تفسیرها باید تخصصی و ناظر به قلمروهای جدید باشد/ در برابر شبهات نباید منفعلانه عمل کرد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه امشب در همایش اساتید تفسیر حوزه علمیه قم که به مناسب سالگرد ارتحال علامه طباطبایی در درالقرآن علامه طباطبایی برگزار شد، گفت: با همت و تلاش اساتید قرآنی امروز بر خلاف چند دهه قبل قم پیشاهنگ تفسیر و درس های مربوط به قرآن و تولید مقالات و مجلات و رشته های قرآنی است که مایه افتخار به شمار می رود.

وی افزود: تلاش بیش از 300 نفر از اساتید در عرصه تفسیری و قرآنی نمادی از اهتمام قم به تفسیر است، اگر تاریخ قم را ورق بزنیم می بینیم که گام گام حوزه در گسترش معارف قرآنی و قلمروهای آموزشی، تحقیقی و ترویجی به پیش رفته است.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه با بیان این که علامه طباطبایی با دانش بالای خود گام در ترویج قرآن و تفسیر نهادند، اظهار داشت: اگر آن روزگار با امروز مقایسه شود حتما توسعه فراوانی را در حوزه تفسیر می بینیم البته همچنان قله تفسیر در قرن معاصر بلکه در چند قرن المیزان است، این کتاب بزرگ بود که رتبه ما را در جهان اسلام و و در حوزه تفسیر بالا برد.

وی ادامه داد: گام های بزرگ در تولید معارف قرآنی را نیزنمی توان نادیده گرفت بلکه همه آن ها برگ زرین درتاریخ درخشان تفسیر در قم است، در ادامه کارهای قرآنی نیازمند به این هستیم که در قلمروهایی قدم های تکمیلی برداریم برنامه ها باید جدی تر و غنی تر باشد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به آفاق که در برابر توسعه کارهای تفسیری و قرآنی در فضای حوزه وجود دارد، ابراز داشت: ما در روش شناسی و اصول تحقیق تفسیر به شکل های گوناگون نیازمند برداشتن قدم های جدی ترهستیم.

وی عنوان کرد: وزانتی که امروز فقه ما دارد در اثر تعامل فقه با دانش اصول است، این داد و ستد پیوسته فقه و اصول مایه غنای هر دوی آن ها شده است، در هر قلمرویی اگر بخواهیم اجتهادی حرکت کنیم و آفاق نویی را بگشاییم بایدآن حوزه با مبانی، اصول و روض تحقیق آن غنا پیدا کند؛ کارهای خوبی در این سال ها شده اما نباید به آن ها بسنده کرد.

امام جمعه قم خاطرنشان کرد: یک بار باید اصول فقه ما که حاوی قواعد استنباط از متن است فراتر از مباحث فقهی با نگاه به تفسیر و علوم قرآنی بازخوانی کنیم، در اصول فقه مادستگاه روش تحقیقی وجود دارد که فراتر از گزاره های فقهی است و در قلمرو توصیفیات و معارف و در شناخت قرآن و تفسیر هم مؤثر است اما باید بازخوانی شود که نیاز امروز است.

وی اضافه کرد: پایه های یک علم روشی باید برای تفسیر قرآن ریخته شود که البته ریخته شده اما باید بالنده شود، اصول با نگاه به قرآن باید بازخوانی شود؛ روش تحقیقی که مفسران بیان کرده اند باید جمع آوری و بازخوانی شود، همچنین نکات روش شناختی در روش های تحقیقی جدید باید جمع آوری شود؛ اگر این کارها صورت گیرد کارهای ما در روش شناسی تفسیر بسیار فاخر می شود و از قم انتظار می رود که تفسیر آن بر پایه روش شناسی عمیق استوار باشد.

آیت الله اعرافی با بیان این که تفسیرهای ترتیبی و موضوعی باید تخصصی و ناظر به قلمروهای جدید باشد، گفت: به صورت خاص باید به حوزه های علوم انسانی و اجتماعی پرداخته شود، امروز دنیایی ازتولیدات علمی در زندگی جریان دارد که از جمله آن حوزه های فناوری های جدید، علوم انسانی، علوم اجتماعی و نظریات در سبک های زندگی است.

وی افزود: اگر قرار است به سمت تمدن بزرگ اسلامی و احیای تمدن اسلامی در پرتو انقلاب حرکت کنیم قطعا باید در عمق نگاه تفسیر ترتیبی و موضوعی ما نگاه های تخصصی و جدید پایه ریزی شود، خوشبختانه مرحوم علامه طباطبایی، مرحئم شهید مطهری و حضرت آیت الله جوادی آملی در این زمینه ورود کرده اند اما در تک تک قلمروهای جدید باید حرف خود را بیان کنیم.

 مدیر حوزه های علمیه با بیان این که در برابر شبهات نباید منفعلانه قرار بگیریم، اظهار داشت: پاسخ به شبهه وظیفه حوزه است اما در کنار آن باید نوآورانه محصول جدید عرضه کنیم که در پرتور عرضه ابتکاری آن ها به عقب رانده شوند.

وی ادامه داد: در قلمرو علوم قرآن اندیشمندان و مؤسساتی ورود کردند و مباحثی که در ارتباط با زبان و ادبیات قرآن و حوزه علوم قرآنی ورود پیدا کردند اما حوزه به عنوان رسالت خود در برابر قرآن به مباحث نو در حوزه علوم قرآنی بپردازد، این مقوله نیاز به کارهای بیشتری دارد.

آیت الله اعرافی با بیان این که یک روز در طول قرن ها غربی ها و پاره ای از کشورهای شرقی ازتحقیقات قرآنی فارغ نبودند، ابراز داشت: بودجه هایی برای بحث پیرامون قرآن صرف می شود، مستشرقان طیفی هستند که از مغرضان آلت دست استعماگران تا انسان های بی تفاوت در آن وجود دارد اما محصول آن ها گاهی به شکل شبهه ها در می آید.

وی عنوان کرد: ترجمه قرآن و تفسیر و عرضه آن به جهان امری ضروری است، با وجود این که پس از انقلاب کارهای ارزشمند خوبی در توسعه و عرضه معارف قرآنی انجام شده اما مجموعه ترجمه های به زبان ها و گویش های گوناگون انجیل و تورات به نزدیک 2 هزار رسیده که 6 هزار زبان و گویش داریم که البته روز به روز کم می شود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: تا چند سال قبل ترجمه های قرآن حدود صد تا بود اخیرا بیش از 20 زبان اضافه شده که نسبت به کتاب های دیگر خیلی ناچیز است، تلاش هایی انجام شده که گزیده ای از تفاسیر به زبان های زنده دنیا ترجمه شود، در این قلمرو دنیایی از کار وجود دارد.

وی اضافه کرد: اگر صدها اساتید تفسیر و حجم بالایی از مراکز قرآنی که امروز در قم وجود دارد و همه این ظرفیت برای گسترش ترجمه های قرآن و گشودن در زبان های عالم به روی معارف قرآن اختصاص داده شود باز هم کم است، زبان های زنده دنیا باید ظرف معارف قرآن شوند و حقایق را در خود بگنجانند./1323/پ202/ج1