فقه می تواند پاسخگوی همه حوادث واقعه معاصر باشد/ تبیین مناسبات فقه و علوم انسانی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم امشب در اختتامیه سومین همایش بین المللی علوم انسانی اسلامی که در سالن همایش های مدرسه امام کاظم(ع) قم برگزار شد، با اشاره به مناسبات علوم انسانی و فقه گفت: مناسبات به معنای رابطه و تعامل است و ما در صدد هستیم تا بررسی کنیم که علوم انسانی با فقه چه رابطه ای دارد.
وی با اشاره به مفهوم فقه افزود: در دوران معاصر فقه در 3 معنا به کار برده می شود، گاهی فقه به معنای دانش کاشف از شریعت است یعنی اگر شریعت بخشی از دین در نظر بگیریم دانش وجود دارد که عهده دار کشف شریعت است که در این صورت شریعت مکشوف و فقه کاشف می شود.
استاد سطح عالی حوزه علمیه قم با بیان این که گاهی فقه به معنای بخشی از دانش و گزاره های فقهی است، اظهار داشت: همچنین گاهی فقه به معنای نظام استنباط و کار فقیهانه با انگیزه کشف شریعت است؛ در علوم انسانی نیز به سختی می توان قراری واحد در تعریف آن پیدا کرد.
وی ادامه داد: علوم انسانی در تعریف، هویت و گستره شمول دارای اختلاف است، حتی این اختلاف در نام گذاری ها نیز نمایان است به گونه ای که گاهی به علوم انسانی علوم اخلاقی، فرهنگی واجتماعی گفته می شود که این در حالی است که برخی موارد نام برده شده را از علوم انسانی خارج می کنند.
حجت الاسلام والمسلمین علیدوست با بیان این که مسیرهای علوم انسانی بر اساس موضوع، هدف و ترکیبی از آن با یکدیگر متفاوت است، ابراز داشت: اگر در تقسیم علوم انسانی اختلاف وجود دارد در گستره نیز اختلاف پدید می آید؛ این اختلاف در فقه نیز وجود دارد.
وی عنوان کرد: علوم انسانی دانشی است که از هست ها و رابطه آن ها سخن می گوید وفقه نیز به معنای عملیات استنباط است، آنچه مسلم به شمار می رود این است که علوم انسانی می تواند به موضوع شناسی و مصداق شناسی در فقه کمک کند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه خاطرنشان کرد: اگر فقیه می خواهد فقه پاسخگویی به حوادث واقعه داشته باشد نمی تواند از آنچه که دانشمندان در علوم انسانی به آن می رسند بی نیاز باشد، علوم انسانی بدون تردید می تواند بازویی برای فقه در ساحت استنباط و تحقیق و اجرای دین باشد.
وی اضافه کرد: همچنین فقه می تواند به علوم انسانی جهت دهد یعنی یک دانشمند علوم انسانی اگر می خواهد وارد هنجارهای علوم انسانی شود بدون تردید نیازمند به فقه است، اگر علوم انسانی در بخش مبین هست ها بازویی برای فقه به شمار می رود در علوم انسانی در بخش گزاره های هنجاذی دقیقا باید متکی به فقه بود؛ اگر غیر ازاین فکر کنیم به جایی نمی رسیم.
حجت الاسلام والمسلمین علیدوست با بیان این که به ظرفیت های فقه باید توجه کرد، گفت: فقه بدون این که از هنجارهای شناخته شده خود خارج شود می تواند پاسخگوی همه حوادث واقعه در دنیای معاصر باشدالبته به شرطی که انرژی های نهفته در درون فقه پیدا شود؛ فقه و علوم انسانی نیازمند یکدیگر هستند./1323/پ202/ج