پاسخ آیت الله سبحانی به شبهات وهابیت درباره توسل و شفاعت
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حضرت آیت الله جعفر سبحانی، در مدرسه علمیه عالی نواب در ادامه سلسله جلسات بررسی مبانی فکری ابن تیمیه و وهابیت به ادامه مبحث توسل به برزخیان پرداخت و گفت: حقیقت توسل به دعای اولیای الهی این است که انسان از یکی از بندگان صالح و مقرب خدا بخواهد که در حق او دعا کند. در این موضوع اختلافی با وهابیت وجود ندارد زیرا قرآن کریم نیز فرمان می‌دهد که مردم خدمت رسول خدا (ص) برسند و از ایشان بخواهند برای آن‌ها طلب مغفرت کند.
وی در ادامه بعد از ذکر چند آیه‌ای که توسل به دعای اولیاء الهی را تأیید می‌کرد، افزود: ابن تیمیه و پیرو مکتب او، محمدبن عبدالوهاب درخواست از پیامبر (ص) در زمان حیات را می‌پذیرند اما برای درخواست از ایشان پس از رحلت شبهاتی وارد می‌کنند.
با از دنیا رفتن پیامبر، انسان‌ها از ایشان محروم نمی‌شوند
این مرجع تقلید به اولین شبهه وهابیت در این موضوع اشاره کرد و گفت: آن‌ها می‌گویند از زمانی که پیامبر (ص) از دنیا رفت مسلمان‌ها از این نعمت محروم ماندند و اگر شخصی بگوید؛ (یا رسول الله اشفع لنا عندالله) کار اشتباهی انجام داده است و بدعت نموده است.
وی به صورت سؤال از وهابیت پرسید: آیا شخصیت پیامبر (ص) در بدن مادی او خلاصه می‌شود؟ قطعاً وهابیت باید بگوید، نه. زیرا به دلایلی که قبلا ذکر شد که انسان‌ها علاوه بر بدن، دارای روح مُدرِکی هستند حرف آن‌ها نفی می‌شود.
ارتباط با پیامبر (ص) هیچگاه قطع نمی‌شود
استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم ضمن سؤال دیگری از وهابیت، گفت: از آن‌ها می‌پرسیم آیا روح قدسیه رسول خدا در برزخ زنده است یا نه؟ حتما باید بگویند زنده است. در جایی که شهیدان زنده هسند رسول خدا که پیامبر (ص) شهیدان است زنده خواهد بود.
وی با طرح سؤال، آیا ارتباط ما با پیامبر (ص) برقرار است یا نه؟، پاسخ داد: اگر وهابیت بگوید برقرار نیست، از آنان سؤال می‌کنیم سلام بر پیامبر (ص) در نماز چه معنایی دارد که همگان و حتی شما این کار را انجام می‌دهید؟! بنابر این با ایشان ارتباط داریم و این ارتباط هیچگاه قطع نخواهد شد.
حضرت آیت‌الله سبحانی با بیان شبهه دوم که درخواست از میت سودی ندارد، گفت: ثابت کردیم که حقیقت انسان در بدن خلاصه نمی‌شود زیرا ثابت کردیم که روح انسان پس از مرگ باقی و جاودانه است. افزون بر این روشن کردیم که پیوند ما با ارواح برقرار است، بنابراین چرا باید درخواست از پیامبر (ص) خالی از فایده باشد؟!
این مرجع تقلید به بیان شبهه سوم، وجود مانع از شنیدن دعا توسط میت اشاره کرد و بیان داشت: در آیه‌ای از قرآن کریم خداوند می‌فرماید، در برابر مردگان تا روز قیامت مانعی وجود دارد که ارتباط ما را با آن‌ها قطع می‌کند. برداشتی که وهابیت از این آیه دارند حاکی از آن است که قبل و بعد آیه را ندیده‌اند و نتیجه‌ای که می‌خواستند، گرفته‌اند که این نتیجه درست نیست.
برزخ مانع بازگشت اموات به دنیا است نه مانع شنیدن دعا
وی اضافه کرد: زیرا برزخ مانع از برگشت اموات به دنیا است نه مانع شنیدن دعا. قبل آیه مذکور خداوند درباره مرگ و درخواست اموات برای بازگشت به دنیا سخن می‌گوید و خداوند نیز سخن آن‌ها را به دو دلیل رد می‌کند، اول) آن‌ها این حرف را می‌زنند که بازگردند و کارهای خود را اصلاح کنند اما زمانی که بازگردند به همان کارهای گذشته خودشان ادامه می‌دهند. دوم) برزخ مانع بازگشت آن‌ها خواهد بود.
حضرت آیت‌الله سبحانی به بیان آخرین شبهه در این موضوع پرداخت که وهابیت می‌گوید؛ در آیه ۸۰ سوره نمل خداوند مشرکان را به مردگان تشبیه کرده است، بنابر این مردگان نیز نمی‌توانند صدایی را بشنوند، وی در پاسخ به آن گفت: هدف آیه از تشبیه مشرکان به مردگان، نشنیدن آن‌ها نیست بلکه سود نبردن هر دو است. به این دلیل که مشرکان وحی الهی را می‌شنیدند اما از شنیدن آن سودی نمی‌بردند.
وی در ادامه افزود: بنابراین وجه شبه سود نبردن است، نه این‌که یک طرف(مشرکان) می‌شنوند ولی سود نمی‌برند و طرف دیگر (میت) اصلا نمی‌شنوند این نوع تفکیک برخلاف ظاهر آیه است. ظاهر آیه این است که وجه شبه در دو طرف یکسان است و آن سود نبردن از سخن گویندگان است.
استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم به بیان تبرک به آثار اولیاء خدا پرداخت و تصریح کرد: جهانی که ما در آن زندگی می‌کنیم، جهان اسباب و مسببات است و هر رویدادی از رویداد دیگر پدید می‌آید، قرآن کریم در آیات متعددی به تأثیر اسباب طبیعی تصریح کرده است بنابر این مانعی ندارد که گاهی برخی از پدیده‌ها از طریقی غیر از سبب طبیعی نیز به وجود آیند که در اصطلاع علماء به آن کرامت می‌گویند.
وی به وجود معنای کرامت در آیات قرآن کریم اشاره کرد و به عنوان نمونه گفت: یعقوب(ع) سال‌ها در فراق فرزندش حضرت یوسف (ع) گریست به همین دلیل نابینا شد. پزشکان برای او نتوانستند کاری انجام دهند اما با لمس پیراهن فرزندش چشم‌های ایشان بهبود یافت. شکی نیست که مؤثر واقعی و بینایی بخش خداست اما مشیت خدا بر این تعلق گرفته که این رویداد از طریق انداختن پیراهن یوسف انجام شود.
تبرک جستن به ضریح رسول خدا، درخواست شفا از خدا است
حضرت آیت‌الله سبحانی به بیان این‌که مسلمان‌ها به ضریح رسول خدا (ص) یا ضریح اولیاء خدا تبرک می‌جویند، همه درخواست شفا از خدا دارند اما از طریق آثار وابسته به اولیاء خدا، افزود: بررسی زندگانی یاران رسول خدا (ص) مسئله‌ای را روشن می‌سازد که آنان پیوسته به پیامبر (ص) تبرک می‌جستند و هنگامی که رسول خدا (ص) وضو می‌گرفتند قطرات آب وضوی ایشان را به سر و صورت خود می‌کشیدند و تبرک می‌جستند.
وی در ادامه به اندیشه جدید وهابیت برای توجیه مسئله تبرک جستن صحابه به پیامبر (ص) اشاره کرد و گفت: آن‌ها می‌گویند صحابه به چیزهایی مثل قطر‌ه‌های آب و موهای پیامبر (ص) تبرک می‌کردند که به ایشان متصل بوده است، اما ضریح ایشان بعدها ساخته شده و تماسی با بدن ایشان نداشته است.
این مرجع تقلید در پاسخ به این عقیده وهابیت تصریح کرد: آنان با این توجیه، اصلی را که همگان قبول دارند ابطال کرده‌اند و حتی تأثیر علل طبیعی را منکر می‌شوند و تمام علل و اسباب را نادیده می‌گیرند و تنها به یک علت، آن هم خدا معتقد می‌شوند. در این موقع سؤال می‌شود، بین باز مانده بدن پیامبر (ص) با آنچه تماس نداشته چه فرقی وجود دارد؟!
وی در ادامه ضمن سؤال، چرا شیخین اصرار داشتند کنار قبر رسول خدا (ص) به خاک سپرده شودند، ابراز داشت: جایگاه دفن این دو نفر جدا از جایگاه قبر رسول خدا (ص) است بنابر این اصرار آن‌ها به این دلیل بود که به دلیل مجاورت، از ایشان تبرک بجویند و مورد لطف الهی قرار گیرند.
لازم به ذکر است سلسله جلسات بررسی مبانی فکری ابن تیمیه و وهابیت توسط حضرت آیت‌الله سبحانی از شنبه هفته گذشته آغاز شده است و تا روز پنجشنبه ۱۴مرداد ادامه خواهد داشت./862/پ201/ج1