مصادیق انفاق/ امام حسن مجتبی الگوی بی‌‌بدیل انفاق و اخلاق

حجت الاسلام والمسلمین سید احمد رهنمایی، عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) و پژوهشگر روان شناسی و تربیت اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به سیره امام مجتبی(ع) در ارتباط با انفاق و توجه به محرومان اظهار داشت: در تاریخ وجود ندارد شخصی در خانه حضرت رفته و نا امید برگشته باشد و ایشان حتی به افرادی که محبت و علاقه ای نسبت به خاندان نبوت نداشتند نیز احسان و کمک می کردند.

توجه به مواسات در زندگی امام مجتبی(ع)

وی ادامه داد: امام مجتبی(ع) در طول زندگانی خود بارها اموال خود را میان مردم مواسات کرد یعنی همه دارایی خود را بین خود و نیازمندان تقسیم کرد همانگونه که در صلوات شعبانیه از خداوند می خواهیم «و ارْزُقْنِي مُوَاسَاةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَيْهِ مِن رِزْقِكَ» و تا اندازه ای این مطلب در سیره امام مجتبی(ع) مشهود بود که حضرت به کریم اهل بیت(ع) معروف شد.

حجت الاسلام والمسلمین رهنمایی در تبیین معنای کریم عنوان داشت: کریم انسانی است که به خود و دارایی خود نگاه نمی کند و حتی به فرد نیازمند و دین و مذهب او هم توجهی ندارد و ما فوق توان خود بذل و بخشش می کند و نمی گذارد فرد مقابل از او نا امید شود؛ امام مجتبی(ع) می فرمود این اشتباه است که تصور کنیم مالی که در راه خدا داده ایم از دست رفته است این تصور افراد بخیل است، بلکه مالی که برای خود نگاه می داریم فانی و آن چه انفاق کرده ایم برای ما می ماند.

وی با اشاره به جنبه دیگر الگویی امام مجتبی(ع) ابراز داشت: بالاتر از بذل مال آن چه که در زندگانی امام مجتبی(ع) به چشم می آید بذل اخلاقه شایسته بود که همین مورد نیز ایشان را از دیگران ممتاز کرده بود؛ بارها پیش می آمد افرادی به ایشان و امیرمؤنان دشنام داده و جسارت می کردند ولی حضرت با مهر و عطوفت برخود کرده و آن ها را شرمنده می کرد.

امام مجتبی(ع) الگوی کامل در انفاق و اخلاق

عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) اضافه کرد: امام مجتبی(ع) برای افرادی که می خواهند در راه خدا بذل مال کنند الگویی کامل و برای افرادی نیز که به دنبال کسب سجایای اخلاقی هستند نمونه ای تمام نشدنی است، بنابراین جا دارد در برخورد با ناملایمات از این خلق شایسته الگوبرداری کرده و از بذل اخلاق نیکو دریغ نکنیم، بنابراین سیره و روش امام مجتبی سرتاسر برای ما درس و الگو است.

وی با بیان این که نباید دارایی کم مانع انفاق در راه خدا شود، خاطرنشان ساخت: در کلام خود امام مجتبی(ع) است که فردی از ایشان پرسید بخشش چیست؟ که حضرت در پاسخ فرمودند «الجود بذل المجهود» به معنای آن که بخشش به اندازه توان است، بنابراین هرکس هر اندازه وسع مالی دارد می تواند انفاق کند و از آن دریغ نکند؛ اگر فردی مال و اموالی دارد از بذل و بخشش غافل نبوده و در راه خدا مصرف کند و آن کس هم که ندارد این حالت مثبت را در خود زنده نگاه دارد و از چشم و هم چشمی بپرهیزد.

گاهی یک برخورد شایسته انفاق است

پژوهشگر روان شناسی و تربیت اسلامی ادامه داد: برای این که انسان از انفاق کنندگان در راه خدا به حساب آید نیازی نیست حتما مالی را در راه خدا بدهد بلکه یک برخورد شایسته، یک نیت خیر، یک مهربانی، یک مشاوره خوب و یک حل کردن مشکل خانوادگی می تواند انسان را از انفاق کنندگان واقعی به حساب بیاورد.

وی در پایان با بیان این که برخی افراد زبان خوبی دارند که می توانند با آن مشکلی را حل کنند، یادآور شد: اگر فردی با زبان خود خصومتی را حل کند و دشمنی و کینه ای را از میان بردارد، گره ای را باز کند این هم از مصادیق انفاق است چراکه سیره کریم اهل بیت(ع) نیز فقط به بذل و بخشش مال اختصاص نداشت./1330/ت302/ی