فرهنگ یاد مرگ باید در جامعه تغییر کند/ ذکر موت با انزوا و رهبانیت منافات دارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا،‌ آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در مراسم شب احیای بیست و یکم ماه مبارک رمضان در تکیه آسیدحسن قم با بیان این‌که راجع به حضرت علی(ع) سخن فراوان گفته و کتاب‌ها نوشته شده است،‌ اظهار کرد:‌ امام علی(ع) شخصیتی است که قرآن، پیامبر(ص)، ائمه اطهار(ع)،‌ مسلمان و غیر و مسلمان و موافق و غیر موافق درباره فضائل ایشان سخن گفته‌اند.

وی بیان کرد: انسان وقتی می‌خواهد راجع به امام علی(ع) صحبت کند متحیر است که چه بگوید و از کدام زاویه به ایشان نگاه کند.

آیت‌الله فاضل لنکرانی با تأکید بر این‌که امیر مؤمنان یک حقیقت، عظمت و سرمایه‌ای است که نظیر ندارند، گفت: این سرمایه بزرگ در اختیار ما است و ما که ادعا می‌کنیم علی(ع) قرآن ناطق است این ادعای ما احساسی نبوده و از روی استدلال و منطق است.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم یکی از ویژگی‌های اعجازی قرآن را خبر از گذشتگان و آیندگان ذکر کرد و افزود: خبر انبیای گذشته و آنچه در آینده اتفاق می‌افتد در قرآن ذکر شده و حضرت علی(ع) نیز این گونه بودند و علم به گذشتگان و آنچه در آینده اتفاق می‌افتاد داشتند و این معنای قرآن ناطق است.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) ادامه داد: کدام پیشوا و خلیفه سایر مذاهب وجود دارد که از چنین ویژگی‌هایی برخوردار باشد. 

توجه به حقیقت مرگ مورد تأکید امام علی

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به دیگر ویژگی‌های حضرت علی(ع)، بر ضرورت درس گیری حضرت تأکید کرد و اظهار داشت: از دیگر ویژگی‌های این امام همام توجه به موت و حقیقت مرگ است؛ ایشان در نهج البلاغه سخنان فراوانی راجع به حقیقت مرگ و ضرورت توجه انسان به آن بیان کرده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: حضرت علی(ع) آنگونه در نهج البلاغه راجع به مرگ و حقیقت آن سخن می‌گویند که گویی ایشان مرگ را دیده و دوباره به عالم بازگشته‌اند و از آن به ما خبر می‌دهند.

آیت‌الله فاضل لنکرانی با اشاره به خطبه 109 نهج البلاغه، بیان کرد:‌ حضرت در این خطبه می‌فرمایند؛ وقتی مرگ سراغ انسان می‌آید تمام اطراف او سست می‌شود،‌ چهره تغییر رنگ می‌دهد و آرام آرام مرگ داخل می‌شود.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم ادامه داد: وقتی ملک الموت انسان را قبض روح می‌کند اول چیزی که از او سلب می‌شود زبان است؛ چشم می‌بیند، گوش می شوند و عقل درک می‌کند و در این لحظه است که انسان فکر می‌کند عمر را در چه راهی صرف کرده است و به یاد اموالی که جمع کرده می‌افتد اما می‌بیند که باید همه آنها را رها کند و برود.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) افزود: این گزارش حضرت علی(ع) در نهج البلاغه از حقیقت مرگ است و اگر همه حکما جمع شوند متوجه این موارد نمی‌شوند و نمی‌توانند این گونه آنرا بیان کنند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به روایتی دیگر از امام علی(ع) راجع به موت، گفت: حضرت می‌فرمایند: ای مردم؛ نمی‌شود در عبارات، جملات و الفاظ شدائد موت را بیان کرد، اگر تمام اندیشه‌های دنیا جمع شوند نمی‌توانند سکرات موت را ترسیم و تصویر کنند.

آیت‌الله فاضل لنکرانی با بیان این‌که در روایات آمده که انسان نمی‌تواند از مرگ فرار کند،‌ ابراز کرد: باید دید قرآن و اهل بیت(ع) چه چیزهایی را بیان کرده‌اند که سکرات مرگ برای انسان آسان و چه چیزهایی آنرا سخت می‌کند.

ضرورت تغییر فرهنگ مرگ در جامعه

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با تأکید بر این‌که فرهنگ ما باید نسبت به مسأله مرگ و حقیقت آن تغییر کند، اظهار داشت:‌ امروز وقتی در جامعه ما کسی راجع به مرگ سخن می‌گوید با اعتراض مواجه می‌شود که سخن خوب بگو در حالی که مسأله مرگ در آیات و روایات ما مورد تأکید واقع شده و بابی در فقه به این مسأله اختصاص یافته است.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) تصریح کرد:‌ چون ما مرگ را امری منفی تلقی می‌کنیم یاد مرگ در فرهنگ ما مذموم شده و باید این فرهنگ غلط را از جامعه دور کنیم.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به روایتی از پیامبر اسلام مبنی بر این‌که قلب انسان همچون آهن زنگ می‌زند، یادآور شد: تلاوت قرآن و یاد مرگ جلا دهنده قلب انسان است.

آیت‌الله فاضل لنکرانی با بیان این‌که باید یاد مرگ را در خود و در زندگیمان پیاده کنیم، گفت: در روایات آمده کسی که زیاد یاد مرگ باشد محبوب خداست و یاد مرگ به این است که دنیا زودگذر و محل عبور است و باید برای آخرت توشه برداشت.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم بیان کرد: امام علی(ع) می‌فرمایند کسی که یاد مرگ می‌کند به دنبال خیرات است.

ذکر موت نباید انسان را به انزوا و رهبانیت بکشاند

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان این‌که متأسفانه ذکر موت به عنوان عامل انزوا در جامعه ما قلمداد می‌شود، گفت:‌ اگر ذکر موت منجر به رهبانیت و دوری از خلق خدا و اهل و عیال بشود جایز نیست؛ به گفته ائمه ما ذکر موتی که انسان را به دنبال خیرات ببرد صحیح و مورد تأیید است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) ذکر موت را سبب مهار نفس اماره خواند و افزود:‌ روزنه‌های غفلت با ذکر موت از بین می‌رود و قلب انسان را برای وعده‌های الهی آماده می‌کند.

آیت‌الله فاضل لنکرانی در ادامه بر ضرورت استفاده از لیالی پر برکت قدر تأکید کرد و گفت: در شب قدر باید از خدا بخواهیم به یاد مرگ بوده و آماده برای مردن باشیم.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم یکی از آثار ذکر موت را خوش خلقی دانست و ابراز کرد:‌ کسانی که به یاد مرگ هستند می‌دانند اگر فردی را برجانند باید در آخرت پاسخگو باشند.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان این‌که یاد مرگ آتش حرص و طمع را در انسان خاموش می‌کند، افزود: ذکر موت انسان را بزرگ کرده و دنیا در نظر چنین انسانی حقیر می‌شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر این‌که علمای ما حتی در اواخر عمر نیز به دنبال کسب علم و دانش بودند، بیان کرد:‌ فرهنگ دینی ما می‌گوید که تا لحظه آخر باید به دنبال علم و کسب حلال رفت و این که برخی خود را آخر عمر بازنشسته می‌کنند مورد تأیید اسلام نیست.

ذکر موت بهترین عامل محاسبه نفس است

آیت‌الله فاضل لنکرانی زهد را از دیگر ثمرات ذکر موت عنوان کرد و افزود:‌ امام باقر(ع) می‌فرمایند، حضرت علی(ع) پس از نماز رو به مردم کرده و می‌گفتند ای مردم؛ آماده شوید، بانگ رحیل برای همه زده شده است و این مسأله باید مورد توجه ائمه جماعات قرار گیرد و به مردم هشدار دهند.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم تصریح کرد: بهترین راه و عامل برای محاسبه نفس ذکر موت است و سبب پویایی زندگی انسان می‌شود.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان این‌که یاد مرگ زندگی انسان را هدفمند می‌کند، ابراز کرد:‌ ذکر موت انسان را عاشق لقاءالله می‌کند و عداوت و کینه‌ها را از بین می‌برد؛ تمام مشاجرات و نزاع‌ها به خاطر این است که انسان از یاد مرگ غفلت کرده.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که عمروعاص به دنبال تخریب حضرت علی(ع) بود و سخنان ایشان را به شوخی تشبیه می‌کرد، خاطرنشان کرد: امیر مؤمنان در خطبه 84 نهج البلاغه می‌فرمایند: عمروعاص بین مردم شایعه کرده که من با شوخی مردم را سرگرم می‌کنم، او دورغ می‌گوید و خبر ندارد کسی که به یاد موت است به دنبال شوخ طبعی و بازی نیست.

وی انجام واجبات، ترک محرمات و توجه به مکارم اخلاق را از ویژگی‌های افراد یاد کننده موت برشمرد و گفت: انسان باید در ماه مبارک رمضان این گونه خود را تربیت کند.

آیت‌الله فاضل لنکرانی بر ضرورت درس گرفتن از سیره امام علی(ع) تأکید کرد و اظهار داشت: جملات و وصیت‌های امام علی(ع) باید مورد توجه ما قرار گیرد و باید از خدا بخواهیم که ذکرش همیشه و در همه حال همراه ما باشد./927/پ201/ج