پای پژوهش‌های دینی در بیداری اسلامی می لنگد
حجت الاسلام مهاجرنیا، مسؤول دبیرخانه انجمن‌های علمی حوزه علمیه قم، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با بیان این که پژوهش‌های دینی پاسخ گوی نیازهای جامعه نیستند، گفت: پژوهش های دینی از لحاظ کمیت و کیفیت متناسب با ضرورت‌های جامعه به هیچ وجه کفاف وضعیت موجود را نمی دهند، اتفاقات جدیدی وجود دارد که اصلا به آنها پرداخته نشده است.
نخستین عرصه در پژوهش دینی
وی با اشاره به این که اگر بخواهیم قلمرو پژوهش دینی را توصیف کنیم در چند عرصه باید به آن پرداخت، اظهار داشت: اولین عرصه، نیازهای ذاتی است که از حوزه پژوهش انتظار می رود و آن، رسالت توصیف عرصه های دین و قلمرو دین است که این وظیفه همیشه وجود داشته و زمان و شرایط خاصی ندارد.
دومین عرصه در پژوهش توجه به نیازهای روز است
مسؤول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه علمیه دومین عرصه در پژوهش را توجه به نیازهای روز دانست و بیان داشت: عرصه بعدی نیازهایی است که انقلاب اسلامی ایجاد کرده است و این انقلاب اسلامی این ظرفیت را به ما می‌دهد که به روز باشیم در حالی که ما به روز نیستیم و صدها شبهه در جامعه وجود دارد که بی پاسخ مانده است.
وی ادامه داد: انقلاب اسلامی تأمین کننده نیازهایی است که متناسب با زمان و مشکلات جدید ایجاد شده است، در ملاقاتی که با مدیر محترم حوزه علمیه داشتیم، انجمن قرآن پژوهی گزارش داد؛ هشتصد شبهه قرآنی وجود دارد که بی پاسخ مانده است؛ در حالی که اگر ما به روز بودیم با زمینه ایجاد این شبهه ها مقابله می کردیم.
حجت الاسلام مهاجرنیا اضافه کرد: نیازهای جدید، پاسخ جدید می خواهد و متناسب با درک و فهم کسانی که مخاطب هستند، باید پژوهش تولید شود که متأسفانه ما در بخش تولید بسیار ضعیف هستیم؛ چنانچه که مقام معظم رهبری بر نهضت نرم افزاری تأکید دارند؛ نهضت نرم افزاری یعنی این که مشکلات را حل کنیم و به شبهات پاسخ دهیم، در حالی که برخی گمان کرده اند نهضت نرم افزاری خودش اصالت دارد.
وی ادامه داد: امروزه در بخش های مختلف حکومتی تقاضای زیادی وجود دارد، چه در سیاست و چه در علوم های دیگر، حوزه پژوهش نتوانسته است پاسخ گوی این نیازها باشد و متأسفانه بعد از سال های زیادی که از انقلاب اسلامی می گذرد ضروری ترین و محوری ترین عرصه حکومتی که ولایت فقیه است، نتوانسته ایم ابعادش را با زبان روز برای همه خوانندگان و قشرهای مختلف جامعه بیان کنیم.
توجه به گستره بین المللی پژوهش دینی
حجت الاسلام مهاجرنیا با بیان این که سومین عرصه در پژوهش، عرصه بین المللی است، خاطرنشان ساخت: در عرصه بین الملل هنوز یک متن تحقیقاتی مناسب که بیان کننده سیستم حکومتی باشد، عرضه نشده است و اصلا زبان تخاطب با مخاطبین خارج از کشور را درک نکرده ایم؛ بنابراین در این بخش نقص جدی وجود دارد و خیلی عقب هستیم.
وی با اشاره به به اتفاقات منطقه اظهار داشت: با توجه به این که بیداری اسلامی صورت گرفته است و ما خودمان را الهام بخش این بیداری می دانیم و الهام بخش این بیداری هستیم به نیازهایی که جهان اسلام امروز از ما تقاضا دارد ضرورت دارد پاسخ گو باشیم.
مسؤول دبیرخانه انجمن‌های علمی حوزه علمیه قم افزود: مصر و لیبی به خاطر بیداری اسلامی دنبال الگو می گشتند که دیدند الگوی ایران اسلامی به صورت واضح به دست آنان نرسیده، به سراغ ترکیه رفتند و آن الگو را قابل استفاده دیدند که در نهایت آن الگو هم کارآمد نبود و این وقایع در مصر اتفاق افتاد.
تعامل با مراکز پژوهشی جهان اسلام
وی اضافه کرد: در ارتباط با جهان اسلام جای بسیار تاسف دارد، در کشورهایی مثل مصر و تونس و لیبی انقلاب صورت گرفته است؛ اما ما هنوز ارتباط فکری با مراکز فکری آن کشور ها پیدا نکرده ایم و نتوانسته ایم ادبیاتمان را با الازهر یکی کنیم و حوزه پژوهشی ما زبان پژوهشی الازهر را متوجه نمی شود و الازهر هم زبان پژوهشی ما را متوجه نمی شود و حوزه پژوهشی باید این مشکل را حل کند.
حجت الاسلام مهاجرنیا اضافه کرد: تعامل و ترابط با مراکز پژوهشی جهان اسلام ضرورت دارد، امروزه در جهان اسلام فقر فرهنگی و معرفتی وجود دارد و باید پاسخ گو باشیم و در جاهایی که ضرورت دارد حضور پیدا کنیم؛ در سوریه و یمن که تشابه فکری با ما دارند چند کتاب تولید کرده ایم و در سوریه که چهار سال درگیری دارند و ما را هم درگیر کرده اند چه مقدار حوزه پژوهشی در آنجا حضور پیدا کرده است.
وی با اشاره به این که حزب الله لبنان که بخشی از هویت معرفتی و دینی و اعتقادی ما است، بیان داشت: ما چه مقدار فکر برای حزب الله ایجاد کرده ایم در حالی که کتاب‌هایی که حزب الله در مورد انقلاب نوشته است بیشتر از کتاب هایی است که ما در مورد آنها نوشته ایم با وجود این که امکانات آنها خیلی کمتر از ما است.
مسؤول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه علمیه قم با بیان مشکلاتی از مردم بحرین اضهارداشت: بحرینی که اکثریت مردم آن هم فکر و هم کیش ماه ستند و از لحاظ فکری به کمک ما امید دارند چه مقدار راجع به آنها کتاب نوشته ایم؛ بنابر این چه از لحاظ وظایف ذاتی و چه در عرصه زمانی انقلاب و چه در عرصه بین الملل از لحاظ کمیتی تعداد تحقیقات دینی ما بسیار کم است و از نظر کیفی هم متأسفانه خیلی پایین است.
وی با اشاره به ضرورت ارائه معارف دینی به جهان غیر اسلامی افزود: مخاطبان جهان غیر اسلامی تصور نادرستی از ما دارند و فکر می کنند جامعه ما خشن و تروریسم و ناقض حقوق بشر است این مسائل را هنوز به صورت جدی پاسخ نگفتیم.
حجت الاسلام مهاجرنیا ادامه داد: البته بیان این مشکلات به این معنا نیست که هیچ کاری صورت نگرفته است؛ بلکه وقتی به ضرورت ها و ظرفیت ها و انتظارات نگاهی انداخته شود٫ می گوییم پژوهش هایی که صورت گرفته است، نسبت به نیازهای روز بسیار کم و از لحاظ کیفیت پاسخ گو نیستند./1324/ت301/س