لایحه پیشنهادی برنامه ششم بستر قانونی برای انواع نفوذ فراهم می کند

اشکالات اساسی برنامه ششم توسعه؛ تعارض با مفاهیم الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
حجت الاسلام کشوری در تبیین پنج اشکال اساسی کارشناسان به برنامه ششم توسعه گفت: اولین اشکال این برنامه، تعارض با مفاهیم الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است.

 

 

وی با بیان این که درک تفصیلی از الگوی پیشرفت در سازمان مدیریت و برنامه ریزی وجود ندارد، افزود: با این که طی 10 سالی که تاکنون از طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت می گذرد، استدلال ها و نظریاتی برای شفاف سازی آن مطرح و تکالیف قانونی تعیین شده که دولت برنامه توسعه را با نگاه به آن تدوین کند(ماده اول برنامه پنجم کشور) اما متأسفانه سازمان مدیریت و برنامه ریزی در طراحی برنامه ها دچار غربزدگی است.

 

 

حجت الاسلام کشوری ادامه داد: برنامه ششم توسعه به واقعیاتی که در الگوی پیشرفت مد نظر است توجه نکرده و تنها مسائل اقتصادی را مسأله می داند.

 

 

اشکالات شکلی
وی، اشکالات شکلی را سومین اشکال برنامه ششم توسعه معرفی و تصریح کرد: برنامه ششم ماهیتا با 10 برنامه گذشته توسعه متفاوت است چنان که کارشناسان دولت معتقدند مدل های قبلی برنامه ریزی منسوخ شده و می خواهیم مدل جدید را ارائه دهیم. اما در این مدل جدید، مجلس از حیثیت نظارت مقطوع الید می شود و دولت قوانین خود نگاشته را اجرا می کند.

 

 

حجت الاسلام کشوری افزود: درصدد هستیم برنامه ریزی کشور را از مدل توسعه ای نجات داده و به سمت برنامه ریزی با نگاه پیشرفت سوق دهیم.

 

 

عدم انسجام درونی
وی از عدم انسجام درونی به عنوان چهارمین اشکال در برنامه ششم یاد کرد و گفت: گذشته از اشکالات شکلی ومحتوایی، سازمان مدیریت در واقع دارد با سرنوشت کشور بازی می کند؛ این سازمان مانند یک دستگاه کپی اسناد سایر مراکز برنامه ریزی جهان را ترجمه و در ایران به کار می گیرد. مشخص است برنامه از روی عجله تنظیم شده به گونه ای که صدر و ذیل آن دچار تعارض است.

 

 

دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی پیشرفت اضافه کرد: به عنوان مثال، برنامه ششم در ماده 19 بحث تعالی و مقاوم سازی فرهنگی را مطرح کرده و برای تحقق آن سه بند از جمله پرداخت حق پخش مسابقات ورزشی از سوی صداوسیما به فدراسیون ها یا تأکید بر عدالت جنسیتی را پیشنهاد داده است که هیچ یک از این موارد ربطی به تعالی فرهنگ ندارد.

 

 

وی یادآور شد: بازگشایی شعب دانشگاه های معتبر بین المللی که حداقل آسیب ان گسترش فضای ترجمه ای و شناسایی و جذب نخبگان داخلی است و تسهیل سازی نظام مجوزهای محصولات فرهنگی از جمله این موارد است.

 

 

وی با اشاره به یازده محور اصلی برنامه ششم  از جمله رویکرد اقتصادی، افزایش مالیات، توقف فعالیت های جدید عمرانی، کوچک سازی دولت، گسترش بیمه و اصلاح نظام پولی، افزود: با توجه به قاعده استقلال متن از مؤلف، تبادر معنایی از سند(بدون حضور مؤلفان) در طیف های مختلف تصمیم گیران و مجریان برنامه تست نشده است.

 

 

معاون پژوهشی مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام با اشاره به اظهارات ماهاتیر محمد به عنوان تئوریسین توسعه مالزی در خصوص علت سرعت توسعه در این کشور نسبت به کشورهای اسلامی، گفت: وی در کتاب «اسلام، دانش ومسائل بین الملل» می گوید ما به این نتیجه رسیدیم که هر چه امکانات و پول و سخت افزار فراهم کنیم، تا وقتی نیروی انسانی ماهر نباشد، تلف می شود بنابراین سراغ گسترش مهارت های انسانی رفتیم.

 

 

وی با اشاره به این که غرب سال ها است که از نظریه توسعه سخت افزاری به توسعه انسانی رسیده است، افزود: شاخص های توسعه انسانی در نظریات غربی شامل امید به زندگی، دستیابی به دانش و معرفت لازم برای زندگی و زندگی با درآمد مناسب است اما برنامه ششم توسعه حتی با شاخص حداقل سازمان ملل در توسعه انسانی همپوشانی لازم را ندارد.

 

 

حجت الاسلام واسطی ادامه داد: از سوی دیگر در مباحث روش تدوین برنامه، روش منطقی طبق مدل های برنامه ریزی راهبردی، در این برنامه شفاف سازی نشده است که بر مبنای چه مدلی است.

 

 

تجربه رویکرد اقتصادی در برنامه ریزی توسعه منسوخ شده است
این پژوهشگر با بیان این که حتی طبق نظریات علوم غربی، تجربه رویکرد اقتصادی در برنامه ریزی توسعه منسوخ شده است، تأکید کرد: رویکرد برنامه ششم باید از رویکرد اقتصادی به سمت توسعه انسانی آن هم طبق شاخص های توسعه انسانی برود، افزود: تا مهارت های انسانی اجتماعی مان اصلاح نشود هر کاری انجام دهیم توسط نیروی انسانی غیرماهر(از نظر تفکر، تصمیم گیری و عمل) از بین می رود.

 

 

مفاهیم مدرن غربی نمی تواند پاسخگوی جامعه ما باشد
حجت الاسلام کشوری در ادامه در پاسخ این پرسش که آیا الگوی توسعه غربی فی نفسه دارای مشکل است و نمی توان از آن استفاده کرد؟، گفت: شرایط کشور ما به لحاظ جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی، اعتقادی و غیره متفاوت از شرایط کشورهای غربی است و این تفاوت ها طبعا سبب تفاوت مسائل جامعه با غرب می شود.

 

 

وی با بیان این که مفاهیم مدرن غربی پاسخگوی نظام مسائل جامعه ما نیست، افزود: اگر نظام مسائل جامعه اسلامی مشخص نباشد، بازگشایی شعب دانشگاه های بین المللی منجر به حل مسائل جامعه غرب می شود نه مسائل داخلی.

 

 

دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی پیشرفت با اشاره به این که ایران تقریبا 70 سال سابقه برنامه ریزی با نگاه توسعه غربی را دارد که به لحاظ کمی خیلی بیش از سایر کشورها است، تصریح کرد: از سوی دیگر، اصطلاح الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از سال 1385 در دانشگاه سمنان وارد گفتمان انقلاب شد و در برنامه ششم توسعه، برای نخستین بار میان 10 سال گفتمان الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و برنامه ریزی با نگاه توسعه غربی تلاقی صورت گرفته است.

 

 

وی با اشاره به اذعان مسؤولان و کارشناسان نسبت به عملیاتی نشدن برنامه های توسعه در ایران، در تبیین علل آن گفت: یکی از علت های این امر عدم رعایت شرایط فرهنگی ملت ایران است؛ مردم ایران، عقاید، اخلاق، فکر، رفتار و سبک زندگی خاص خود را دارند که نظام مسائل خاصی را در ذهنشان رقم می زنند.

 

 

 

وی با بیان این که برای جلب مشارکت مردمی یا باید فرهنگ آنان مطابق با برنامه توسعه اصلاح شود یا نظام مسائل مردم در برنامه ریزی توسعه لحاظ شود، افزود: جریان توسعه گرا در ایران از بدو تولد خود که پیش از سال 1327 بود، همواره برای تحقق راهکار نخست و اصلاح فرهنگ به فرهنگ اقتصادی تلاش کرده است تا برنامه های توسعه در این بستر عملیاتی شود ولی همیشه با شکست مواجه شده و با این وجود در برنامه ششم باز هم این تلاش تکرار شده است.

 

 

حجت الاسلام کشوری گفت: افزون بر توجه به مسائل بومی ایران، مسائلی چون ترجمه زدایی از پایان نامه ها، مسأله پیشگیری از جرم و مقاوم سازی اقتصاد نیز باید در برنامه ششم مطابق با الگوی پیشرفت مورد بازنگری قرار گیرد.

 

 

 دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی پیشرفت یادآور شد: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با توجه به ضرورت اداره کشور با نگاه علمی، بر ترجمه زدایی از پایان نامه ها تأکید دارد چرا که امروز آنچه نخبگان در پایان نامه ها می نویسند یا کلی گویی است یا ربطی به مسائل جامعه ندارد.

 

حجت الاسلام کشوری با بیان این که گسترش جرم به معنای گسترش اصطکاک اراده ها و اصطکاک اراده ها، ضد برهم افزایی و ضدپیشرفت است، ادامه داد: امروز پیشگیری از جرم در کشور ما گذشته از مباحث قضایی، حیثیت امینیتی پیدا کرده و باید از نخبگان برای نظریه پردازی در حل این معضل دعوت شود.

 

 

خواهان حل مسائل اقتصادی هستیم اما نه به قیمت از دست رفتن امنیت مان
دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی پیشرفت در خصوص ضرورت مقاوم سازی اقتصاد نیز گفت: ما خواهان حل مسائل اقتصادی هستیم اما نه به قیمت از دست رفتن امنیت مان.

 

 

وی خاطرنشان کرد: در مرکز اسلامی ایرانی الگوی پیشرفت، دومین نمونه سازی ما، در زمینه مدیریت شهری با نگاه اسلام است که ایده آن از وضعیت نگران کننده مدیریت شهری مشهد که حاصل نگاه اقتصادی به مسأله زیارت است، گرفته شد.

 

 

حجت الاسلام کشوری با بیان این که پس از 37 سال نتوانسته ایم در شهری مذهبی مانند مشهد به سمت مدل شهری مبتنی بر مفاهیم انقلاب برویم، تصریح کرد: متأسفانه در برنامه توسعه شهری مشهد، زیارت امام رضا(ع)، توریسم مذهبی معرفی شده که در نتیجه مفاهیمی از این دست،  در چند سال آینده مشهد شهری توریستی با محوریت توریسم پزشکی، مذهبی و تفریحی می شود.

 

 

 برنامه توسعه باید تمرکز راهبردی در نقشه کلان کشور و مقیاس تمدن سازی ایجاد کند
حجت الاسلام واسطی در ادامه گفت: هویت توسعه و پیشرفت به معنای ایجاد ساختارها و سیستم های معرفت، قانون و فرهنگ به هم پیوسته است که فرآینده های آن بتواند تمام ابعاد ولایه های هرم نیازهای انسان را به صورت پایدار پوشش دهد.

 

 

وی با بیان این که اگر قرار برنامه توسعه نوشته شود باید مشخص باشد بر اساس چه مدل نیازی نوشته می شود، افزود: مدل نیازها یک راهنما است بدین معنا که سایر امور بر اساس آن شکل داده می شوند.

 

 

این پژوهشگر نخبه اظهار کرد: از ارائه برنامه توسعه صرفا دانش بنیان باید به سمت برنامه با رویکرد مهارت محور حرکت کنیم؛ تابع تبدیل ورودی به خروجی در فضای توسعه، مهارت های انسانی(کلان و خرد) است چنان که ارائه درس زندگی به عنوان ماده درسی پس از استقرار حکومت، در پروتکل های صهیون مورد تأکید قرار گرفته است.

 

 

وی خاطرنشان کرد: برای برنامه ریزی راهبردی در مقیاس کشوری باید اولویت ها، ساختارها و فرآینده های بهینه در مقیاس کشوری برای دستیابی به اهداف بالادستی تعیین شود(تمرکز راهبردی).

 

 

حجت الاسلام واسطی، ابراز کرد: مطابق رویکرد تمدنی که به فرموده رهبر معظم انقلاب، دستورالعمل جدی نظام است، برنامه توسعه باید تمرکز راهبردی در نقشه کلان کشور و مقیاس تمدن سازی ایجاد کند.

 

 

معاون پژوهشی مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، فهرست بلندبالای اهداف، راهبردها و شاخص ها را از علت های اصلی اجرا نشدن برنامه های توسعه عنوان و تصریح کرد: برنامه توسعه باید در پازل چشم انداز کشور تعریف شود و برنامه ها با هم انسجام و همبستگی داشته و مکمل هم باشند.

 

 

وی، اصلاح ساختاری، بهینه سازی فرآیندها، بهینه سازی نیروی انسانی، بهینه سازی منابع و بهینه سازی محیط عملکرد را مراحل برنامه های مختلف چشم انداز معرفی و اضافه کرد: برنامه ششم حداقل باید رویکرد اصلاح ساختاری داشته باشد؛ هنر اصلاح ساختار این است که حلقه های بعد را با خود به همراه می آورد.

 

 

 

وی با بیان این که خروجی این هدایت در سه حوزه آخرت(سعادت افراد)، فرد(آسایش افراد) و جامعه(بر هم افزایی) نمود می یابد، افزود: برای رفع آسیب عدم توجه به هدایت در برنامه توسعه، ما قید نظریه مولد حکم در بالای هر حکم را پیشنهاد می دهیم.

 

 

دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی پیشرفت یادآور شد: اگر هدایت در برنامه ریزی لحاظ نشود، مانع بزرگ عدم تفاهم بر سر راه الگوی پیشرفت نیز به وجود خواهد آمد.