خطبه فدکیه نشانه حقانیت اهل بیت است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی ، ظهر امروز در کلاس اخلاق که در محل مسجد موسسه اسراء برگزار شد به بررسی ابعاد علمی، سیاسی و اجتماعی خطبه فدکیه حضرت فاطمه زهرا(س) پرداخت و گفت: این خطبه جایگاه والای علمی حضرت زهرا(س) را در تاریخ به ثبت رسانده است.

مفسر قرآن کریم با اشاره به اینکه حفظ خطبه فدکیه باید بین طلاب به فرهنگ عمومی تبدیل شود، اظهار داشت: این خطبه باید به‌صورت واحد درسی در حوزه علمیه تدریس و مورد مباحثه قرار گیرد.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه در اصول کافی مرحوم کلینی در کافی از سوی خود هیچ‌گونه مطلب و شرحی بر احادیث منقول نیاورده است، اظهار کرد: باوجود چنین سیره نوشتاری که در اصول کافی با وضوح دیده می‌شود وقتی مرحوم کلینی به این خطبه می‌رسد به شرح آن می‌پردازد.

مفسر قرآن کریم با اشاره به شرح مندرج در ذیل خطبه فدکیه در اصول کافی گفت: مرحوم کلینی در ذیل این خطبه آورده است«اگر جن و انس جمع شود و امام معصوم و پیامبری نباشد هرگز نمی‌توانند این‌چنین خطبه‌ای را بیاورند»؛ بنابراین خضوع و خشوع مرحوم کلینی در مقابل این خطبه با این جملات به‌وضوح قابل‌اثبات است.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به اینکه شیخ صدوق در ذیل این حدیث نیز شرح قابل‌تأملی را بیان فرموده است، اظهار داشت: شیخ صدوق در ذیل این حدیث آورده است« پیامبری جز پیامبر اسلام نمی‌تواند چنین خطبه‌ای بیاورد».

مفسر قرآن کریم به تبیین فرازی از این خطبه بلیغ پرداخت و گفت: برخی شبهه‌ای مطرح می‌کنند مبنی بر اینکه «مِن لاشیء ؛ لاشیء که نمی‌تواند مبدأ چیزی باشد که خدا از لاشیء چیزی را خلق بکند و شی‌ء هم که از نقیضین بیرون نیست مِن شی‌ء باشد محال مِن لاشیء باشد محال است».

حضرت آیت‌الله جوادی آملی به تبیین ابعاد علمی این شبهه با استناد به خطبه فدکیه پرداخت و گفت: جواب این است که «نقیض مِن شی‌ء، مِن لاشیء نیست وگرنه هر دو می‌شود موجبه نقضی مِن شی‌ء، لا مِن شی‌ء است نه مِن لاشیء شبهه ‌این است که عالَم را مِن شی‌ء خلق کرد یا مِن لاشیء هر دو محال است مِن شی‌ء خلق کرده باشد محال، مِن لاشیء خلق کرده باشد محال رفع نقیضین هم که محال؛ بنابراین پاسخش این است که نقیض مِن شی‌ء، لا مِن شی‌ء است نقیض کلٍّ رفعٌ أو مرفوع نقیض مِن شی‌ء، مِن لاشیء نیست وگرنه هر دو می‌شود وجودی».

استاد درس خارج حوزه علمیه با اشاره به اینکه «نقیض مِن شی‌ء، لا من شی‌ء» است، اظهار کرد: این نکته نیز در خطبه حضرت علی(ع) و هم در خطبه حضرت زهرا (س) موجود است چراکه در آغاز این خطبه که بعد از چند جمله ابتدأ الاشیاء لا مِن شی‌ء خدا بدیع السماوات و الارض صراحتا بیان شده است.

مفسر قرآن کریم با اشاره به اینکه حضرت زهرا در بیان این نوع از حقیقت اعتقادی وجود اقدس ذات حق‌تعالی تنها نوآور تاریخ است، اظهار کرد: حضرت زهرا(س) 25 سال قبل از حضرت علی(ع) این خطبه را ایراد فرموده‌اند و نتیجه آن این است که عالَم را از چیزی خلق نکرد.

وی در ادامه به تشریح این فراز از خطبه پرداخت و گفت: نه خداوند از «لاشیء» خلق کرد؛ بنابراین «ابتدأ الاشیاء لا مِن شی‌ء نه من لاشیء» بوده است و اگر دقیق به بررسی منابع علمی و دینی پرداخته شود مشاهده خواهیم کرد که این جمله قصار هم در خطبه نهج‌البلاغه است هم در خطبه حضرت زهرا(س) با این تفاوت که وجود مبارک حضرت زهرا(س) تقریباً 25 سال قبل از حضرت و در حقیقت در زمان فتنه غصب فدک ایراد فرموده‌اند این در حالی است که حضرت علی(ع) در زمان حکومتشان این خطبه‌ها را برای مردم ایراد فرموده‌اند که در ابتدای نهج الابلاغه خطبه اول آمده است.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی به تشریح شرایط ایراد خطبه در زمان غصب ولایت پرداخت و گفت: حضرت زهرا(س) خطاب به غاصبان ولایت فرمودند « أفحکم الجاهلیة یَبقون و مَن أحسن مِن الله حکماً لقوم یؤقنون أفلا تعلمون بلی قد تجلّی لکم کالشمس الضاحیة انی ابنته أیّها المسلمون أاُغلبُ علی إرثی یأبن أبی قحافه أفی کتاب الله أن ترث أباک و لا أرث ابی».

وی ادامه داد: بعد در آن جمله بعدی این حضرت خطبه را ادامه می‌دهد « تو ارث می‌بری ولی من از پدرم ارث نمی‌برم، به مردم خطاب کرد: همه شما حاضرید دارید می‌بینید ارث مرا دارند هضم می‌کنند»./837/پ202/ج