کمال جویی انسان مسیر رسیدن به توحید است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت ­الله سیدمحمد امین خراسانی، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در درس اخلاق خود در قم، به نقش فطرت کمال جویی در انسان اشاره کرد و اظهار داشت: با توجه به این که انسان دارای فطرت کمال جویی و کمال طلبی است و حس زیبایی دوستی در نهاد آدمی به ودیعه گذاشته شده است، انسان هر چیزی که دارای جمال و کمال باشد را محبوب خود می داند؛ بنابراین از طریق حس کمال جویی و محبتی که انسان نسبت به کمال دارد، می تواند مسیر توحید را دنبال کند و یکی از راه های سیر و سلوک برای وصال به محبوب و لقاءالله، طریق محبت است.

وی تصریح کرد: برای این که انسان در گزینش محبوب دچار خطا نشود، باید دامنه شناخت خود را توسعه، عمق و غنا بخشد، وگرنه در نهایت اگر انسان در گزینش محبوبی که شایسته و لایق مقامی باشد که انسان محبت خود را نسبت به او ابراز کند، ولو جنبه مجازی داشته باشد و خطا کند، در نهایت وقتی به محبوب رسید، ملاحظه خواهد کرد که او را بی نیاز نمی کند و به دنبال دیگری خواهد بود.

انتخاب مسیر درست همراه با معرفت لازمه وصال زودتر به خدا است

آیت ­الله امین انتخاب مسیر درست به همراه معرفت را لازمه وصال زودتر به خدا عنوان کرد و گفت: انتخاب نادرست، انسان را به محبوب حقیقی و خدای متعال می رساند، اما راهی دور و دراز و پر فراز و نشیب را باید طی کند؛ بنابراین شناخت و معرفت در مرحله اول برای این که انسان راه را به درستی انتخاب کند، فوق العاده اهمیت دارد؛ اگر در همان ابتدا با معرفت خود بتوانیم مسیر درستی را در راه نیل به محبوب انتخاب کنیم، وصال زودتر محقق می شود.

استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با اشاره به نظر عرفا درباره عشق یادآور شد: عرفا برای عشق و محبت تعاریفی کرده اند که عمده آنها ناظر به اثر محبت است که اگر محبتی باشد، چه اثری در محب ایجاد می کند؛ یکی از تعاریف ارائه شده درباره محبت عبارت است از این که انسان هر علقه ای که دارد را نثار محبوب کند و دریغ نورزد؛ از این مطلب می توان پی برد یکی از راه های بسیار مهم برای وصال و لقای حضرت حق، عبارت از نیل به مقام فنا است، یعنی در محبوب فانی شود.

وی افزود: اگر محب، محب صادقی باشد که محبوب خود را عارفانه انتخاب کرده باشد، این محبت او را برای دیدن همه چیز در وجود محبوب می رساند؛ تعریف دیگر درباره عشق عبارت است از آتشی که در دل و درون عاشق و محب برافروخته می شود، به گونه ای که هر محبت و علاقه ای به غیر محبوب و غیر خدا را می سوزاند و اگر انسان تمام وقت خود را برای یافتن چنین محبتی و جای گرفتن در قلب مصروف کند، ارزش دارد.

اهمیت مقدم کردن محبوب حقیقی بر محبوب مجازی

آیت ­الله امین به اهمیت مقدم کردن خدا بر هر مسأله ای پرداخت و اظهار داشت: انسان همیشه همراهانی دارد که با آنها همراهی می کند و یک نوع علقه و مودتی میان این دوستان وجود دارد و از یک طرف انسان محبت خدا و از طرف دیگر محبت دوستان را در دل دارد؛ عشق واقعی عبارت است از این که انسان محبوب را بر هر مصحوبی مقدم بدارد؛ یعنی به اینها اهمیت ندهد و آن محبوب حقیقی یعنی خدا را همه چیز تلقی کند.

استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با بیان این که انسان باید در راستای رضایت محبوب حقیقی قدم بردارد، تصریح کرد: در تعریف دیگر از عرفا آمده است که اگر عشق و اظهار علاقه به محبوب صادقانه باشد و برای محبوب کشف شود که محب در اظهار محبت صداقت دارد، چنین محبتی مبتنی بر معرفت خواهد بود و جنبه معرفتی دارد، کار هایی را محب انجام می دهد که مورد پسند محبوب است؛ چرا که می داند اگر آنچه سبب رنج محبوب باشد و انجام دهد، راهی به او نخواهد داشت؛ در عشق های مجازی و کذایی در صورتی معشوق، عاشق را به خود راه می دهد که محب کارهایی که انجام می دهد، مورد پسند محبوب واقع شود؛ در عشق حقیقی که عشق انسان با ایمان و عارف نسبت به خداوند سبحان است، همین معنا است.

وی افزود: محب صادق می داند که باید رضایت محبوب را جلب کند تا وصال تحقق پیدا کند؛ بدون جلب رضایت او امکان وصال نخواهد بود؛ وصال یعنی این که پرده ها کنار می رود و قرب الهی به معنای کشف حجاب ها است؛ قرب یعنی این که حجاب های متعدد و ضخیم بین محب و محبوب از بین می رود.

لزوم کسب رضایت خدا در برطرف کردن حجاب های نورانی و ظلمانی

آیت ­الله امین مدنظر قرار دادن رضایت خدا در کارها لازمه برطرف کردن حجاب های نورانی و ظلمانی دانست و یادآور شد: حجاب مختلف بوده که برخی از حجاب های ظلمانی است که به نفس انسان بر می گردد؛ انسان خود باید با ارائه و عملکرد صحیح خود در راستای رضایت خدا تلاش کرده و حجاب ها را کنار بزند؛ برخی حجاب های نورانی بوده و مربوط به دست محبوب است و او باید این حجاب ها را کنار بزند و آن هنگامی است که انسان به صورت کامل مرضی خدا قرار گیرد.

استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با بیان این که کشف اسرار عنایتی از سوی محبوب به محب است، اظهار داشت: عشق موجب می شود که انسان مرحله به مرحله نزدیک شود و حجاب ها یکی پس از دیگر کنار برود و اسرار پشت پرده کشف شود؛ البته انکشاف بوده، یعنی این عنایت محبوب به محب است.

عنایت محبوب حقیقی سبب جذب محب می شود

وی با بیان این که عنایت محبوب حقیقی سبب جذب محب می شود، خاطرنشان کرد: آن چیزی که موجب جذب محب به سوی محبوب شده، عنایت و تجلی است که محبوب برای محب می کند و هر چه انسان پیش برود، تجلی بیشتر خواهد شد و هر چه تجلی حق در وجود محب بیشتر شود، آن ارادت نسبت به محبوب حقیقی بیشتر می شود؛ بنابراین با شتاب بیشتری به سوی محبوب سیر می کند و محبوب نیز با اشتیاق از محبان خود استقبال می کند و آنها مجذوب می شوند.

آیت ­الله امین محبت قلبی را قابل انعکاس در اعمال و افعال فرد دانست و تصریح کرد: عرفان باید عملی بوده و محبت ها نیز باید قلبی باشد که در این صورت در اعمال و افعال و رفتار فرد انعکاس پیدا خواهد کرد؛ توصیف عشق و محبت، اثری ندارد، اثر آن هنگامی است که عشق و محبت قلبی نسبت به خدای سبحان در وجود انسان محقق نشود، تعاریف را نخواهد فهمید./822/پ202/س