لزوم بازگشت و پرداختن به تأملات نظری بنیادین درباره دانشگاه

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از ستاد خبری بیست و هشتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، نشست علمی «تحول در علوم انسانی؛ بایستهها، روشها و الزامات» به همت دانشگاه عالی دفاع ملی و با حضور عباس چهاردولی، رضا گودرزی، حمیدرضا رضایی از اساتید این دانشگاه و میثم سفیدخوش، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی و جمعی از مدیران و اساتید سایر دانشگاهها، در سالن کتاب و رسانه بیست و هشتمین نمایشگاه بینالمللی کتب تهران، برگزار شد.
میثم سفیدخوش، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در این مراسم، با اشاره به ماهیت دانشگاه اظهار کرد: به نظر میرسد که همگان درباره اینکه ساختار علوم انسانی در جامعه ما خیلی به سامان نیست و وضع روشنی ندارد، اشتراک نظر دارند، اما درباره اینکه علل پدید آمدن این نابسامانی چه هست و چه راهکارهایی وجود دارد، اختلاف نظرهای بنیادین وجود دارد.
وی با بیان اینکه در مواجهه با مسأله تحول در علوم انسانی معمولاً به ظواهر و تزئینات بیرونی آن توجه میکنند، گفت: معمولاً پرداختن به ظواهر و تزئینات بیرونی و یا نهایتاً ساختارهای مدیریتی و جذب اساتید بیشترین توجهات را به خود اختصاص میدهد اما اینها هیچ کدام کافی نیست و معلوم نیست که آیا این موارد ما را به نتیجه مشخصی میرساند یا خیر؟
سفیدخوش تصریح کرد: تا زمانی که ما درباره بنیادهای علم و بنیادهای موقعیت شکلگیری علم و تشکل علم، به طور خاص علوم انسانی تأمل نکنیم، هیچ چشم انداز روشنی برای بهبود این اوضاع قابل تصور نیست.
این استاد دانشگاه یکی از این بنیادهای اساسی را مفهوم دانشگاه عنوان کرد و گفت: مفهوم دانشگاه در این دوره دید یک مفهوم فلسفی است، نه یک مفهوم مدیریتی؛ یعنی وقتی دانشگاه راه اندازی میشود در آغاز مبانی نظری دانشگاه تأسیس میشود و تأمل درباره اینکه هدف دانشگاه چه هست و نقش راهنما و جهتمند کنندهاش به چه صورت است، همه اینها باید در راه اندازی دانشگاهها و دانشکدهها مورد تأمل قرار گیرد که نمونههای آن در دانشگاههای مهم اروپایی وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه همه دانشگاههای اروپایی با ایدههای بنیادین نظری شکل گرفته است، گفت: این درحالی است که دانشگاه ایرانی به این صورت تأسیس نمیشود. ما دانشگاه را وارد جامعه کردهایم ولی درباره آن تأملات نظری انجام ندادیم و این نقطه ضعف از آنجا خود را نشان میدهد که هیچ دانشگاهی در ایران اساسنامه نظری ندارد و فیلسوفان اندیشههای مدونی درباره ساز و کارش ندارد.
سفیدخوش ادامه داد: دانشگاههای ما همه اشکال ایدههای مختلف دانشگاههای اروپایی را همزمان در یک دانشگاه نشان میدهد؛ یعنی دانشگاه حقیقت بنیان، دانشگاه خدمتگزار دولت و ملت، دانشگاه الهیات، دانشگاه کارآفرین و همه آنها که ایدههای جدا از همی هستند در دانشگاههای ایرانی با هم آموزش داده میشوند، چراکه فقط وارد کننده هستند و تصور روشن از دانشگاه ندارند.
وی در پایان تأکید کرد: تنها راه این است که برگردیم و به تأملات نظری بنیادین درباره دانشگاه بپردازیم. در ابتدا باید خیلی صبورانه و غیر شعاری ببینیم که دانشگاه چیست و رسالت آن چیست./998/د102/ب4