حکمت جوهره اصلی ادیان الهی است/ دانش کلامی ما تضعیف شده است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمدتقی سبحانی در نخستین همایش مطالعات تطبیقی و دومین جشنواره محصولات فرهنگی پژوهشی اسلام و مسیحیت که امروز در مرکز همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، گفت: هیچ کشور، مکتب و ایدئولوژی برای پیگیری طرح خود کوتاه نمی آید و این حق هر کسی است که ایده و فکر خود را اجرا کند و دنیای سرمایه داری، به راحتی سرمایه های خود را برای خیر و نفع دیگران هزینه نمی کند و اگر سرمایه گذاری می کند، در راستای اهدافش است.

حجت الاسلام سبحانی اظهار داشت: اگر امروز می بینید که در دنیا جریان هایی به راه افتاده اند که دیگر هِد مدیریتی ندارند؛ تمام جریان هایی که در ایران از عرفان های نوظهور و تندگرای مذهبی به هیچ شبکه رسمی دینی و فکری در دنیا مربوط نیستند، هیچ یک از گروه های مسیحی نه به نظام کاتولیک مرتبط هستند و نه کلیساهای رسمی دنیا؛ بقیه جریان هایی که در ایران و غیر ایران کار می کنند، شبکه هایی هستند که در درون بوده، اما هیچ رأس مدیریتی ندارند؛ اینجا سؤالی پیش می آید که این مقدار مدیریت قوی و سرمایه گذاری از کجا است؟ مگر می شود که بدون نظام مدیریتی و پشتیبانی چنین موج هایی راه انداخت؟ پشت صحنه مدیریت شبکه فرهنگی در دنیا نهادهایی نشسته اند.

وی گفت: امروز در مدل مدیریتی در دنیا ثابت شده است که به جای مدیریت های طولی و سازمان هایی که دارای رأس مدیریتی هستند، نیازمند شبکه هایی هستیم که در درون جامعه با مناسبات خاص اهداف را دنبال می کنند.

رییس اولین همایش مطالعات تطبیقی اسلام و مسیحیت تصریح کرد: مرزبندی جریان های فکری و فرهنگی در دنیا مهم است و نباید بین افراد و گروه ها و مذاهب و ادیان خلط کنیم و توجه کنیم که بسیاری از حرکت هایی که به نام دین و مذهب می شود، به هیچ کدام از ادیان ربطی ندارد. لذا میان ادیان و گفت وگوی میان آنها یک سخن است و درگیری با جریان های پیاده نظامی که با اهدافی غیر از اهداف معنوی و فرهنگی امروز به صحنه  آمده اند، چیز دیگری است.

وی افزود: حوزه های علمیه ما و اهل سنت یک دیالوگ و گفت و گو دارند و جریان های تکفیری و تندرو در این میان میدان داری می کنند، اگر کسی خلط میان این دو معنا کند، معلوم است که جبهه فرهنگی را نمی شناسد؛ ما با اهل سنت یک بحث تاریخی داریم و آن را ادامه می دهیم، با هم گفت و گو می کنیم، اما جریان تکفیری و حرکت های تندرو انحرافی و شبکه هایی که دشمنان ایجاد کرده اند که بین ما و اهل سنت ایجاد اختلاف کنند؛ بنابراین لازم است حسابشان را از جریان ها اصلی مذهبی جدا کنیم.

حجت الاسلام سبحانی اظهار داشت: ما با مسیحیت بر سر درست و نادرست بحث داریم، اما نمی گذاریم گروه های تندروی انحرافی مسیحی در میانه ما و دین رسمی مسیحیت مداخله کنند و این منطقِ دیالوگ و قوی و علمی و فرهنگی را خدشه دار کنند.

وی گفت: قرآن می فرماید انسان در مواجهه با رقیب سه گونه حکمت، موعظه حسنه با قید حسنه و جدال با قید احسن می تواند برقرار کند؛ قرآن توصیه می کند که با اهل کتاب به جدال احسن برخورد کنید؛ قرآن از جدال بارها با یک مفهوم منفی سخن می گوید، اما هر جا می خواهد از جدال خوب و مثبت صحبت کند، می فرماید باید احسن باشد؛ اگر این منطق سه گانه قرآن را کار کنیم و درست دریابیم، یک روش جهانی انسانی مبتنی بر عقلانیت را می توانیم بنا گذاریم و این از ممیزه های قرآن کریم است.

رییس اولین همایش مطالعات تطبیقی اسلام و مسیحیت تصریح کرد: منطق قرآن سه گانه است یکی حکمت است که حکمت از دیدگاه قرآن مجموعه ای از نظریات نیست؛ قرآن مصادیق حکمت را برای لقمان ذکر کرده است؛ مصادیق حکمت در قرآن که همان کلام استوار است، جوهره ادیان الهی است.

وی افزود: حکمت همه جوهره اصلی ادیان الهی است که در تمامی ادیان مشترک است؛ اگر قرار است با ادیان سخن بگوییم، اولین منطق گفت و گو حکمت است؛ فرقی میان موعظه حسنه، حکمت و جدال در محتوا نیست، تفاوت این سه، در شیوه مواجهه است.

حجت الاسلام سبحانی اظهار داشت: تمام محتوای دین باید در بیان شیوا مطرح شود؛ موعظه بیان سخن تأثیرگذار است؛ چه مقدار از ابزار های جدید در رساندن این سخنان حکمت آمیز استفاده کرده ایم.

وی گفت: برخی می گویند که اصل جدال گذشته و نباید درگیر شویم؛ این مسأله هیچ مبنایی ندارد؛ تمامی ادیان و منطق ها جدال احسن می کنند، یعنی وقتی با اندیشه ای برخورد می کنید که از طریق نادرست به دنبال جاانداختن حرف خود است، باید از طریق جدال درست و احسن وارد شویم؛ خطاهای او را بر مردم واضح کنیم، چرا ما منطق جدال احسن را فراموش کنیم؟

رییس اولین همایش مطالعات تطبیقی اسلام و مسیحیت تصریح کرد: دانش کلام در حوزه اسلامی که وظیفه تمام رسالت سه گانه را بر عهده دارد، رو به ضعف رفته است؛ کلام به معنای دقیق کلمه هم باید حکمت اسلامی را کشف کند و هم طریق گفت و گو با دیگران را نشان دهد و هم قدرت محاجه داشته باشد؛ در حالی که دشمن به خوبی از ابزارهای تبلیغاتی و فلسفه های خود استفاده می کند.

وی افزود: امروز در حوزه مشغول فقه هستیم؛ فقه را بر سر می گذاریم و هیچ تردیدی نداریم که پایه ها نظام اسلامی و شکل گیری یک جامعه مسلمان بر فقه و شریعت است، اما جامعه معتقد نیازمند به شریعت است و جامعه ای که اعتقاد داشته باشد، به دنبال مرجعیت می آید چرا حوزه علمیه ما غافل است که اگر در صحنه ارائه حکمت حضور پیدا نکند، مقلدی نخواهد بود که به دنبال فقه و شریعت باشد؛ دانش کلام ما در کل جهان اسلام تضعیف شده است.

حجت الاسلام سبحانی اظهار داشت: در طول قرن گذشته به دلیل ضعف بنیه اعتقادی و کلامی حوزه های علمیه، جریان های رقیب قدم به قدم به حریم خصوصی اسلام نزدیک شدند؛ مرزداران فکری و فرهنگی ما که متکلمانه سنگر را رها کرده اند، می خواهیم در خانه خود با ابزار فقه به مواجهه دشمن برویم، این نتیجه اش ذلت است.

وی گفت: حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن سه روی یک سکه است و نمی توان یکی را بدون دیگری انجام داد؛ باید نسبت به حوزه های علمیه، محققان و بزرگان حوزه دست به دست هم دهیم؛ اولا الهیات اسلامی را احیا کنیم و این الهیات را تخصصی کنیم و کلام ما باید جنبه کاربردی به خود بگیرد و این همایش دارد یک گام از آن را بر می دارد و الهیات حتی عمیق ترین مباحثش باید با زندگی و حیات مردم پیوند بخورد.

رییس اولین همایش مطالعات تطبیقی اسلام و مسیحیت تصریح کرد: گامی که در این همایش برداشتیم، این است که بحث های فکری و فرهنگی به جای خود، اما باید تلاش کنیم که مبانی نظری را در زندگی انسان معاصر نشان دهیم./822/پ201/ج