نشست تخصصی اربعین و ارتباطات فرهنگی برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در قم، عصر‌شنبه نشست تخصصی اربعین و ارتباطات فرهنگی در دانشگاه باقرالعلوم(ع) با حضور جمعی از اساتید برگزار شد.

شایان ذکر است این نشست با سخنرانی حجت الاسلام کریم خان‌محمدی با موضوع کارکردهای ارتباطی اربعین، حجت الاسلام غلامرضا پرهیزگار با موضوع اربعین و انسان شناسی فرهنگی، حجت الاسلام حسن یوسف زاده با موضوع اربعین و تعامل میان فرهنگی و حجت الاسلام اصغر اسلامی‌تنها با موضوع اربعین و هم شناسی فرهنگی برگزار شد.

حجت الاسلام خان‌‌محمدی در ابتدای این نشست سخنان خود در زمینه پیاده‌روی اربعین را در دو گزاره ارائه کرد؛ نخست آن‌که پیاده روی اربعین یک سرمایه اجتماعی،‌ فرهنگی است و دوم پدیده پیاده‌روی اربعین یک مناسک است.

وی در توضیح گزاره نخست گفت: پیاده روی اربعین سرمایه اجتماعی و فرهنگی است چرا که سرمایه با گذشت زمان به وجود می‌آید و پیاده‌روی اربعین نیز اینگونه بوده است.

خان محمدی در ادامه به ویژگی عدد چهل اشاره و بیان کرد: در ادبیات دینی مسلمانان اعداد مقدسی وجود دارد که در‌باره آنها روایات فراوانی وارد شده است، عدد چهل یکی از آن اعداد مقدسی است که جایگاه ویژه‌ای دارد و روایاتی بسیار در مورد اهمیت آن آمده است.

حجت‌الاسلام خان‌محمدی به روایت «عَلامَةُ ‌المُؤمِنِ خَمسٌ: صَلاةُ ‌الاِحْدَي وَالْخَمْسِينَ، وَزيارة‌ُ الاربَعين، وَالتَّخَتُّمُ بِالْيَمِينِ، وَتَعفِيرُ الْجَبِينِ وَالْجَهْرُ بِبِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحِيم» اشاره کرد و گفت: این حدیث که از امام حسن عسکری(ع) روایت شده است، پنج علامت برای انسان مؤمن مسجل می‌کند که دومین نشانه زیارت اربعین است.

وی در ادامه به تبیین گزاره دوم پرداخت و بیان داشت: پدیده پیاده‌روی اربعین یک مناسک است و ویژگی‌هایی دارد؛ مناسک معمولا در زمان‌های معینی رخ می‌دهد، مناسبت مشخصی دارد، نمی‌شود آن را بر مراسم‌های دیگری تعمیم داد، حالات روانی متمایز در آن ایجاد می‌شود.

حجت الاسلام خان محمدی با بیان این‌که ایجاد سرمایه اجتماعی ممکن نیست اما تخریب آن ممکن است تصریح کرد: باید تلاش شود این سرمایه عظیم که ریشه دینی دارد تخریب نشود. در صورتی که پیاده‌روی اربعین به دیگر مراسم مذهبی همچون پیاده‌روی به حرم مطهر امام رضا(ع) تعمیم داده شود،‌ تخریب خواهد شد.

وی آیین پیاده‌روی اربعین را دارای هشت کارکرد برشمرد و گفت: پیاده‌‌روی اربعین دست‌‌آور‌های فراوانی دارد که از جمله آن می‌توان به هویت بخشی، انسجام بخشی، تقویت دین‌داری، بالا بردن اعتماد بنفس جمعی شیعیان، ایجاد امنیت، اعتماد به یکدیگر و از بین رفتن سوء تفاهم، الفت و ایجاد روابط عاطفی و انتقال فرهنگی اشاره کرد.

دومین سخنران این نشست علمی تخصصی حجت الاسلام غلامرضا پرهیزگار با ارائه و طرح مبحث طینت و فطرت اظهار داشت: در روایات و احادیث نوعی نگرش و تلقی درباره انسان وجود دارد که درونمایه آن این است همه انسان‌ها پیش از ولادت وجود داشته‌اند و خداوند دو نوع سرشت و طینت می‌آفریند سرشت پاک و سرشت ناپاک.

وی ادامه داد: خدا نهایت و اوج طینت پاک را در نهاد ائمه و مقداری ضعیف‌تر را در وجود انسان‌های مؤمن قرار داده است و نهایت طینت ناپاک را در ذات ائمه‌ کفر مرتبه‌ای ضعیف‌تر را در وجود انسان‌های کافر گذاشته است.

حجت‌الاسلام پرهیزگار با اشاره به وجود علقه و دلبستگی میان افرادی که از یک گونه سرشت برخوردارند افزود: میان انسان‌هایی که طینت پاکی دارند نوعی علاقه و شیفتگی با ائمه ایمان دارند، زمانی که ائمه پاک ناراحت باشند آنها هم آزرده می‌شوند و زمانی که ائمه پاک خوشحال باشند آنها هم شادمان می‌شوند.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: ورود دین در دنیا جنبه فرهنگی داشته است و تفاوت‌هایی نظیر عرب و عجم زدوده و تبدیل به خادم الحسین و زائر الحسین شده است.

سخنران سوم حجت الاسلام حسن یوسف زاده با بیان اینکه دنیای امروز عصر ارتباطات و تولید پیام‌ها و اطلاعات انبوه است ابراز داشت: یکی از ویژگی‌های عصر ارتباطات، ارتباطات میان فرهنگی است بدین معنا که انسان‌ها از مناطق مختلف دنیا می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

وی ادامه داد: هرگاه دو شخص با فرهنگ‌های متفاوت با یکدیگر ارتباط داشته باشند، ارتباط میان‌فرهنگی ایجاد می‌شود. از ویژگی‌های این نوع ارتباط عدم درک متقابل و رشد سوء تفاهم‌ها است به همین سبب این نوع ارتباط دشوار‌ترین ارتباط در عالم است چرا که اگر مبنایی برای مفاهمه وجود نداشته باشد، ممکن است ارتباط صورت نگیرد و یا ارتباط به سرانجام مطلوبی نرسد زیرا هر ارتباطی به دنبال هدفی است و رسیدن به آن هدف نیازمند به شرایطی است و اگر شرایط موجود نباشد دست یافتن به هدف امکان پذیر نخواهد بود.

یوسف‌زاده بیان داشت: برای مسلمانان سه مبنا برای مفاهمه وجود دارد: نخستین مبنا برای مفاهمه زمانی ایجاد می‌شود که یک مسلمان بخواهد بر اساس دین مبین اسلام با مسلمان دیگر ارتباط برقرار کند. دومین مبنا در صورتی است که یک مسلمان بخواهد یا یک اهل کتاب ارتباط برقرار کند، در این صورت مبنای مشترک بین این دو بر اساس ادیان توحیدی خواهد بود و سومین مبنا در صورتی است که یک مسلمان بخواهد با یک بی‌دین ارتباط برقرار کند که در این صورت نقطه اشتراک بین مسلمان و کافر فطرت انسانی یا اصل بشریت خواهد بود.

حجت الاسلام یوسف زاده امام حسین را الگویی تمام عیار خواند و خاطرنشان کرد: شعار امام حسین برای ارتباط با دیگران نه تنها شعار اهل کتاب و اسلام بود بلکه شعار انسانیت، فطر، عدالت، آزادگی، کرامت انسانی و امر به معروف و نهی از منکر نیز بود چرا که همه آزادی و آزادگی را می‌پذیرند و به دنبال عدالتند. /878/