نخستین شماره دوفصلنامه تخصصی سلفی‌پژوهی در بازار نشر
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نخستین شماره دوفصلنامه علمی تخصصی سلفی‌پژوهی ویژه بهار و تابستان 1394 از سوی مؤسسه دارالاعلام لمدرسة اهل‌البیت علیهم‌السلام چاپ و روانه بازار شد.
این فصلنامه شامل پنج مقاله به شرح ذیل است:
تعارض نظر ابن‌تیمیه با نظرات علمای اهل سنت در شأن نزول آیه ولایت
توسل، شفاعت، استغاثه؛ رفع نزاع با تبیینی جدید
نقد دیدگاه ناصرالقازی در مسأله رؤیت خداوند
بررسی تطبیقی دیدگاه وهابیت و اخوان‌المسلمین درباره بنی‌امیه
بررسی و نقد توحید در اندیشه سلفیه وهابی و سلفیه جهادی
تعارض نظر ابن‌تیمیه با نظرات علمای اهل سنت در شأن نزول آیه ولایت
احمد سعدی
ابوالفضل قاسمی
چکیده: بسیاری از دانشمندان اهل سنت به شأن نزول آیه ولایت در خصوص حضرت علی علیه‌السلام تصریح کرده‌اند. ابن‌تیمیه نخستین کسی است که با صراحت این شأن نزول را منکر شده، ادعای اجماع بر کذب بودن آن را مطرح کرده است.
این مقاله به بررسی نظریه ابن‌تیمیه در ادعای اجماع بر کذب بودن این شأن نزول پرداخته است. برای این منظور تاب‌های تفسیری علمای اهل‌سنت تا زمان حیات ابن‌تیمیه بررسی، و روایات صحابه در این شأن نزول از منابع اهل‌سنت جمع‌آوری شده است؛ یک مورد هم بررسی سندی شده است.
همچنین سخنان ابن‌تیمیه را درخصوص نقل‌نشدن این شأن نزول توسط علمای اهل‌سنت بررسی کرده‌ایم. در نهایت این نتیجه حاصل شد که ادعای ابن‌تیمیه صحیح نیست، بلکه اجماع بر صحت این شأن نزول وجود دارد و افرادی مانند بغوی، طبری و ابن ابی‌حاتم این حدیث را ذکر کرده‌اند، در حالی که ابن‌تیمیه مدعی است این افراد این حدیث را نقل نکرده‌اند.
توسل، شفاعت، استغاثه؛ رفع نزاع با تبیینی جدید
مهدی فرمانیان کاشانی
محمد معینی‌فر
چکیده: مسأله توسل و استغاثه از جمله مسائل کلامی است که فرق مختلف اسلامی درباره آن نظرات متفاوتی داده‌اند. برخی فرق اسلامی موارد مذکور را قبول دارند. اما برخی دیگر قبول ندارند و گروهی دیگر نیز معتقدان به توسل و شفاعت را کافر و کشتن ایشان را واجب می‌دانند. وهابی‌ها از جمله کسانی هستند که در زمینه توسل، شفاعت و استغاثه نظرات بسیار تند و تکفیری دارند؛ به گونه ای که بسیاری از مسلمانان را با حربه تکفیر از دایره اسلام بیرون رانده، قتل آنها را نیز جایز می‌شمارند.
پژوهش حاضر با کاویدن زوایای مختلف توسل، شفاعت و استغاثه اقسامی شانزده‌گانه را برای موارد مذکور ترسیم و محل نزاع با مخالفان را به صورت شفاف تقریر کرده است. از این اقسام، پنج قسم مربوط به توسل است که در تمام اقسام بین شیعه و وهابیت اختلاف است. پنج قسم مربوط به شفاعت است که در دو قسمت آن اختلاف است. شش قسم دیگرهم مربوط به استغاثه است.
نقد دیدگاه ناصرالقازی در مسأله رؤیت خداوند
رضا برنجکار
ابراهیم توکلی‌مقدم
چکیده: مسأله رؤیت خداوند متعال به وسیله چشم(قوه باصره) از مسائل کلامی با قدمتی است که از گذشته میان متکلمان فرقه‌های اسلامی محل بحث و اختلاف فراوان بوده است. بحث اصلی در این مسأله این است که آیا رؤیت خداوند از نظر ثبوتی ممکن است؟ همچنین پس از ثبوت امکان رؤیت خدا یا فارغ از آن، آیا در مقام اثبات دلیلی بر آن وجود دارد؟ امامیه اثناعشریه، زیدیه، اسماعیلیه، معتزله و اباضیه، جواز و وقوع رؤیت خداوند را عقلا و نقلا منکر شده‌اند؛ در مقابل اشعریه، ماتریدیه، سلفیه، اهل حدیث و فرقی دیگر از اهل‌سنت آن را عقلا جایز و نقلا در آخرت لازم دانسته‌اند.
در این نوشتار باید با نقد دیدگاه سلفیه، به ویژه ناصر القازی، نویسنده کتاب اصول مذهب الشیعه و اثبات محال‌بودن رؤیت بصری خداوند متعال در دنیا و آخرت، نشان داده شده است که دلایل عقلی و نقلی، بر عدم رؤیت بصری خداوند دلالت می‌کند.
بررسی تطبیقی دیدگاه وهابیت و اخوان‌المسلمین درباره بنی‌امیه
سید مهدی علیزاده‌موسوی
صادق مصلحی وادقانی
چکیده: بنی‌امیه در میان مسلمانان به دلیل دشمنی با اهل‌بیت علیهم‌السلام و به انحراف‌بردن تاریخ اسلام و حوادث ناگواری که به وجود آورده‌اند جایگاه مطلوبی ندارند. اما وهابیت به دفع از آنان پرداخته، سعی در تبرئه آنها داشته‌اند. معاویه را پادشاهی عادل و قدرتمند و سیاست‌مدار و صاحب فتوحات غرب جهان اسلام دانسته‌اند و علاوه بر این‌که از معاویه به بزرگی و قداست یاد می‌کنند دامن یزید بن معاویه را نیز از کشتن امام حسین علیه‌السلام پاک می‌دانند.
اخوان‌المسلمین اما در نگاهی منصفانه به تاریخ اسلام به انتقاد از معاویه و یزید پرداخته، با پذیرش جنایات منتسب به آنها، حکومت آنها را مبدأ انحراف از سیره خلفا و ریشه مشکلات سیاسی جهان اسلام به حساب آورده‌اند.
اختلاف نظر میان وهابیت و اخوان در مسائلی همچون مشروعیت حکومت بنی‌امیه، شخصیت و اعمال معاویه و حوادثی چون جنگ صفین، صلح امام حسن علیه‌السلام و شهادت امام حسین علیه‌السلام و حجر بن عدی به وضوح مشاهده می‌شود.
بررسی و نقد توحید در اندیشه سلفیه وهابی و سلفیه جهادی
حسین رجبی
مجید فاطمی‌نژاد
چکیده: گر چه مسأله توحید یکی ار اصول و مبانی اسلام است ولی تفاسیر مختلفی از آن شده است، به گونه‌ای که برخی گروه‌ها با تفسیر افراطی و متعصبانه‌ای که از توحید دارند، خود را توحیدی می‌خوانند و سایر مسلمانان را مشرک و کافر قلمداد می‌کنند. گروه سلفیه وهابی که رهبر فکری‌شان ابن‌تیمیه است و سلفیه جهادی که نظریه‌پرداز تفکرات انها سیدقطب است، از این طیف به شمار می‌روند.
این مقاله به بررسی و نقد توحید از دیدگاه آنها پرداخته است و باور دارد که این دو گروه گرچه در مبحث روان‌شناسی، با یکدیگر موافق‌اند ولی در حوزه معرفت‌شناسی سلفیان وهابی ظاهرگرا هستند و سلفیان جهادی قائل به تأویل شده‌اند. بنابراین، در حوزه معناشناسی هم با یکدیگر مخالف‌اند؛ چرا که وهابی‌ها باید ملتزم به تجسم شوند، برخلاف قطبی‌ها که تفسیری متفاوت از صفات خبری خداوند تعالی دارند. بر این اساس، رویکرد سلفیه وهابی در توحید «توحید القبوری» و سلفیه جهادی «توحید القصوری» است.
نخستین شماره دوفصلنامه علمی تخصصی سلفی‌پژوهی ویژه بهار و تابستان 1394 با قیمت 7000 تومان در 135 صفحه از سوی مؤسسه دارالاعلام لمدرسة اهل‌البیت علیهم‌السلام چاپ و روانه بازار شده است./907/پ202/ق