مهمترین تفاوت عرفان کاذب و صادق در پرداختن به نفس و عبور از آن است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام عبدالحمید واسطی معاون پژوهش مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، شب گذشته در سومین جلسه از محفل معنوی معرفتی «نفس عمیق» در محل جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در تبیین تفاوت اخلاق ومعنویت گفت: انسان متدین معنوی حس تعلق درونی به وجود بی نهایت دارد اما انسان اخلاقی، چنین حسی را درون خود ندارد.
وی افزود: کار اخلاق، تصحیح صفات است در حالی که کار معنویت، عبور از نفس است به گونه ای که درصد توجه فرد به خود و شؤون خود به صفر می رسد و تمام توجهاتش به خدا و رضای او معطوف می شود.
حجت الاسلام واسطی در تبیین فرآیندهای معنویت، اظهار کرد: درون مؤمن حسی وجود دارد که دائم و در همه حال او را به سمت خدا و حس حضور او می کشاند؛ قرآن کریم نیز در این باره می فرماید: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُم؛ مؤمنان کسانی اند که هنگامی که نام خدا برده می شود دلشان خاشع می شود».
استاد حوزه علمیه با بیان این که عشق به خداوند شاخصی برای تحقق هدف ایمان است، افزود: ذهنیات و دانسته های ما باید به حس درونی تبدیل شود؛ این حس که مهم ترین فارق اخلاق و معنویت به شمار می رود، عبور از خود و عشق به خدا است.
وی ادامه داد: وقتی انسان به جایی برسد که حقیقتا به خدا عشق و ایمان داشته و فدایی خدا باشد اصولا ریشه رذایل در وجودش از بین می رود.
حجت الاسلام واسطی با بیان این که فرق اساسی میان عرفان های کاذب و صادق، در متعلَق توجه است، گفت: عرفان های صوفیانه به دنبال تقویت نفس هستند برای نمونه، شیطان پرستان از توجه به خود به سمت فدا شدن و توجه کامل به شیطان می روند.
معاون پژوهش مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام اضافه کرد: در عرفان صوفی و بسیاری از عرفان های هندو، انسان از خود عادی منصرف می شود تا قوای نهفته نفس مانند مشاهده ماوراء و طی الارض، فعال شود اما در عرفان صادق، انسان از نفس و امور وابسته به آن عبور و با خودِ خدا عشق می کند.
فعالان جبهه فرهنگی از تقویت حس حضور خدا در خود، غفلت نکنند
وی، فرموده امیرمؤمنان علی(ع) در خطبه متقین که «متقین راهبان شب و شیران روز هستند» را راهبردی برای تعیین نحوه تحقق فرآیند معنویت برشمرد و افزود: نکته ای که حضرت در این عبارت به آن اشاره دارند خصوصا برای فعالان فرهنگی که درگیر کار و مشکلات هستند، بسیار ضروری است.
حجت الاسلام واسطی، تعبیر «شیران روز» را به معنای هیمنه و تسلط بر کار دانست و گفت: فعالان جبهه فرهنگی اگر در میان مشغله های بی حد خود فرصتی برای حس قلبی و عشق به خدا در شب ها نگذارند، در کار روزانه خود موفق نخواهند بود.
حس حضور خداوند در قلب بدون تمرکز حاصل نمی شود
وی با تأکید بر این که اصلی ترین ابزار در تحقق هر امری از جمله معنویت، تمرکز و نفی خواطر است، تصریح کرد: حس حضور خداوند در قلب بدون تمرکز حاصل نمی شود؛ همه اعمال عبادی ما یک لایه اخلاقی دارد که همان تعهد به وظیفه است و یک لایه معنوی دارد که حس حضور خدا است.
استاد حوزه علمیه با اشاره به حدیثی از امام صادق(ع) که می فرمایند: «خدا را طوری عبادت کن که گویی او را می بینی»، خاطرنشان کرد: نماز را باید به صورت گفت و گو با مخاطب خواند؛ نماز با حضور قلب یکی از ابزارهای عام تمرکز است.
گفتنی است سلسله نشست های معنوی معرفتی فعالان فرهنگی مشهد با عنوان «نفس عمیق» و با محوریت اخلاق عرفانی و خودسازی معنوی، دوشنبه شب ها در محل دفتر جبهه فرهنگی انقلاب مشهد برگزار می شود. عنوان این نشست ها برگرفته از سخن رهبر معظم انقلاب خطاب به فعالان فرهنگی در اردیبهشت ماه 92 است که فرمودند: «نفستان را نفس عمیق قرار بدهید؛ نگذارید نفستان بین راه قطع شود...»./930/202/ب3