نتیجه دوستی های کاذب در دنیا دشمنی‌های حقیقی در آخرت است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی امروز در مسجد اعظم به ادامه تفسیر سوره مبارکه غافر پرداخت و با اشاره به آیه «فَوَقَاهُ اللَّهُ سَیِّئَاتِ مَا مَکَرُوا وَحَاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذَابِ ﴿45﴾»، گفت: سوء العذاب آتشی است که بر فرعونیان بامداد و شامگاه عرضه می‌شود، این سوء العذاب در آیه بعد مشخص می‌شود.
وی با قرائت آیه «النَّارُ یُعْرَضُونَ عَلَیْهَا غُدُوًّا وَعَشِیًّا وَیَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ ﴿46﴾»، افزود: در این جا آتش بر کافران عرضه می‌شود، یک نوع عذاب دیگر هم داریم که کافران را بر آتش عرضه می‌کنند، یعنی جهنم را نشانشان می‌دهند که یک نحوه دلهره و اضطراب است.
مفسر برجسته قرآن کریم ادامه داد: آیا ما دو جهنم داریم یک جهنم منقول و غیرمنقول؟ اگر یک جهنم باشد، جهنم قابل نقل و انتقال است که در سوره مبارکه فجر فرمود فرشتگانی هستند که با غل و زنجیر جهنم را می‌آورند، تعبیر بامداد و شامگاه در این آیه ناظر به همیشگی بودن عذاب است.
وی خاطرنشان کرد: لیل و نهاری در کار نیست که شب برود و روز بیاید، یا روز برود و شب بیاید، این را باید به گونه‌ای معنا کرد که به تحول و دگرگونی در آن عالم منجر نشود، البته بنا بر آیه این عذاب بامداد و شامگاه مال برزخ است اما هنگامی که قیامت می‌شود، شدیدترین عذاب به آل‌فرعون وارد می‌شود.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با قرائت آیه «وَإِذْ یَتَحَاجُّونَ فِی النَّارِ فَیَقُولُ الضُّعَفَاء لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا نَصِیبًا مِّنَ النَّارِ ﴿47﴾»، اظهار کرد: جهنمی‌ها در قیامت سخنانی با خداوند و خازنان جهنم دارند، در طلیعه احتضار می‌گویند که «رب ارجعون»، یعنی خداوندا من را بازگردان، اما هنگامی که صحنه قیامت برپا می‌شود، هر گروهی که وارد جهنمم می‌شود گروه دیگر را لعنت می‌کند.
وی ادامه داد: دوستی کاذب دشمنی صادق را به همراه می‌آورد، اگر دوستی دو نفر بی جا و باطل است، دشمنی آنان حق است، قیامت ظرف ظهور حق است، از این رو تمام دوستانی که یکدیگر را به گناه دعوت می‌کنند در قیامت دشمن یکدیگر خواهند بود.
مؤلف کتاب مفاتیح‌الحیات با اشاره به آیه «قَالَ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُلٌّ فِیهَا إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَکَمَ بَیْنَ الْعِبَادِ ﴿48﴾»، بیان کرد: یک وقت است مانند آیه محل بحث که مستضعفان به مستکبران می‌گویند ما پیرو شما بودیم، آیا می‌توانید اکنون عذاب آتش را از ما بردارید، اما مستکبران می‌گویند که خداوند بین ما عادلانه حکم کرده و هر دو گروه ما جزو جهنمیان خواهد بود.
وی بیان کرد: یک وقت است مستضعفان می‌گویند که مستکبران و بزرگان ما ما را گمراه کردند و خداوندا عذاب آنان را دو برابر کن، اما خداوند می‌فرماید برای هر دو گروه این عذاب دو برابر وجود دارد، چون هر دو گروه دو گناه مرتکب شدند، مستکبران هم خود گناه کردند و هم دیگران را به گناه کشاندند و مستضعفان هم خود گناه کردند و هم باب ظلم را باز گذاشتند و گناه‌کاران را ائمه خود کردند.
دروغ گفتن کافران در قیامت عادت دنیایی آنان است
حضرت آیت‌الله جوادی آملی خاطرنشان کرد: خداوند سبحان در دنیا به عده‌ای اختیاراتی داده است، اما همین که مرز مرگ رسید سبب بودن زید و عمرو رخت برمی‌بندد و تنها ملائکه الهی و فرشتگان کار می‌کنند و این‌ها همه کاره هستند باذن الهی و «و تقطعت بهم الاسباب»، برای دیگران روشن می‌شود که هیچ کاری از آنان ساخته نیست.
وی افزود: آن روز روز نتیجه است اما با این حال مشرکان به دنبال سبب می‌گردند، به این دلیل که عادت کردند به غیر خداوند تمسک بجویند، شما ببینید آدم‌های بددهن که عادت کرده به فحاشی در خواب هم فحش می‌دهد و بدی مردم را می‌خواهد، این گناه نیست اما محصول آن ملکات روز است.
مؤلف کتاب مفاتیح‌الحیات با بیان این که یک عده تا وارد جهنم می‌شوند می‌گویند ما که مشرک نبودیم، اظهار کرد: خداوند می‌گوید ببین چه گونه بر خودشان دروغ می‌بندند، همه اعمالشان و بت‌ها و شاهدان حاضر هستند اما باز هم دروغ می‌گویند، زیرا آنان به کذب عادت کردند، از این رو به دنبال زید و عمرو می‌گردند.
وی خاطرنشان کرد: در آیه محل بحث مستضعفان در همان جا به مستکبران متوسل می‌شوند، می‌گویند ببینید آیا می‌توانید مشکل ما را حل کنید و عذاب ما را تخفیف دهید، این نیست که آنان کاره‌ای باشند، بلکه این‌ها بر اساس عادتشان است، لذا وقتی این حرف را به فرشتگان می‌زنند می‌گویند ما باید به اذن خداوند کاری انجام دهیم.
سختی قیامت در روشن شدن حق برای مشرکان است
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به محاجه مستضعفان و مستکبران در قیامت این محاجه را ظهور ملکات دنیایی خواند و ابراز کرد: مستضعفان‌دنباله‌رو هم دو گناه دارند، خداوند می‌فرماید برای هر دو گروه دو گناه محسوب می‌شود و شما حساب‌نکرده دست به اعتراض زدید.
وی با اشاره به آیه «وَقَالَ الَّذِینَ فِی النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّکُمْ یُخَفِّفْ عَنَّا یَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ ﴿49﴾»، خاطرنشان کرد: این جا که به مالک می‌گویند که پروردگارت را بخوان برخی می‌گویند چون خود به خداوند معتقد نیستند و ایمان بیاورند از این رو حرف خود را به مالک می‌زنند، می‌گویند ما که به او معتقد نیستیم، تو از او بخواه که عذاب را از ما کم کند و در آیه‌ای دیگر هم می‌فرماید که از او بخواه که ما را بمیراند.
مفسر برجسته قرآن کریم گفت: ایمان در دنیا حاصل می‌شود، ایمان از آن عقل عملی است و عقل عملی قفل شده است، اعتراف هست اما ایمان نیست و تکلیف در آن جا نیست، در آن جا نه گناه و نه صواب ممکن است، علم خیلی زیادی به دست می‌آورند و نادانسته‌هایی بر ایشان معلوم می‌شود.
وی ادامه داد: در قیامت اما جای عمل نیست، تمام مشکل در قیامت این است که حق به خوبی روشن می‌شود اما نمی‌تواند کاری کند، اگر کسی در دنیا ایمان آورده باشد آن نفع دارد اما ایمان در قیامت بنا بر آیه نفعی ندارد.
قیامت جای عمل صالح نیست
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با بیان این که اگر ایمان در قیامت ممکن بود همه ایمان می‌آوردند و راحت می‌شدند، ادامه داد: توبه و ایمان در آن جا ممکن نیست، آن جا علم است با شکوفایی بسیار، آن‌ها می‌گویند پروردگار برای ما صد در صد یقین شد که بهشت و جهنم هست، انبیا هستند، ما را برگردان تا در دنیا کار انجام دهیم زیرا می‌دانند که قیامت جای عمل نیست.
وی با قرائت آیه «قَالُوا أَوَلَمْ تَکُ تَأْتِیکُمْ رُسُلُکُم بِالْبَیِّنَاتِ قَالُوا بَلَى قَالُوا فَادْعُوا وَمَا دُعَاء الْکَافِرِینَ إِلَّا فِی ضَلَالٍ ﴿50﴾»، اظهار کرد: شما با مجموعه کفر و خطیئه وارد قیامت شدید، شما با ضلال و گمراهی وارد جهنم شدید، دنیا که باید عمل صالح انجام می‌داید این جا هم که جای عمل صالح نیست، الان که جای متوسل شدن نیست و دعای شما گم می‌شود.
مؤلف کتاب مفاتیح‌الحیات ابراز کرد: فرشتگان می‌گویند مگر پیامبران نیامدند؟ می‌گویند چرا، پس چون ایمان نیاوردید و مشفوع باید مرتضی المذهب باشد ما نمی‌توانیم شما را شفیع بکنید، پس هر چه می‌خواهید بخوانید که دعایتان راه به جایی نمی‌برد، مکرر در مکرر معصیت کردند و راه نبوت و رسالت و امامت را بستند و خودشان با دست خودشان ابواب الهی را بستند.
وی با قرائت آیه «إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ ﴿51﴾»، خاطرنشان کرد: پیام نهایی خداوند در این بخش این است که خداوند هم در دنیا و هم در آخرت در معرکه قیامت و در برابر شاهدان قیامت، پیامبران و اهل ایمان را یاری می‌کند، این جا تابع و متبوع هر دو در بهشت هستند./914/پ201/ش