انتشار کتاب «بحران تمدنی ایران معاصر»

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از دفتر نشر معارف، کتاب «بحران تمدنی ایران معاصر»، نوشته حجت الاسلام سید محمدحسین متولی امامی، مدیر مؤسسه مطالعات تمدن اسلامی(متا)، از سوی دفتر نشر معارف منتشر شد.

به نظر نویسنده، ایرانیان بعد از مشروطه با ظهور اندیشه های غربی در جوامع اسلامی دچار یک بحران زیستی و تمدنی شدند؛ به گونه ای که نه در یک شکل منظم اسلامی و نه در یک شکل غربی زندگی می کنیم و به تعبیر جلال آل احمد دچار غرب زدگی شده ایم و نظم و نظام واره زیستی برای خود تعریف نکرده ایم. لذا این بحران در زمینه دولت اسلامی بعد از انقلاب نمایان شده است و در اداره حاکمیت نیز با چنین بحرانی روبه رو شده ایم که حکومت ما بخشی برگرفته از اندیشه های اسلامی و بخش بسیاری نیز نشأت گرفته از الگوهای غربی و غیربومی است. در این کتاب این بحران هم در حوزه سبک زندگی مثل لباس پوشیدن، غذا خوردن و... و هم در حوزه اجتماعی و هنری توصیف شده و پس از آن نیز راهکارهایی برای خروج از این بحران ارائه شده تا بتوانیم به نظم زیستی و تمدنی برسیم که قطعاً زمینه مناسبی برای تأسیس تمدن اسلامی است.

کتاب «بحران تمدنی ایران معاصر» با دغدغه معرفی اصول مواجهه جمهوری اسلامی ایران با تمدن غربی و بایسته‌های گذار ایرانیان از وضعیت غرب‌زدگی تألیف شده و سعی دارد بحران زندگی امروز مسلمین و به‌خصوص ایرانیان را معرفی کند. شناخت وضعیت فرهنگی امروز ایران در مواجهه با فرهنگ و تمدن غرب و ریشه‌یابی بحران تمدنی موجود و بایسته‌های گذار از این وضعیت، محورهای اساسی این کتاب است.

 این اثر در شامل چهار فصل می‌باشد؛ فصل اول، به مفهوم‌شناسی و مؤلفه‌های اساسی تمدن‌ها توجه دارد. فصل دوم، به بحران تمدنی معاصر در جامعه ایرانی و ریشه‌های تاریخی این وضعیت اشاره می‌کند. فصل سوم، مواردی از آشوب‌های فرهنگی و تمدنی ایرانیان را برمی‌شمارد و در نهایت فصل چهارم، به معرفی راه‌کارهای خروج از وضعیت بحران تمدنی ایران اشاره دارد.

متولی امامی، مدیر موسسه مطالعات تمدن اسلامی (متا) درباره موضوعات مطرح شده در این کتاب گفت: تألیف این کتاب را من با این پرسش که چرا ما با گذشت چند دهه از انقلاب اسلامی و حتی بیش از یک سده از انقلاب مشروطه به یک نظم سیاسی اجتماعی و یک پایداری اجتماعی نمی رسیم؟ آغاز کردم. در همین قالب بحرانی را مطرح کرده­ام که به دلیل پیوستگی تفکر، فرهنگ و تمدن و نسبتی که این سه گانه با هم دارند، اساساً فرهنگی که ایران در دوران معاصر تجربه شده است یک فرهنگ آشوب زده است. از این حیث که ما داشته هایی از ایران باستان را داشتیم و فرهنگ غرب هم روز به روز و در تهاجم خود به ایرانیان و جهان اسلام افزوده و از سوی دیگر هم یک فرهنگ ریشه دار تاریخی داریم که فرهنگ اسلام شیعی است که این سه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و حضور پررنگ تفکر شیعی در حوزه سیاست و تمدن تعارض های بیشتری را آشکار کرده است. شما می بینید که بعداز گذشت سه دهه از انقلاب اسلامی ما بحران های خاصی در حوزه اجتماعی و سیاسی داریم که برخی از آنها تخلف و جرم را در پی دارد و برخی از آنها یک گونه ای از سرخوردگی و دین گریزی را بین جوانان ایجاد کرده است.

وی افزود: در این کتاب بحثم متمرکز بر این است که ما نتوانسته ایم که بین فرهنگ اسلامی و غربی جمع بندی خوبی داشته باشیم و به دلیل عدم مدیریت در جمع بین فرهنگ غرب و اسلام به یک آشوب و بحران تمدنی مبتلا شدیم. در این کتاب دغدغه ام این است که با همین زاویه نگاه طرح بحران کنم. به عنوان نمونه به چند تا از آنها مانند بحران سینما، بحران اخلاق، بحران نظام سیاسی، بحران جنسی و... پرداخته‌ام که هر کدام به دلیل جمع ناصواب بین غرب و اسلام ما را دچار خود کرده است. ما اگر بخواهیم به سمت تمدن اسلامی حرکت کنیم و سبک اسلامی زندگی را مسلط کنیم، نخست باید به چگونگی مواجهه ما با فرهنگ غربی بیاندیشیم و ببینیم که ما چگونه باید این دو را با هم جمع کنیم. بعد از طرح این بحران، بیشتر سعی کرده ام آن را در دوران معاصر طرح کنم و چند راهکار برای خروج از بحران ارائه کنم. 

مدیر موسسه مطالعات تمدن اسلامی (متا) اظهار کرد: ما دچار یک بحران هویتی هستیم؛ بحرانی هویتی ای که ریشه در بحران فرهنگ و تفکر دارد. این بحران به دلیل عدم برنامه برای مواجهه با غرب است. یعنی ما نمی دانیم که چگونه باید با فرهنگ غربی مواجه بشویم و به تبع آن خیلی ناصواب و به صورت ناشیانه جمع کردیم که در نتیجه آن جامعه ایران دچار بحران شده است. یا ما باید کلا بگوییم که فرهنگ های دیگر را نمی خواهیم که به دامن طالبانیسم و سلفی گری می افتیم، یا اینکه باید بگوییم که ما غرب و فرهنگ های دیگر را می پذیریم که دچار غرب زدگی می شویم. اما راه سوم این است که درست است که ما با فرهنگ های دیگر زاویه داریم لکن باید مواجهه خودمان با فرهنگ های دیگر را مدیریت کنیم که اینها خودشان را در حوزه نظام سازی و یا دولت سازی نشان می دهند.

 اگر ما بخواهیم که دولت سازی یا نظام سازی بکنیم، باید لزوماً طرح و برنامه مواجهه با دیگر فرهنگ ها را داشته باشیم. الگویی که من در این کتاب پیشنهاد دادم الگوی تصرف است. که در این الگو چند تا مثال از جمله فارابی، ملاصدرا، امام خمینی رحمة الله علیه و رفتارهایی که این بزرگان با مواجه با دیگر فرهنگ ها داشته اند را تحت عنوان الگوی تصرف فرهنگ های دیگر آورده ام. دغدغه من در این کتاب درواقع همین است که ما بر روی این الگوی مواجهه و راهکارهای خروج از بحران کار کنیم.

کتاب «بحران تمدنی ایران معاصر» در۱۵8 صفحه، قطع رقعی، تیراژ 1000 نسخه و قیمت 7500 تومان روانه بازار کتاب شده است./998/د102/ق