وظیفه سردفتران و دفتریاران محاضر رسمی تبیین عقود اسلامی برای مردم است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی در چهارمین همایش«تکریم جایگاه نهادسردفتری» که شامگاه امروز در تالار وتوس برگزار شد به تبیین ابعاد گوناگون حجیت سند در فقه پرداخت و گفت: فقه شیعه نه تنها برای بیان تکالیف و مسؤولیت های بین انسان و خداست بلکه اساس فقه دستورات و آموزه هایی است که روابط بین بشر را تنظیم می کند.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به اینکه عدم آشنایی با فقه ضربه های بسیاری بر پیکر جامعه وارد می کند، اظهار داشت: اگر افراد جامعه، مسؤولین و نهاد های کشوری آشنایی خود را با علم فقه بیشتر کنند پیامد آن پایین آمدن آمار درگیری ها و نزاع بین مردم است.

آیت الله فاضل لنکرانی با بیان اینکه امروزه بیشتر افراد جامعه با رساله های فقهی مأنوس نیستند، ابراز داشت: یکی از وظایفی که میتوان برای وکلا، سردفتران و دفتریاران دفاتر اسناد رسمی در نظر گرفت این است که عقود اسلامی را برای مردم تبیین کنند تا نسبت به حقوق خود آگاهی یابند و در هنگام رویارویی با افراد ظالم که قصد تصرف به ناحق در اموال آن ها را دارند از حقوق خود دفاع کنند.

وی به تبیین جایگاه کتابت از دیگاه قرآن کریم پرداخت و عنوان داشت: خداوند در بخشی از آیه 282 سوره بقره می فرماید«یا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا تَدايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلى‏ أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَ لْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَ لا يَأْبَ كاتِبٌ أَنْ يَكْتُبَ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید، هنگامی که دینی را تا مدت معینی به خاطر گرفتن وام یا داد و ستد به یکدیگر بدهکار شدید آن را بنویسید، و باید نویسنده ای سند آن را در میان خودتان به عدالت بنگارد، و هرگز نباید نویسنده از نوشتن آنامتناع ورزد» بر این اساس ادله فقه اسلامی و به ویژه فقه شیعه کتابت حجیت داشته و آیه شریفه به صراحت اشاره به حرفه دفترداران و محاضر اسناد رسمی دارد.

عضو جامعه مدرسین با اشاره به معنای آیه مذکور افزود: منظور از واژه«ِدَيْنٍ» فقط بدهکاری نیست بلکه همه عقود بین بشر را شامل می شود و اگر معامله ای صورت گرفت و شخصی که سواد نوشتن و تنظیم قراردادمیان دوطرف معامله را داشت، از نوشتن و تنظیم آن سر باز زد مرتکب گناه شده است.

آیت الله فاضل لنکرانی با بیان اینکه کتابت مطمئن ترین راه اثبات دعوی است، گفت: نویسنده قرارداد باید نسبت به موضوع آن آگاهی داشته باشد و متن کامل آن را برای دوطرف معامله قرائت کند تا آن دو با آگاهی با یگدیگر معامله کنند.

وی افزود: در گذشته اهمیت کتابت را با قاعده«إنّما یحلّل الکلام و یحرّم الکلام»مورد هجمه قرار داده اند با این استدلال که  از این روایت استفاده می شود که فقط کلام موجب تحلیل و تحریم است و تا کلامی نبشد بیع، نقل و انتقال، تحلیل و یا تحریمی صورت نمی پذیرد و این در حالی که است که نص آیات قرآن کریم بر کتابت تأکید بسیاری شده است.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به اینکه باید میان حوزههای علمیه و محاضر رسمی ارتباط مستمر برقرار باشد، بیان داشت: محاضر رسمی باید سؤالات فقهی خود را در زمینه کتابت و اهمیت آن در فقه اسلامی برای حوزه های علمیه رسال کنند تا به آن ها پاسخ داده شده و اهمیت کتابت در عقود اسلامی برای مردم روشن شود.

آیت الله فاضل لنکرانی با اشاره به بخش دیگری از آیه 282 سوره بقره«وَاسْتَشْهِدُوا شَهيدَيْنِ مِنْ رِجالِكُمْ» ادامه داد: یکی از معضلات جامعه امروزی این است که افراد برای ورثه خود وصیتنامه نمی نویسند یا اگر این عمل را انجام می دهند شاهد بر آن اقامه نمی کنند و این امر بعد از فوت او سبب درگیری های شدید میان ورثه می شود؛ بر این اساس باید میان مردم فرهنگ سازی شود که وصیتنامه خود را در دفاتر اسناد رسمی به صورت مکتوب ارائه دهند تا دیگر قابل انکار نباشد.

وی در پایان تأکید بر تنظیم حرفه ای عقود و قراردادها اظهار داشت: عبارات به کار رفته در عقود باید محکم و غیرقابل انکار باشد تا بعد از تنظیم قرارداد درباره آن نزاع صورت نپذیرد./841/پ202/س