گستاخی دشمن با برخوردهای انفعالی بیشتر می شود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله سید احمد علم الهدی ظهر امروز در جلسه تفسیر روزانه قرآن کریم که با محوریت سوره مبارکه محمد(ص) در مهدیه مشهد برگزار می شود، به بیان ادامه نکات تفسیری آیه چهارم این سوره مبارکه پرداخت و گفت: اگر برخوردمان در عرصه دفاع، برخورد انفعالی باشد تا فقط جلوی اثرگذاری برخورد او را بگیرد، به هیچ وجه نمی توانیم به نقطه ای نائل شویم که از خود دفاع کرده یا دشمن را براندازی کنیم.

جریان استکباری از برخورد منفعلانه ما سوء استفاده می کند

وی در ادامه تصریح کرد: مشکل ما در اختلاف بینش سیاستمداران مان نیز همین است؛ عده ای معتقدند جریان استکباری دشمن ما است اما باید با آن برخورد انفعالی داشته باشیم تا جلوی دشمنی او را سد کنیم در حالی که با هر کیفیتی بخواهیم جلوی دشمنی جریان استکباری را بگیریم، همان اقدام را شگردی می کند تا ضربه بعدی اش را به ما بزند.

امام جمعه مشهد مقدس افزود: اگر به آیات قرآن دقت کنیم و در همه مسائل زندگی، مخصوصا مسائل سیاسی و اجتماعی از قرآن کمک گرفته و راهبرد قرآن را اجرا کنیم، موفق شده و هیچ مشکلی پیدا نخواهیم کرد؛ قرآن می گوید برخورد باید ابتکاری باشد و تا آن جایی جلو بروید که دشمن را زمین گیر کرده و او را در موقعیت سرسختانه قرار دهید یعنی آن قدر از دشمن بکشید که توان نظامی را از او سلب کنید.

وی با اشاره به بخشی از آیه چهارم سوره محمد(ص) که می فرماید «حَتَّى إِذَا أَثْخَنتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاء حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا»، گفت: این عبارت یعنی از دشمن اسیر بگیرید و این اسیر را محکم ببندید؛ «فشُدُّوا» دلالت بر ترتیب می کند یعنی تا کار قبلی تمام نشده است به این عمل اقدام نکنید، یعنی دشمن را بکشید و گردن بزنید تا او را زمین گیر کنید، سپس شروع به اسیر گرفتن کنید و به صرف این که دشمن در حال فرار است، مشغول جمع آوری غنائم و اسیر گرفتن نشوید.

اهمیت دادن به نسل جوان آموزه راهبردی پیامبر اسلام در تقابل با دشمن است

آیت الله علم الهدی با ذکر شیوه پیامبر در اهمیت دادن به نظر جوانان حتی برای استراتژی جنگ، خاطرنشان کرد: پیامبر(ص) در مقام دفاع از دین نشان دادند که برای نسل جوان، فکر جوان و احساسات جوان ارزش قائلند؛ امروز هم تا زمانی که شور و هیجان جوانان ما در عرصه های نظامی و سیاسی وجود دارد با تمام قدرت از دین دفاع می کنند اما اگر جوان ها را در دفاع از دین سرد کردیم، هر چقدر هم که تجهیزات و امکانات جنگی مان زیاد باشد نمی توانیم موفق شویم؛ پیامبر این آموزش راهبردی را دادند که حتی اگر به مصلحت نباشد برای احساسات جوانان ارزش قائل شویم.

نماینده مجلس خبرگان رهبری با بیان این که مسلمانان در جنگ بدر بر خلاف توصیه قرآن به جمع آوری غنائم پس از براندازی کامل دشمن، پس از حمله اول مشغول جمع آوری غنایم شدند، گفت: این کار جنگ احد را به جایی رساند که وسط میدان فقط پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) ماندند و ایشان لشگر 3هزار نفری را به تنهایی شکست داد.

وی در بیان فلسفه وجود اسارت در تعالیم اسلامی مربوط به جنگ، اظهار داشت: قبل از اسلام روند بر این بود که وقتی لشگری بر لشگر دیگر پیروز می شد، تمام هستی آن جریان شکست خورده مملوک عنصر پیروز می شد و همان طور که لوازم را به غنیمت می گرفتند، مالک انسان های آن ها نیز می شدند و آن ها را در بین لشگریان تقسیم کرده و نظام بردگی از اسارت شروع می شد.

تبیین نگرش اسلام به مسأله اسارت

آیت الله علم الهدی تأکید کرد: اسلام اسارت را به عنوان مالکیت انسان بر انسان قرار نداده است و این اصل در منطق اسلام نیست؛ اسارت در اسلام گروگان کشی است چرا که نیاز بوده تضمینی در برابر عداوت دشمن بعد از جنگ وجود داشته باشد؛ از همین رو خداوند در این آیه می فرماید برای این که در آینده نسبت به عداوت دشمن تضمین پیدا کنید، اسیر گرفته و این اسیر را محکم ببندید.

امام جمعه مشهد مقدس در پاسخ به نظریه برخی مفسران غیر شیعه که می گویند آیه 4 سوره محمد(ص) نسخ کننده آیه 67 سوره انفال است که می فرماید «ما کانَ لِنَبی أن یَکونَ لَهُ اُسراً»، تصریح کرد: این نظریه بسیار نادرست است چرا که این دو آیه یک مطلب را می گویند، انتهای آیه 67 سوره انفال می گوید «اسیر نگیرند تا زمانی که دشمن را سرکوب کرده و زمین گیرش کنند»؛ پس این دو آیه یک مطلب را ارائه می کنند.

وی با اشاره به عبارت قرآنی «فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاء»، از آزادی اسیر، دریافت فدیه، کشتن اسیر و استرقاق به عنوان چهار برخورد با اسیر از منظر تعالیم اسلامی یاد کرد و افزود: برخی گفته اند که این آیه گفته یا اسیر را آزاد کنند یا فدیه بگیرند و دو صورت دیگر را نمی توان اجرا کرد و بر اساس آن فتوا داده اند که کشتن و استرقاق اسیر جایز نیست اما روایاتی داریم که فرموده اند این «إمّا» امر ارشادی است و اگر امام و رهبر اسلام مصلحت را در کشتن اسیر دید، او را می کشند همان طور که پیامبر(ص) یکی از اسرای جنگ احد را به دلیل دشمنی راسخ و ضربه به اسلام و مسلمین کشتند.

اسلام دین عطوفت است

آیت الله علم الهدی خاطرنشان کرد: رسم پیامبر(ص) این بود که در جنگ ها  اگر اسیر از بزرگ زادگان دشمن بود، از او فدیه نمی گرفتند و دستور می دادند او را احترام کرده و آزاد کنند و با همین شیوه برخی از بزرگ زادگان دشمن مانند دختر حاتم طاعی مسلمان شدند.

امام جمعه مشهد مقدس یادآور شد: از آن جا که اسلام دین عطوفت است، آزاد کردن برده بدون فدیه ارجح است مگر این که مصلحت اسلام اقتضا کند؛ فدیه فقط گرفتن پول نیست و ممکن است یک قرار داد باشد اما آن چه مسلم است این است که این اسارت باید به نفع اسلام و مسلمین تمام شود./820/پ201/ج