قصد قربت در پرداخت خمس و زکات شرط است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام رضا محمدی در نشست تخصصی تفسیر نهج‌البلاغه که در شبستان بزرگ نجمه خاتون(س) آستان مقدس حضرت معصومه(س) برگزار شد به تشریح موضوع زکات با محوریت نامه 25 نهج‌البلاغه پرداخت و اظهار داشت: زکات از واجبات مالی است که در قرآن کریم در کنار نماز مورد تأکید فراوان قرارگرفته است؛ باید توجه داشت که زکات در شرع مقدس اسلام به زکات عام و زکات خاص تقسیم شده است؛ بنابراین این تقسیم بندی در قرآن کریم به بیان اصول اقتصادی معیشت عمومی مسلمانان پرداخته است.
کارشناس معارفی آستان مقدس حضرت معصومه(س) با اشاره به اینکه محل پرداخت زکات از منظر اسلام مصادیق زیادی دارد، گفت: پرداخت زکات و مالیات در حکومت اسلامی دو ماهیت متفاوت است؛ بر این اساس خمس و زکات از واجبات مالی است که قصد قربت در آن دو شرط شده است این در حالی است که این دو در ماهیت مصرف هم با یکدیگر تعارض و تفاوت دارند.
سخنران آستان مقدس حضرت معصومه(س) با اشاره به اینکه در روایات مصادیق زکات از سوی معصومین علیهم‌السلام توسعه داده‌شده است، ابراز داشت: امام صادق(ع) می‌فرمایند«إنَّ لِكُلِّ شَيءٍ زَكاةً ، وزَكاةُ العِلمِ أن يُعَلِّمَهُ أهلَهُ یعنی هر چيزى زكاتى دارد و زكات دانش، آموختن آن است به اهلش.»؛ باید توجه داشت زکات از مبانی استراتژیک اقتصادی در نظام اسلامی است تا جایی که امام علی(ع) در بیان احکام جمع‌آوری زکات در خطاب به مسؤولان جمع آوری زکات به‌صراحت فرموده است«انْطَلِقْ عَلَی تَقْوَی اللَّهِ وَحْدَهُ لَا شَرِیكَ لَهُ وَ لَا تُرَوِّعَنَّ مُسْلِماً وَ لَا تَجْتَازَنَّ عَلَیْهِ كَارِهاً وَ لَا تَأْخُذَنَّ مِنْهُ أَكْثَرَ مِنْ حق‌الله فِی مَالِهِ فَإِذَا قَدِمْتَ عَلَی الْحَیِّ فَانْزِلْ بِمَائِهِمْ مِنْ غَیْرِ أَنْ تُخَالِطَ أَبْیَاتَهُمْ ثُمَّ امْضِ إِلَیْهِمْ بِالسَّكِینَه یِ وَ الْوَقَارِ حَتَّی تَقُومَ بَیْنَهُمْ فَتُسَلِّمَ عَلَیْهِمْ وَ لَا تُخْدِجْ بِالتَّحِیَّه یِ لَهُمْ وَ لَا تُخْدِجِ التَّحِیَّه یَ لَهُمْ ثُمَّ تَقُولَ عِبَادَ اللَّهِ أَرْسَلَنِی إِلَیْكُمْ وَلِیُّ اللَّهِ وَ خَلِیفَتُهُ لآِخُذَ مِنْكُمْ حق‌الله فِی أَمْوَالِكُمْ فَهَلْ لِلَّهِ فِی أَمْوَالِكُمْ مِنْ حَقٍّ فَتُؤَدُّوهُ إِلَی وَلِیِّهِ فَإِنْ قَالَ قَائِلٌ لَا فَلَا تُرَاجِعْهُ وَ إِنْ أَنْعَمَ لَكَ مُنْعِمٌ»
کارشناس معارفی آستان مقدس حضرت معصومه(س) با اشاره به اینکه از منظر امام علی(ع) اصل عمل باید به نیت و برای خدا باشد تا بتواند مقدمه شکل گیری مفهوم خدمت در نظام اسلامی شود، گفت: قاعده قرب الهی است موضوعی است که امام علی(ع) در تبیین آن فرموده است« بدان زمانی که به سوی مردم حركت می كنی برای خدا حركت كن، بگویی نه من برای پول می روم، خوب زمان شاه هم برای پول كار می كردند. من از ترسم می روم. نروم درجه ام را می كنند. خوب زمان شاه هم از ترس این كار را می كردند، من برای ارتقای درجه می روم كه اگر سرهنگ هستم سرتیپ شوم زمان شاه هم كار برای این بود.»
حجت‌الاسلام محمدی با اشاره به اینکه بر اساس نص متن نامه 25 حضرت علی(ع) ایجاد رعب و ترس از سوی نمایندگان حکومت اسلامی در بین مؤمنان گناه است، تصریح کرد: «انْطَلِقْ» در مبانی لغات عربی فعل امر و به معنی برو است؛ بنابراین امام علی(ع) دستور رفتن به‌سوی مردم را اعلام فرموده درحالی‌که«عَلَی تَقْوَی اللَّهِ» این حرکت باید برمدار یك بینش مقدس باشد چراکه این بینش مقدس می‌تواند نتیجه«وَ لَا تُرَوِّعَنَّ مُسْلِماً» که به معنای امری«هیچ مسلمانی را نترسان» را در برداشته باشد.
سخنران آستان مقدس حضرت معصومه(س) ایجاد امنیت روانی برای جامعه از سوی مأموران حکومتی یک فریضه الهی و ترک آن از منظر اسلام گناه و مذموم است، گفت: رسول اکرم(ص) فرمودند«مَنْ نَظَرَ إِلَی مُؤْمِنٍ نَظْرَه یً لِیُخِیفَهُ بِهَا أَخَافَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلُّهُ یعنی اگر یك مؤمنی را كسی بترساند خدا روز قیامت او را می‌ترساند.»؛ بر محور این مفهوم است که امام علی(ع) به ماموران خود امر فرموده است که با این اخلاق و منش به‌سوی مردم بروید و بگویید که از سوی ولی خدا برای احیاء امر الهی مأمور به جمع‌آوری زکات هستید.
کارشناس معارفی آستان مقدس حضرت معصومه(س) با اشاره به اینکه حق‌الله به دو گروه کلی عام و خاص تقسیم می‌شود، اظهار داشت: زکات از حقوق خصوصی خداوند متعال است؛ بر این اساس امام علی(ع) در این فراز چنین وارد توصیه‌های ایدئولوژیک می‌شود که«اضافه‌تر از حقّى كه خداوند در مالش قرار داده از او نگير چون به قبیله‌ای رسيدى در منطقه آب آنان درآى و به خانه‌هایشان مرو با آرامش و وقار به‌جانب آنان برو تا در ميانشان قرارگیری، و به آنان سلام كن، و در تحيّت به ايشان كوتاهى مكن، بگو بندگان خدا ولىّ و خليفه خدا مرا به‌سوی شما فرستاده تا حق خدا را كه در اموال شما نهفته از شما بگيرم، آيا در اموال شما خداوند را حقّـى هست تـا آن را به ولىّ او ادا كنيـد؛ اگر كسى گفت: حقّى نيست، به او مراجعه مكن.»
حجت‌الاسلام محمدی در پایان این نشست با اشاره به اینکه اصول تئوکراسی باید از نهج‌البلاغه به کیفیت احکامش اصالت ببخشد تا آینده‌ای را بتواند برای خود مفروض باشد، تصریح کرد: نظام مالیاتی حاکم بر دنیا با جاسوسی بر همه اموال نظارت دارد و این نظارت معمولاً بر کسانی اعمال می‌شود که نباید مالیاتی بپردازند؛ بر این اساس حاکمیت دینی برمدار اصول و مبانی نهج‌البلاغه حقیقت بزرگ از معنای حکومت حافظ مبانی بشری است./837/پ203/ی