بازخوانی‌سفرنامه‌های حج در سوره مهر
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از سوره مهر، بی گمان یکی از مطرح‌ترین کتب در زمینه سفرنامه‌نویس حج کتاب «سفربه قبله» هدایت‌الله بهبودی است. کتاب«سفر به قبله» گزارش سفر بهبودی و چند تن از دوستانش به مکه مکرمه و مدینه منوره در سال 1370 است که با زبانی شیوا بیان شده است.
بهبودی در ابتدا ضمن شرح بیان ناباوری خود را از تشرف به این سفر، گزارش روزانه سفر خود را جزء به جزء نقل می کند.نویسنده در این کتاب دو نوع نگاه نگاه سیاسی و معنوی به مراسم حج دارد. نگاه سیاسی اشاره به برخورد سعودی‌ها ها با ایرانی ها و سیاست های آنها در کمرنگ جلوه دادن جنبه های مذهبی و در عوض رونق دادن بازاریابی محصولات اروپایی و امریکایی و چینی دارد. نگاه مذهبی به توصیف لحظه های ناب عرفانی، رنگ باختن تعلقات دنیوی و برابری انسان ها اعم از فقیر و غنی و رئیس و مرئوس و زن و مرد، وعده ها و شروط با خدا، توصیف جز به جز لحظات احرام ، برائت از شیطان و وسوسه هایش دارد که انسان را مشتاق سفر به آن دیار می کند.
در قسمتی از دست‌نوشته رهبر معظم انقلاب بر این اثر آمده است: «این کتاب مرا باز در شور و حال حسرت‌آلود زیارت خانه‌ی خدا و حرم رسول‌الله صل الله علیه و آله فرو برد...این کتاب، شیرین، موجز، با روح و هوشمندانه نوشته شده است. زیارت قبول؛ عزیز نویسنده!زیارت قبول»
«اعترافات شهر خدا» را باید بیانی جدید در سفرنامه‌نویسی حج دانست. سید مجید حسینی در این در این کتاب از سه منظر سفر به حج و عربستان را به نگارش درآورده است. در واقع نویسنده سنت سفرنامه‌نویسی ابن بطوطه‌ای که نگاهی بیرون گرا به این سفر داشته را به خوبی تغییر داده است. اثری که از کلیشه‌نویسی‌های مرسوم در این دست از آثار فاصله گرفته، اطلاعاتی بکر و تازه را از سفرحج و سرزمین حجاز در اختیار خواننده قرار می‌دهد.
این کتاب در دو بخش با نام‌های «سفر به شهر خدا» و «سفر به شهر ظواهر» تالیف شده است و در درون آن نیز تصاویری از مکان‌هایی که دستمایه خلق این اثر شده‌اند، منتشر شده است.
«پرستو در قاف» عنوان سفرنامه حج علیرضا قزوه است که بخشی از آن در کتاب فارسی اول دبیرستان آمده است و سال‌هاست دانش‌آموزان با بخشی از این خاطرات آشنا هستند. وجه تسمیه عنوان کتاب «پرستو در قاف» به آنجا برمی‌گردد که پرستو نام پرنده ای است که از جهت سفرهای بعیده و حج مشهور است و قاف هم عالم قرب حضرت رب الارباب و نیز تلفظ نام پنجاهمین سوره قرآن است.
«غوغای غبار» که یادداشت‌های سفر حج گلعلی بابایی نویسنده دفاع مقدس است. روایت نویسنده از شکل‌گیری سفر و نگارش کتاب نیز در خور توجه است. بابایی درباره اینکه چرا اسم این کتاب را «غوغای غبار» گذاشته است گفت:«در حین طواف و نیز حضور در مسجدالنبی احساس می‌کردم گم شده‌ای هستم در غبار.البته این شعر میرشکاک هم در اندیشه‌ام بود که گفته: در تکاپوی سراغ بی‌نشان معشوق خویش، جاده‌ها خواندیم و غوغای غبار آموختیم.» وی با بیان اینکه در این کتاب از جبهه‌ها پلی زده‌ام به حج ، افزود:« سفرم در نقاط مختلف قرابتی با سالهای دفاع مقدس پیدا می‌کند و اصلاً خود سفر هم عنایتی از همان سالها بود.»
«جای پای ابراهیم» مجموعه یادداشت‌های سفر محمد ناصری است. ناصری درباره این اثر گفته است: این کتاب را صرفاً یک سفرنامه خام نمی‌دانم، بلکه تا حدودی در این کتاب مسایل آموزشی حج نیز بازگو شده است. ناصری درباره «جای پای ابراهیم» می‌گوید: از آن جایی که مقام ابراهیم جایگاهی والا و چشمگیر در سفر حج است و این مقام والا دیدگان و اذهان هر زائری را به خود جلب می‌کند، تصمیم گرفتم کتابم را با نام این جایگاه نام گذاری کنم.
وی ادامه داده است: در نگارش این کتاب از سفرنامه‌های مطرحی چون «خسی در میقات» جلال آل‌احمد، کتاب «حج» دکتر شریعتی و سفرنامه‌های ناصر خسرو، ایده گرفتم و البته بیشترین تأثیر را کتاب «حج» دکتر شریعتی بر من داشت.وی در قسمتی از کتاب نوشته است: فقط در طواف است که این شور و حرارت راه، و این شوق و عشق را آرام می‌کند. پروانه آن وقت که شور و عشق شمع دیوانه‌اش می‌کند، پر می‌کشد و به دور شمع می‌چرخد. و حال تو برخیز، برو به خدا دست بده. دست خدا را ببوس. با خدا بیعت کن. دست خدا کجاست؟! حجرالاسود!
سفرنامه «جای پای ابراهیم» در سال 1372 به چاپ رسیده است و کتاب برگزیده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران است.
«تا دستبوسی خدا» سفرنامه حج سید محمود جوادی، که به تازگی از سوی سوره مهر منتشر شده است. سید محمود جوادی روزنامه نگار و نویسنده کتاب «تا دستبوسی خدا» درباره کتابش گفت: این کتاب سفرنامه حج است و پیش از این که به صورت کتاب درآید به صورت پاورقی در صفحات روزنامه جام جم منتشر می‌شد. وی ادامه داد: با تکمیل مطالب منتشر شده در روزنامه و اضافه کردن خاطراتی به بخش‌های مختلف کتاب تصمیم گرفتم برای چاپ کتاب اقدام کنم و از همین رو نسخه اصلی و دست نوشته‌ام را برای کارهای مربوطه و گرفتن مجوز به دفتر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری فرستادم./998/د102/ق