرد به حاشیه رانده شده است. دولت اقلیم کردستان عراق تلاش‌های حزب تروریستی کارگران کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک) برای تشکیل یک منطقه خودگردان و مستقل در سنجار را غیرقانونی خوانده و از این حزب خواسته تا هرچه سریع‌تر به تلاش‌های خود در این خصوص پایان دهد. در حال حاضر که تنها بخش بسیار کوچکی از شهر از تصرف داعش خارج شده، اختلاف موجود بین این گروه نیروی آن‌ها را به شدت تضعیف کرده و همین صف آرایی موجود آینده روشنی برای مبارزه بنیادین علیه داعش و هر گونه خشونت، ترور و افراطی گری باقی نگذاشته است.

این در حالی است که نچیروان بارزانی، رئیس اداره محلی منطقه کردستان عراق، در واکنش به حمله اخیر تروریست‌های تکفیری بعثی داعش به کرکوک در شمال عراق، خواهان حضور نیروی زمینی خارجی در این کشور برای جنگ با گروه تروریستی داعش شده است. در کیلیت امر، با در کنار هم نهادن اقداماتی مانند، فروش خود سرانه نفت عراق و صدور بیانیه‌های استقلال، در کنار منازعاتی که بین گروه‌های مختلف تروریستی حاضر در این منطقه وجود دارد چشم انداز روشنی برای آرامش این منطقه قابل تصور نیست./998/د102/ب6

منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی